اهداف این مرور عبارتند از:
‐ تعیین اثربخشی مداخلات دارویی برای تسکین درد در طول درمان ارتودنسی؛ و
‐ تعیین اینکه تفاوتی در تاثیر آنالژزیک ارائه شده در انواع مختلف، اشکال و دوزهای بیحسی در طول درمان ارتودنسی وجود دارد یا خیر.
32 مورد RCT مرتبط را شناسایی کردیم که 3110 شرکتکننده را در سنین 9 تا 34 سال وارد کردند که از این تعداد توانستیم 2348 شرکتکننده را در تجزیهوتحلیلهای خود وارد کنیم. هفده مورد از این مطالعات بیش از دو بازو داشتند. ما توانستیم از دادههای 12 کارآزمایی در متاآنالیز استفاده کنیم که آنالژزیکها را در برابر کنترل (عدم درمان یا دارونما (placebo)) مقایسه کردند؛ نه مطالعه داروهای غیر‐استروئیدی ضد‐التهابی (non‐steroidal anti‐inflammatories; NSAIDs) را در برابر پاراستامول (paracetamol)؛ و دو مطالعه ایبوپروفن (ibuprofen) را برای کنترل درد، پیش و پس از درمان ارتودنسی مقایسه کردند. یک مطالعه دادههایی را برای مقایسه NSAIDها در برابر بیحسی موضعی ارائه کرد.
ما شواهد با کیفیت متوسط یافتیم که نشان دادند آنالژزیکها، درد پس از درمان ارتودنسی را در مقایسه با عدم درمان یا دارونما در 2 ساعت (تفاوت میانگین (MD): 11.66‐ میلیمتر در VAS از 0 تا 100 میلیمتر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.15‐ تا 7.17‐؛ 10 مطالعه، 685 شرکتکننده)، 6 ساعت (MD: ‐24.27 میلیمتر در VAS؛ 95% CI؛ 31.44‐ تا 17.11‐؛ 9 مطالعه، 535 شرکتکننده) و 24 ساعت (MD: ‐21.19 میلیمتر در VAS؛ 95% CI؛ 28.31‐ تا 14.06‐؛ 12 مطالعه، 1012 شرکتکننده) به طور موثری کاهش دادند.
هیچ شواهدی حاکی از تفاوت در اثربخشی NSAID و پاراستامول در 2، 6 یا 24 ساعت نیافتیم (در 24 ساعت: MD: ‐0.51؛ 95% CI؛ 8.93‐ تا 7.92؛ 9 مطالعه، 734 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان داد که دریافت ایبوپروفن پیشگیرانه در 2 ساعت پس از درمان، تسکین درد بهتری داشت (MD: ‐11.30؛ 95% CI؛ 16.27‐ تا 6.33‐؛ یک مطالعه، 41 شرکتکننده)، با این حال تفاوت در 6 یا 24 ساعت دیگر معنیدار نبود.
یک مطالعه واحد با 48 شرکتکننده NSAIDهای موضعی را در برابر بیحسی موضعی مقایسه کرد و هیچ شواهدی حاکی از تفاوت در اثربخشی مداخلات نشان نداد (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
استفاده از بیحسی نجات (rescue analgesia) به طور ضعیف گزارش شد. شواهد با کیفیت بسیار پائین، شواهدی از تفاوت بین شرکتکنندگان دریافت کننده ایبوپروفن و شرکتکنندگان دریافت کننده پاراستامول نشان نداد (نسبت خطر (relative risk; RR): 1.5؛ 95% CI؛ 0.6 تا 3.6). همچنین شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروهها در مورد احتمال نیاز به بیحسی نجات هنگامی که ایبوپروفن به صورت پیشگیرانه مصرف شد در مقایسه با پس از درمان، یافت نشد (RR: 0.8؛ 95% CI؛ 0.3 تا 1.9).
عوارض جانبی در یک مطالعه شناسایی شد که در آن یک شرکتکننده مبتلا به راش پوستی و نیاز به درمان با آنتیهیستامین (antihistamines) داشت. این موضوع قبلا به عنوان حساسیت شدید به پاراستامول تشخیص داده شده بود.
سوال مطالعه مروری
آیا داروهای مسکّن، که پیش یا پس از درمان ارتودنسی مصرف میشوند، به تسکین درد کمک میکنند؟ اگر چنین است، کدامیک از داروهای مسکّن بهتر عمل میکنند؟
پیشینه
درد یک عارضه جانبی شایع در درمان ارتودنسی است. درد ناشی از درمان ارتودنسی ممکن است بسته به میزان نیروی اعمال شده و نوع استفاده از بریسها (brace) متفاوت باشد. این درد ممکن است در چند روز اول پس از درمان نیز تغییر کند. درد به عنوان بدترین جنبه درمان شناخته شده و شایعترین دلیل برای افرادی است که مایل به قطع درمان ارتودنسی هستند. به نظر میرسد که داروهای مسکّن، درد ناشی از بلعیدن یا اعمال مستقیم به نواحی زخمی دهان را پس از درمان تسکین میبخشند، درمان با بریس راحتتر و قابل قبولتر است. این داروهای مسکّن اغلب ارزان و به راحتی در دسترس هستند، به آسانی استفاده میشوند و منجر به عوارض جانبی جدی نمیشوند.
ویژگیهای مطالعه
نویسندگانی که با گروه سلامت دهان در کاکرین Cochrane Oral Health کار میکنند، یک مرور از مطالعات موجود انجام دادند و شواهد تا 19 جون 2017 بهروز است. این مرور 32 مطالعه منتشر شده را از سال 1993 تا 2016 وارد کرد که در آنها 3110 شرکتکننده 9 تا 34 ساله (2348 شرکتکننده در تجزیهوتحلیلها حضور داشتند) به صورت تصادفی به گروههای دریافت کننده داروهای زیر اختصاص داده شدند:
1‐ داروهای مسکّن در برابر عدم درمان،
2‐ داروهای مسکّن در برابر دارونما (placebo) (داروی مصنوعی یا «ساختگی»)،
3‐ یک داروی مسکّن در برابر یک داروی مسکّن متفاوت، یا
4‐ یک داروی مسکّن که در فواصل زمانی مختلف مصرف شده است.
شدت درد تجربه شده توسط شرکتکنندگان مطالعه مقایسه شد. تقریبا تمام شواهد از بزرگسالانی به دست آمد که از داروهای مسکّن در برابر عدم درمان استفاده کردند، یا از یک داروی مسکّن در مقایسه با یک داروی مسکّن دیگر استفاده کردند. این شواهد به دو گروه اصلی تقسیم شدند:
1‐ بزرگسالان دریافت کننده پاراستامول؛ یا
2‐ بزرگسالان دریافت کننده داروهای غیر‐استروئیدی ضد‐التهابی (non‐steroidal anti‐inflammatory drugs; NSAID).
همچنین تعداد کمی از شواهد، تاثیر بیحسی موضعی و اوپیوئیدها (opioids) (ترامادول (tramadol)) را مورد بررسی قرار دادند.
نتایج کلیدی
آنالژزیک در برابر دارونما یا عدم درمان
شواهدی یافتیم که نشان دادند پاراستامول، NSAIDها و بیحسیهای موضعی در کاهش شدت درد در 2 ساعت، 6 ساعت و 24 ساعت پس از درمان ارتودنسی در مقایسه با گروه دارونما یا عدم درمان موثر هستند.
NSAID در برابر پاراستامول
ما شواهد روشنی حاکی از تفاوت بین تاثیر ایبوپروفن و پاراستامول برای کاهش شدت درد در 2 ساعت، 6 ساعت یا 24 ساعت پس از جاگذاری جدا کنندهها (بین دندانها) یا جاگذاری یک مفتول قوسی جهت هم تراز کردن نیافتیم.
NSAID پیشگیرانه در برابر NSAID پس از درمان
شواهد با کیفیت بسیار پائینی یافتیم که نشان دادند مصرف ایبوپروفن 1 ساعت پیش از جاگذاری جدا کننده در مقایسه با مصرف ایبوپروفن پس از درمان، شدت درد را 2 ساعت پس از آن کاهش میدهد. با این وجود، در 6 ساعت و 24 ساعت، ما هیچ تفاوت واضحی مشاهده نکردیم.
NSAID در برابر بیحس کننده موضعی
شواهدی مبنی بر تفاوت بین مداخلات وجود نداشت.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد موجود برای پیامد اصلی تسکین درد از متوسط تا پائین است، در حالی که کیفیت سایر شواهد بسیار پائین بود. ما فقط یک مطالعه را در معرض خطر پائین سوگیری قضاوت کردیم.