پیشینه
درد عضلانی معمولا پس از ورزش شدید، تمرینات ورزشی که فرد به آن عادت ندارد یا اقداماتی شامل انقباضات غیر عادی رخ میدهد، جایی که عضله در حالی که تحت فشار است کشیده میشود. این اتفاق بین 24 تا 72 ساعت بعد از اولین تمرین شروع میشود. بسیاری از مردم مکملهای آنتیاکسیدان یا غذاهای غنیشده با آنتیاکسیدان را قبل و بعد از ورزش مصرف میکنند؛ چون اعتقاد دارند این کار باعث جلوگیری یا کاهش درد عضلانی پس از ورزش خواهد شد.
اهداف
ارزیابی اثرات (منافع و آسیبها) مکملهای آنتیاکسیدانی و غذاهای غنیشده با آنتیاکسیدان برای پیشگیری و کاهش شدت و مدت زمان تاخیر در شروع درد عضلانی پس از ورزش.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه ترومای استخوان، مفصل و عضله در کاکرین Cochrane Bone ،Joint and Muscle Trauma Group، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین Cochrane Central Register of Controlled Trials ،MEDLINE ،Embase ،SPORTDiscus، مراکز ثبت کارآزمایی، فهرست منابع مقالات و مجموعه مقالات کنفرانس را تا فوریه 2017 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای کنترلشده وتصادفیسازیشده و شبهتصادفیشدهای را انتخاب کردیم که به بررسی اثرات تمام اشکال مکمل آنتیاکسیدانی از جمله مکملهای آنتیاکسیدان خاص (مانند قرصها، پودرها، کنسانترهها) و غذاهای غنیشده با آنتیاکسیدان یا رژیمهای غذایی، برای پیشگیری یا کاهش تاخیر در شروع درد عضلانی (DOMS) پرداختند. ما مطالعاتی را که مکمل آنتیاکسیدان را با مکمل دیگری ترکیب کردند، حذف کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل نتایج جستوجو را غربالگری کردند، خطر وجود سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و دادهها را از کارآزماییهای انتخابشده با استفاده از یک فرم از پیش پایلوت شده، استخراج کردند. در جایی که مناسب بود، ما نتایج کارآزماییهای قابل مقایسه را، عموما با استفاده از مدل اثرات تصادفی گردآوری کردیم. پیامدهایی که برای ارائه در جدول «خلاصهای از یافتهها» انتخاب شد، دردهای عضلانی بودند، که در زمانهای تا 6، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از ورزش، بهبود ذهنی و اثرات جانبی گردآوری شد. ما کیفیت شواهد را با استفاده از GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
پنجاه کارآزمایی تصادفیسازی شده با کنترل دارونما انتخاب شدند که 12 مورد از کارآزماییها از طرح متقاطع استفاده کردند. از 1089 شرکتکننده، 961 (88.2%) شرکتکننده مرد و 128 شرکتکننده (11.8%) زن بودند. محدوده سنی شرکتکنندگان بین 16 و 55 سال و وضعیت آموزشی از نشسته تا بهطور متوسط آموزشدیده متغیر بود. این کارآزماییها ناهمگون بودند، از جمله از نظر زمانبندی (قبل از ورزش یا پس از ورزش)، فرکانس، دوز، مدت زمان و نوع مکمل آنتیاکسیدان، و نوع ورزش قبلی. تمام مطالعات از دوزهای آنتیاکسیدان بالاتر از مقدار توصیهشده روزانه استفاده کردند. اکثریت کارآزماییها (47) دارای ویژگیهای طراحی بودند که با توجه به گزارشدهی انتخابی و گزارش ضعیف پنهانسازی تخصیص در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند، در نتیجه بهطور بالقوه قابلیت اطمینان یافتههای آنها دارای محدودیت بود.
ما فقط یک مقایسه را مورد بررسی قرار دادیم: مکملهای آنتیاکسیدان در مقابل کنترل (دارونما). هیچ مطالعهای دوز بالا و دوز پائین را مقایسه نکرد که مکمل شامل دوز پائین در حد نرمال یا سطح توصیهشده آنتیاکسیدان بود.
نتایج ترکیبشده مربوط به درد عضلانی تفاوت اندکی به نفع مکمل آنتیاکسیدان پس از ورزش القاشده DOMS در تمام پیگیریهای اصلی نشان داد: تا 6 ساعت (میانگین تفاوت استاندارد شده (SMD): 0.30 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 - تا 0.04 - ؛ 525 شرکتکننده؛ 21 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین)؛ در 24 ساعت ساعت (SMD: - 0.13 ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 - تا 0.00؛ 936 شرکتکننده؛ 41 مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط)؛ در 48 ساعت (SMD: -0.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 - تا 0.07 - ؛ 1047 شرکتکننده؛ 45 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین)؛ در 72 ساعت ساعت (SMD: -0.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.38 - تا 0.00 - ؛ 657 شرکتکننده؛ 28 مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط) و تفاوت کمی در 96 ساعت نشان داد (SMD: -0.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 - تا 0.19؛ 436 شرکتکننده؛ 17 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین).
هنگامی که ما مجددا مقیاس را بهصورت 0 تا 10 سانتیمتر تقسیم کردیم تا بتوانیم تفاوت واقعی بین گروهها را تعیین کنیم، متوجه شدیم که فاصله اطمینان برای هر پنج دوره پیگیری، بسیار کمتر از تفاوت مهم بین 1.4 سانتیمتر است: تا 6 ساعت (MD: -0.52؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.95 - تا 0.08 - )؛ در 24 ساعت (MD: -0.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 - تا 0.07)؛ در 48 ساعت (MD: -0.41؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 - تا 0.12 - )؛ در 72 ساعت (MD: -0.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 - تا 0.02)؛ و در 96 ساعت (MD: -0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 - تا 0.37).
بنابراین، اندازه اثر، که پیشنهاد میکند مکمل آنتیاکسیدان منجر به درد عضلانی کمتری میشود، در عمل غیر محتمل است که با تفاوت معنادار یا مهمی برابر باشد. هیچیک از تجزیهوتحلیلهای زیر گروههای ما اختلافنظر را درباره اثر بر اساس نوع ورزش مبتنی بر DOMS (ایروبیک مکانیکی در مقابل کل بدن) بررسی نکرده یا با توجه به منبع مالی تفاوتهای زیر گروه را تایید کردند. تجزیهوتحلیل حساسیت به غیر از کارآزماییهای متقاطع نشان داد که ورود آنها تأثیر مهمی بر نتایج نداشت.
هیچکدام از 50 کارآزمایی انتخابشده بهبود ذهنی (بازگشت به فعالیتهای قبلی بدون علائم و نشانهها) را اندازهگیری نکرد.
شواهد بسیار کمی در مورد اثرات جانبی بالقوه مصرف مکملهای آنتیاکسیدان وجود دارد؛ زیرا این پیامد فقط در 9 کارآزمایی (216 شرکتکننده) گزارش شد. از بین مطالعاتی که اثرات جانبی را گزارش کردند، دو کارآزمایی از 9 کارآزمایی اثرات جانبی را پیدا کردند. تمام شش شرکتکننده در گروه آنتیاکسیدان یک کارآزمایی دچار اسهال و چهار شرکتکننده از آنها نیز دچار سوءهاضمه خفیف شدند. این موارد عوارض جانبی شناختهشده خاص آنتیاکسیدان استفادهشده در این کارآزمایی هستند. یکی از 26 شرکتکننده در کارآزمایی دوم دیسترس خفیف گوارشی داشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با کیفیت متوسط تا پائین وجود دارد که نشان میدهد مکمل آنتیاکسیدان با دوز بالا منجر به کاهش مرتبط بالینی در درد عضلانی پس از ورزش تا 6 ساعت یا 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از ورزش نمیشود. شواهدی در مورد بهبود ذهنی وجود ندارد و در مورد اثرات جانبی مصرف مکملهای آنتیاکسیدانی فقط شواهد محدودی وجود دارد. این یافتهها و پیامهای بهدست آمده از این مرور فرصتی را برای محققان و سایر ذینفعان فراهم میسازد تا با یکدیگر هماهنگشده و اولویتها، و توجیههای اساسی، را برای تحقیقات آینده در این زمینه در نظر بگیرند.
خلاصه به زبان ساده
آنتیاکسیدانها برای پیشگیری و کاهش درد عضلانی پس از ورزش
پیشینه و هدف مطالعه مروری
درد عضلانی معمولا بعد از ورزش شدید یا غیرعادی اتفاق میافتد. این درد بین 24 تا 72 ساعت بعد از اولین ورزش شروع میشود. بسیاری از افراد قبل و بعد از ورزش مکملهای آنتیاکسیدان مانند ویتامین C و/ یا E یا غذاهای غنیشده با آنتیاکسیدان مانند آب آلبالو یا آب انار مصرف میکنند، و معتقدند که این مکملها پس از ورزش باعث جلوگیری و کاهش درد عضلانی خواهند شد.
نتایج جستوجو
ما پایگاههای اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که مکمل آنتیاکسیدان را با مداخلات کنترلکننده مانند دارونما (یک قرص یا نوشیدنی ساختگی بدون آنتیاکسیدان) یا عدم درمان مقایسه کردند. ما 50 مطالعه یافتیم، که همه آنها مکمل آنتیاکسیدان را با یک دارونما مقایسه کردند. این مطالعات در کل نتایج مربوط به 1089 شرکتکننده را گزارش کردند. از این تعداد، نزدیک به 9 شرکتکننده از 10 شرکتکننده مرد بودند. سن شرکتکنندگان بین 16 و 55 سال بوده و وضعیت آموزشی آنها از افراد بدون فعالیت تا آموزشدیده متوسط، متغیر بود. این مطالعات از نظر نوع و دوز مکمل آنتیاکسیدان و نوع ورزشهای استفاده شده که باعث ایجاد درد عضلانی میشوند، بسیار متفاوت بودند. تمام مطالعات از آنتیاکسیدان با دوز بالاتر از مقدار توصیهشده روزانه استفاده کردند.
نتایج اصلی
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مکمل آنتیاکسیدان با دوز بالا ممکن است تا 6 ساعت و در 24، 48 و 72 ساعت پیگیری، اما نه در 96 ساعت، درد عضلانی را کمی کاهش دهد. با این حال، این کاهشها به قدری کوچک بودند که بعید است تفاوت ایجاد کنند. هیچیک از این کارآزماییها پیامدهای مربوط به بهبود ذهنی را، مانند بازگشت به فعالیتهای قبلی بدون علائم یا نشانهها گزارش نکرد.
فقط 9 مطالعه اثرات جانبی را گزارش کرد و فقط دو مطالعه اثرات جانبی را یافتند. تمام شش شرکتکننده در گروه آنتیاکسیدان یک کارآزمایی اسهال داشتند و چهار شرکتکننده از آنها نیز دچار سوءهاضمه خفیف شدند؛ این اثرات جانبی به خوبی شناخته شده مربوط به یک آنتیاکسیدان به خصوص استفادهشده در این مطالعه است. یکی از 26 شرکتکننده در کارآزمایی دوم دیسترس خفیف گوارشی داشت.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد مربوط به درد عضلانی را «متوسط» یا «پائین» در نظر گرفتیم. این کار بهطور عمده به این دلیل بود که اکثر مطالعات دارای جنبههایی بودند که میتوانست قابلیت اطمینان نتایج آنها را تحت تأثیر قرار داده و در برخی موارد به دلیل تغییر در نتایج مطالعات بود. این بدان معنی است که عدم اطمینان کمی در مورد این یافتهها وجود دارد و ممکن است تحقیقات بیشتر، شواهدی ارائه کنند که نتیجهگیری ما را تغییر دهند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بهنظر نمیرسد که مکمل آنتیاکسیدان درد عضلانی اولیه را بلافاصله پس از تمرین یا یک، دو، سه یا چهار روز پس از ورزش، کاهش دهد.