پیشینه
درمان با پلاتینوم (Platinum-based therapy)، از جمله سیسپلاتین (cisplatin)، کربوپلاتین (carboplatin) یا اگزالیپلاتین (oxaliplatin)، یا ترکیبی از آنها، برای بدخیمیهای مختلف کودکان (pediatric malignancies) استفاده میشود. متاسفانه، یکی از مهمترین عوارض جانبی (adverse effects) این رژیمهای درمانی، کاهش شنوایی یا سمیت شنوایی (اوتوتوکسیتی) (ototoxicity) است. در تلاش برای پیشگیری از بروز اوتوتوکسیتی، دورههای متفاوت تزریق پلاتینوم مورد مطالعه قرار گرفت. این مرور، دومین بهروزرسانی مطالعه مروری کاکرین است که قبلا منتشر شده است.
اهداف
ارزیابی تاثیر دورههای متفاوت تزریق پلاتینوم برای پیشگیری از کاهش شنوایی یا وزوز گوش (tinnitus)، یا هردو، در کودکان مبتلا به سرطان. اهداف ثانویه، شامل ارزیابی احتمال تاثیر مدت زمانهای تزریق بر: 1) اثربخشی ضد تومور درمان با پلاتینوم، 2) عوارض جانبی به غیر از کاهش شنوایی و وزوز گوش، و 3) کیفیت زندگی بودند.
روش های جستجو
ما در پایگاههای الکترونیکی ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ کتابخانه کاکرین (15 مارچ 2018)، (MEDLINE (PubMed (از 1945 تا 15 مارچ 2018) و (Embase (Ovid (از 1980 تا 15 مارچ 2018) جستوجو کردیم. علاوه بر این، در فهرست منابع مقالات مرتبط بهصورت دستی جستوجو و خلاصه مجموعه مقالات کنفرانسهای انجمن بینالمللی انکولوژی کودکان (International Society for Paediatric Oncology) (از سال 2009 تا 2017) و انجمن امریکایی هماتولوژی/ انکولوژی کودکان (American Society of Pediatric Hematology/Oncology) (از سال 2014 تا 2017) را بررسی کردیم. ما سایت ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform) (WHO ICTRP, apps.who.int/trialsearch) را برای کارآزماییهایی در حال انجام بررسی کردیم (جستوجو به ترتیب در 12 مارچ 2018 و 13 مارچ 2018).
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) یا کارآزماییهای بالینی کنترلشدهای (CCT) که دورههای متفاوت تزریق پلاتینوم را در کودکان مبتلا به سرطان مقایسه کردند. فقط مدت زمان تزریق پلاتین میبایست بین گروههای درمان متفاوت باشد.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور جداگانه انتخاب مطالعات، ارزیابی خطر سوگیری یا Risk of bias و ارزیابی درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) مطالعات بازیابیشده، و استخراج دادهها را از جمله عوارض جانبی انجام دادند. تجزیهوتحلیل براساس کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای نظاممند مداخلات انجام شد.
نتایج اصلی
ما 1 RCT و هیچ CCT را شناسایی کردیم؛ در این بهروزرسانی هیچ مطالعه اضافی شناسایی نشد. این RCT (تعداد کل کودکان: 91) استفاده از تزریق مداوم سیسپلاتین (تعداد: 43) را در مقابل تزریق پایه یک ساعته سیسپلاتین (تعداد: 48) در کودکان مبتلا به نوروبلاستوما (neuroblastoma) بررسی کرده بود. در رژیم درمانی تزریق مداوم، سیسپلاتین برای روزهای اول تا پنجم دوره تجویز شد؛ اما مشخص نیست که مدت زمان تزریق کل 5 روز باشد. خطر سوگیری وجود داشت. فقط نتایج بلافاصله پس از اجرای درمان ارائه شدند. هیچ شواهد شفافی برای تفاوت در کاهش شنوایی (که بهعنوان علائم و علامت بیماری شناخته شده تعریف شدهاند) بین مدت زمانهای متفاوت تزریق شناسایی نشد و نتایج مبهم بود (خطر نسبی (RR): 1.39؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 4.13؛ شواهد با کیفیت پائین). اگرچه تعداد کودکان گزارش نشد؛ مشخص شد که واکنش تومور در هر دو بازوی درمانی برابر بود. با توجه به عوارض جانبی غیر از اتوتوکسیتی، ما فقط قادر به ارزیابی مرگومیرهای ناشی از توکسیک (toxic deaths) بودیم. مجددا، فاصله اطمینان اثر برآوردشده بسیار وسیع بود تا مانع اختلاف بین گروههای درمان شود (RR: 1.12؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 17.31؛ شواهد با کیفیت پائین). هیچ دادهای برای سایر پیامدهای مورد نظر (بهطور مثال وزوز گوش، بقای کلی، بقای بدون حادثه و کیفیت زندگی) یا برای سایر (ترکیبات) دورههای تزریق یا سایر آنالوگهای پلاتینوم (platinum analogues) وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
از آنجایی که فقط یک RCT واجد شرایط یافت شد که استفاده از تزریق مداوم سیسپلاتین را در مقابل تزریق پایه یک ساعته سیسپلاتین بررسی کرده بود، که دارای محدودیتهای روششناختی هم بود؛ هیچ نتیجهگیری قطعی نمیتوان انجام داد. لازم به ذکر است که «عدم وجود شواهد تاثیر»، همانطور که در این مرور مشخص شد، به معنای وجود «شواهد برای عدم تاثیر» نیست. برای سایر (ترکیبات) دورههای تاثیر و سایر آنالوگهای پلاتینوم، هیچ مطالعه واجد شرایطی شناسایی نشد. به تحقیقات با کیفیت بالاتر بیشتری نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
دورههای متفاوت تزریق برای پیشگیری از کاهش شنوایی ناشی از پلاتینوم در کودکان مبتلا به سرطان
سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به اثرات دورههای متفاوت تزریق پلاتینوم را برای پیشگیری از کاهش شنوایی یا وزوز گوش، یا هردو، در کودکان مبتلا به سرطان مرور کردیم. همچنین اثربخشی ضدتومور، ع ارض جانبی غیر از کاهش شنوایی و کیفیت زندگی را جستوجو کردیم.
پیشینه
شیمیدرمانی (chemotherapy) با استفاده از پلاتینوم، شامل سیسپلاتین، کربوپلاتین یا اگزالیپلاتین، یا ترکیبی از آنها، برای درمان انواع مختلف سرطان دوران کودکی استفاده میشود. متاسفانه، یکی از مهمترین عوارض جانبی شیمیدرمانی با پلاتینوم کاهش شنوایی است. این عارضه میتواند نه تنها در طول دوره درمان بلکه در سالهای پس از پایان درمان هم اتفاق بیفتد. اگرچه این عارضه تهدیدکننده زندگی نیست، کاهش شنوایی، بهویژه در 3 سال اول زندگی، ممکن است منجر به مشکلاتی در عملکرد تحصیلی و عملکرد روانی و اجتماعی شود. بنابراین، پیشگیری از کاهش شنوایی ناشی از پلاتین خیلی مهم است و میتواند کیفیت زندگی کودکان تحت درمان سرطان و آنهایی را که با شیمیدرمانی متکی بر پلاتین زنده میمانند، افزایش دهد.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا مارچ 2018 موجود است.
ما 1 مطالعه (91 شرکتکننده) را پیدا کردیم که تزریق مداوم سیسپلاتین را با تزریق پایه یک ساعته سیسپلاتین در کودکان مبتلا به نوروبلاسما مقایسه کرده بود. برای تزریق مداوم، سیسپلاتین برای روزهای اول تا پنجم دوره تجویز شد؛ اما مشخص نیست که مدت زمان تزریق کل هم 5 روز بوده باشد. فقط نتایج بلافاصله پس از اجرای درمان موجود بودند.
نتایج اصلی
در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد استفاده از دورههای متفاوت تزریق سیسپلاتین از کاهش شنوایی یا عوارض ناخوشایند واکنش تومور و عوارض جانبی پیشگیری میکند. هیچ دادهای برای سایر پیامدهای مورد نظر (از جمله وزوز گوش، بقای کلی، بقای بدون حادثه و کیفیت زندگی) یا برای سایر (ترکیبات) دورههای متفاوت تزریق یا سایر آنالوگهای پلاتینوم موجود نیست. ما به انجام تحقیقات بیشتر با کیفیت بالاتر نسبت به قبل از نتیجهگیریهای قطعی در مورد مزایای دورههای تزریق پلاتین متفاوت برای پیشگیری از کاهش شنوایی در کودکان مبتلا به سرطان نیاز داریم.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد پائین بود.