هفت مطالعه را شامل مجموعا 1805 شرکتکننده وارد این مرور کردیم.
خطر سوگیری (bias) را در تمامی هفت مطالعه بالا یا نامشخص قضاوت کردیم. بررسیها هیچ شواهدی را مبنی بر وجود تاثیر مداخله بر پیشگیری از عود دیورتیکولیت، در مقایسه میان 5‐ASA و کنترل، نشان ندادند (31.3% در مقابل 29.8%؛ RR: 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 1.09؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
پنج مطالعه از هفت مطالعه دادههای مربوط به عوارض جانبی ناشی از درمان را با 5‐ASA ارائه کردند. شایعترین عوارض جانبی گزارش شده عبارت بودند از نشانههای مربوط به دستگاه گوارش (درد اپیگاستر (epigastric pain)، حالت تهوع (nausea)، و اسهال (diarrhoea)). هیچ اختلاف معنیدار (67.8% در مقابل 64.6%؛ RR: 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.06؛ P = 0.63؛ شواهد با کیفیت متوسط) و نیز هیچ ناهمگونی معنیداری (I2 = 0%؛ P = 0.50) میان 5‐ASA و کنترل مشاهده نشد.
پیشینه
دیورتیکول (diverticula) کیسههای برجسته کوچکی (small bulging pouches) هستند که میتوانند در لایه داخلی پوشاننده دستگاه گوارش به ویژه در کولون تشکیل شوند. دیورتیکولیت (diverticulitis) التهاب این کیسهها بوده، و یک عارضه مهم از بیماری دیورتیکولار (diverticular disease) به حساب میآید. تقریبا یک‐سوم تا یک‐چهارم از بیمارانی که پس از یک اپیزود از دیورتیکولیت بهبود مییابند، در معرض عود این بیماری قرار خواهند گرفت. التهاب زمینهای دیورتیکولیت ممکن است مشابه التهابی باشد که در بیماری التهابی روده (inflammatory bowel disease) مشاهده میشود. 5‐آمینوسالیسیلیک اسید (5‐Aminosalicylic acid یا 5‐ASA) یک داروی ضد‐التهابی است که اثربخشی آن در درمان کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) به اثبات رسیده و بنابراین ممکن است در پیشگیری از عود دیورتیکولیت نیز سودمند باشد.
اهداف
هدف ما ارزیابی اثربخشی 5‐ASA در پیشگیری از عود دیورتیکولیت بود.
ویژگیهای مطالعه
مرور منابع منجر به شناسایی هفت مطالعه شد که در مجموع 1805 شرکتکننده را برای تحلیل در بر میگرفت. مرور منابع در تاریخ 9 سپتامبر 2017 به اجرا درآمد. این کارآزماییها شرکتکنندگان مبتلا به دیورتیکولیت را برای دریافت 5‐ASA یا یک روش درمان جایگزین اختصاص دادند. چهار کارآزمایی به مقایسه 5‐ASA در مقابل دارونما (placebo)، یک کارآزمایی به مقایسه 5‐ASA به همراه پروبیوتیک (probiotic) در مقابل پروبیوتیک بهتنهایی، یک کارآزمایی به مقایسه 5‐ASA به همراه پروبیوتیک در مقابل آنتیبیوتیک، و یک کارآزمایی به مقایسه 5‐ASA در مقابل عدم درمان پرداخته بودند. شرکتکنندگان برای مقایسه نرخ عود دیورتیکولیت و عوارض جانبی میان بازوهای درمانی پیگیری شدند.
یافتههای کلیدی
تحلیلهای ما نشان دادند که تقریبا یک‐سوم از شرکتکنندگانی که 5‐ASA دریافت کرده بودند (31.3%)، دچار عود دیورتیکولیت شدند. نرخ عود بیماری در شرکتکنندگانی که دارویی را به غیر از 5‐ASA دریافت کردند، مشابه بود (29.8%). نرخ عوارض جانبی میان درمانشدگان با 5‐ASA و بازوهای مقایسه تحت درمان مشابه بودند. شایعترین عوارض جانبی گزارش شده ناشی از 5‐ASA عبارت بودند از علائم مربوط به دستگاه گوارش (درد اپیگاستر، حالت تهوع، و اسهال).
کیفیت شواهد
در مجموع، کیفیت شواهد در دسترس برای تحلیل عود دیورتیکولیت بسیار پائین است. در میان مطالعات وارد شده به مرور، مطالعهای وجود نداشت که از نظر خطر سوگیری (bias) منتسب به تمامی معیارها، در سطح پائین باشد. این کارآزماییها دارای طراحیهای مطالعاتی متفاوتی بودند. برای مثال، برخی مطالعات برای تشخیص دیورتیکولیت به سیتی اسکن (CT scan) نیاز داشتند و دیگر مطالعات از معیارهای آزمایشگاهی و بالینی با درجه اعتماد پائینتری استفاده کردند. درمانهای مقایسهای متنوع بودند، برخی مطالعات از دارونما و دیگر موارد از آنتیبیوتیکها و پروبیوتیکها استفاده کرده بودند. اگرچه یافتههای به دست آمده را از این مطالعات در تحلیلهایمان تجمیع کردیم، این بازوهای مقایسهای متفاوت مقایسههای مستقیم را با مشکل مواجه ساختند. فاصله اطمینان، مزیت محسوس (appreciable benefit) یا عدم اختلاف را رد نمیکند.
در مجموع، کیفیت شواهد در دسترس برای تحلیل عوارض جانبی متوسط بود. دو مطالعه از مطالعات وارد شده به مرور، هیچگونه داده قابل استفادهای را ارائه نکرده بودند.