داروی غیر‐استروئیدی ضد‐التهابی برای مدیریت درد در زنان مبتلا به اندومتریوز

موضوع چیست؟

اندومتریوز (endometriosis) یکی از بیماری‌های ژینکولوژی است که بیشتر زنان در سن باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند به نشانه‌های دردناکی مانند پریودهای دردناک، درد حین یا بعد از آمیزش جنسی، درد لگن و زیر شکم و ناباروری منجر شود. این بیماری کیفیت زندگی زنان را با متاثر ساختن شغل، فعالیت‌های روزانه، روابط جنسی و غیر‐جنسی و باروری آنها کاهش می‌دهد. داروی غیر‐استروئیدی ضد‐التهابی (nonsteroidal anti‐inflammatory drugs: NSAIDs)، اغلب به عنوان درمان خط اول برای زنان مبتلا به درد مرتبط با اندومتریوز استفاده می‌شوند، زیرا دارای عوارض جانبی کمی بوده و بسیاری از آنها به صورت بدون نسخه در دسترس هستند.

چرا این موضوع مهم است؟

اندومتریوز بسیار شایع است، اما تشخیص این بیماری می‌تواند دشوار باشد. در سال 2015؛ 1.8 میلیارد زن (با سن 15 تا 49 سال) در جهان مبتلا به اندومتریوز تشخیص داده شدند. تخمین زده می‌شود که تا 60% از زنان دارای پریودهای دردناک، دچار اندومتریوز هستند. این بیماری اثر بسیاری بر کیفیت زندگی زنان داشته و شغل، فعالیت‌های روزمره، روابط جنسی و غیر‐جنسی و باروری آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یک نظرسنجی منتشر نشده که به وسیله سازمان حمایت از بیماران در United Kingdom ‐ Endometriosis UK (www.endometriosis-uk.org/)، انجام شده بود، نشان داد که 65% از زنان مبتلا به اندومتریوز، از تاثیر منفی بیماری‌شان بر شغل خود گزارش کرده‌اند. ده درصد از زنان باید ساعات کاری خود را کاهش می‌دادند، و 30% قادر به ادامه شغل‌شان نبودند. تا 16% از زنان نمی‌توانستند هیچ شغلی را ادامه دهند و 6% نیاز به ادعای مزایای دولتی داشتند، بنابراین آنها علاوه بر احساس فقدان مشارکت در جامعه، وابسته به دیگران نیز خواهند شد. این امر موجب عزت نفس پائین می‌شود. اندومتریوز به عنوان یک معضل بهداشت عمومی قابل‌ توجه در نظر گرفته می‌شود، زیرا تعداد بسیار زیادی از زنان به خاطر این مشکل متاثر شده و بیمار می‌شوند.

داروی غیر‐استروئیدی ضد‐التهابی به آسانی و بدون نسخه برای تسکین درد در دسترس هستند. آنها از طریق کاهش یا پیشگیری از تولید پروستاگلاندین‌ها (prostaglandins) فعالیت می‌کنند که به تسکین کرامپ‌های دردناک مرتبط با اندومتریوز کمک می‌کند. با این حال مرور کاکرین راجع به مصرف NSAID‌ها برای پریودهای دردناک، حاکی از افزایش خطر اختلال گوارشی (مانند تهوع، اسهال) یا سایر عوارض جانبی (مثل سردرد، خواب‌آلودگی، گیجی، خشکی دهان) بود. ما این مرور را برای مقایسه تمام NSAID‌های مورد استفاده برای درمان زنان مبتلا به نشانه‌های دردناک ناشی از اندومتریوز در برابر دارونما (placebo)، داروهای مسکن دیگر یا عدم درمان انجام دادیم تا اثربخشی و ایمنی آنها را ارزیابی کنیم.

ما چه شواهدی به دست آوردیم؟

در اکتبر 2016 به دنبال شواهد تازه جست‌وجو کردیم و هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده جدیدی نیافتیم.

از نسخه‌های به‌روز شده پیشین، این مرور نشان دهنده شواهد محدود درباره اثربخشی NSAID‌ها (به ویژه ناپروکسن (naproxen)) برای کنترل درد ناشی از اندومتریوز بود. هم‌چنین این مرور به این دلیل محدود بود که فقط یک مطالعه با داده‌های مناسب را برای تجزیه‌و‌تحلیل وارد کرده و این مطالعه فقط شامل 20 زن بود. شواهد موجود، عمدتا به علت گزارش‌دهی ضعیف روش‌ها، عدم دقت در یافته‌ها برای تسکین کلی درد، عوارض جانبی ناخواسته درمان و نیاز به تسکین درد بیشتر، دارای کیفیت بسیار پائین بودند. کارآزمایی وارد شده، کیفیت زندگی، تاثیرات بر فعالیت‌های روزمره، غیبت از کار یا مدرسه یا رضایت شرکت‌کننده از درمان را گزارش نکرده بود.

این یافته‌ها چه معنایی دارند؟

شواهد موجود این اجازه را به ما نمی‌دهد تا درباره این موضوع نتیجه بگیریم که NSAID‌ها برای مدیریت درد ناشی از اندومتریوز موثر هستند یا خیر و یک NSAID موثرتر از NSAID‌های دیگر است یا خیر. همانطور که در سایر مرورهای کاکرین نشان داده شده، زنانی که از NSAID‌ها استفاده می‌کنند، باید آگاه باشند که NSAID‌ها می‌توانند موجب عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، سردرد و خواب‌آلودگی شوند. تا زمانی که شواهد جدیدی در آینده شناسایی نکنیم، این مرور را دوباره به‌روز نخواهیم کرد.

کیفیت شواهد

شواهد به خاطر خطر سوگیری (bias) و عدم‐دقت (یافته‌ها مبتنی بر یک کارآزمایی کوچک بودند)، دارای کیفیت بسیار پائین بودند.