پیشینه
ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) همچنان یکی از علل عمده موربیدیتی و مرگومیر، به ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا است. اگر چه داروهای آنتیرتروویروسی به بهبود کیفیت زندگی و امید به زندگی افراد مبتلا به HIV مثبت کمک کرده، هنوز نیازمند یافتن سایر مداخلاتی است که به کاهش بیشتر بار بیماری کمک میکنند. یک استراتژی بالقوه، استفاده از اینترلوکین-2 (IL-2) در ترکیب با درمان آنتیرتروویروسی (ART) است. IL-2 نوعی سیتوکین (cytokine) است که تکثیر و تمایز لنفوسیتها را تعدیل کرده و ممکن است به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
اهداف
ارزیابی اثرات اینترلوکین-2 (IL-2) به عنوان یک درمان کمکی برای درمان آنتیرتروویروسی در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت.
روش های جستجو
ما منابع زیر را تا 26 می 2016 جستوجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، که در کتابخانه کاکرین (the Cochrane Library) منتشر شده است؛ MEDLINE؛ Embase؛ Web of Science؛ LILACS؛ پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP)؛ و ClinicalTrials.gov. ما همچنین خلاصهمقالات کنفرانس را بررسی کردیم، با متخصصین و سازمانهای مربوطه در این زمینه تماس گرفتیم و فهرست منابع تمام مطالعات شناسایی شده را با روشهای فوق برای هر مطالعه بالقوه واجد شرایط، بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (RCT) که اثرات IL-2 را به عنوان درمان مکملی ART در کاهش موربیدیتی و مرگومیر در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت ارزیابی کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل سوابق را غربالگری کرده و کارآزماییهایی را که معیارهای ورود را به مطالعه داشتند، انتخاب کردند، دادهها را استخراج و خطر سوگیری (Bias) را در کارآزماییهای انتخاب شده ارزیابی کردند. در صورت امکان، ما اثرات مداخلات را با استفاده از خطر نسبی (RR) مقایسه کردیم و آنها را با 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه کردیم. ما اطمینان کلی شواهد را با استفاده از روش GRADE ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
پس از جستوجوی جامع متون تا 26 می 2016، ما 25 کارآزمایی مناسب را شناسایی کردیم. مداخلات شامل استفاده از IL-2 در ترکیب با ART در مقایسه باART بهتنهایی بود. هیچ تفاوتی از نظر مرگومیر بین گروه IL-2 و ART به تنهایی وجود نداشت (RR: 0.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 17.1؛ 6 کارآزمایی؛ 6565 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان بالا).
17 کارآزمایی از 21 کارآزمایی، افزایش تعداد سلولهای CD4 را با استفاده از IL-2 نسبت به گروه کنترل، با استفاده از اندازههای مختلف گزارش کردند (21 کارآزمایی؛ 7600 شرکتکننده).
بهطور کلی، در نسبت شرکتکنندگان با بار ویروسی کمتر از 50 سلول در میلیلیتر یا کمتر از 500 سلول در میلیلیتر در پایان کارآزماییها (RR: 0.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 1.15؛ 5 کارآزمایی؛ 805 شرکتکننده، شواهد با اطمینان بالا) و (RR: 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.82 تا 1.12؛ 4 کارآزمایی، 5929 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان بالا)، به ترتیب تفاوت کمی وجود داشت یا هیچ تفاوتی وجود نداشت.
بهطور کلی ممکن است در میزان عفونت فرصتطلب تفاوت کمی وجود داشته یا هیچ تفاوتی وجود نداشته باشد (RR: 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.13؛ 7 کارآزمایی؛ 6141 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پائین). احتمالا در میزان عارضه جانبی درجه 3 یا 4، افزایش وجود داشته باشد (RR: 1.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 10.1 تا 1.96؛ 6 کارآزمایی؛ 6291 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان متوسط). هیچکدام از کارآزماییهای انتخاب شده، تبعیت از درمان را گزارش نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با اطمینان بالایی وجود دارد که نشان میدهند IL-2 در ترکیب با ART باعث افزایش تعداد سلولهای CD4 در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت میشود. با این حال، IL-2 هیچ منفعت قابل توجهی در مرگومیر ایجاد نمیکند؛ احتمالا هیچ تفاوتی در میزان بروز عفونتهای فرصتطلب وجود ندارد، و احتمالا در میزان عارضه جانبی درجه 3 یا 4، افزایش وجود داشته باشد. یافتههای ما از استفاده از IL-2 به عنوان مکمل ART در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت حمایت نمیکند. بر اساس یافتههای ما، انجام کارآزماییهای بیشتر توجیهی ندارند.
خلاصه به زبان ساده
اینترلوکین-2 به عنوان مکمل درمان آنتیرتروویروسی در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت
چرا ما این مطالعه مروری را انجام دادیم؟
HIV هنوز علت اصلی مرگ در سراسر جهان، به ویژه در آفریقا به حساب میآید. HIV در خون تکثیر یافته و به سیستم ایمنی بدن آسیب میرساند. بنابراین اگر فردی HIV مثبت باشد، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار میگیرد. درمان دارویی فعلی، درمان آنتیرتروویروسی (ART)، روند تکثیر ویروس را متوقف کرده و از این طریق سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشد.
اینترلوکین-2 (IL-2)یک پروتئین در بدن است که به روند تکثیر گلبولهای سفید خون، سلولهایی که با عفونت مبارزه میکنند، کمک میکند. اگرچه IL-2 میزان گلبولهای سفید را افزایش میدهد، ما نمیدانیم که با افزایش این گلبولها، آیا ما میتوانیم مزایای بیشتری را به استفاده از ART بهتنهایی اضافه کنیم یا خیر. هدف این مطالعه مروری کاکرین این بود که بدانیم آیا استفاده از درمان اضافی به همراه درمان آنتیرتروویروسی (ART) یعنی IL-2، در مقایسه با استفاده از ART به تنهایی میتواند بیماری و مرگ را در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت کاهش دهد یا خیر.
پیامهای کلیدی
ما دریافتیم که IL-2 سبب افزایش سلولهای ایمنی CD4 میشود (شواهد با اطمینان بالا). با این حال، در اثرات مهم مانند مرگ و سایر عفونتها تفاوتی وجود ندارد (شواهد با اطمینان بالا). احتمالا در افرادی که از IL-2 استفاده میکنند، افزایشی در عوارض جانبی وجود داشته باشد (شواهد با اطمینان متوسط). یافتههای ما از استفاده بیشتر از IL-2 بهعنوان یک درمان کمکی به همراه ART در بزرگسالان مبتلا به HIV مثبت پشتیبانی نمیکند.
نتایج اصلی
پس از انجام جستوجوی جامع متون در 26 می 2016، ما 25 کارآزمایی مناسب را در شش کشور وارد کردیم. در تعداد موارد مرگ بین گروه IL-2 و کسانی که فقط ART دریافت کردند (6 آزمایش، 665 شرکتکننده، شواهد با اطمینان بالا) تفاوتی وجود نداشت. 17 کارآزمایی از 21 کارآزمایی، افزایش تعداد سلولهای CD4 را با استفاده از IL-2 در مقایسه با ART به تنهایی با استفاده از مقیاسهای مختلف گزارش کردند.
بهطور کلی، در نسبت شرکتکنندگان مبتلا به بار ویروسی کمتر از 50 سلول در میلیلیتر (5 کارآزمایی، 805 شرکتکننده، شواهد با اطمینان بالا) یا کمتر از 500 سلول در میلیلیتر، در پایان کارآزماییها (4 کارآزمایی، 5029 شرکتکننده، شواهد با اطمینان بالا) تفاوتی وجود نداشت. بهطور کلی ممکن است در میزان بروز عفونتهای فرصتطلب تفاوت کمی وجود داشته یا تفاوتی وجود نداشته باشد (7 کارآزمایی، 6141 شرکتکننده، شواهد با اطمینان پائین). احتمالا در میزان عارضه جانبی درجه 3 یا 4، افزایش وجود داشته باشد (6 کارآزمایی، 6291 شرکتکننده، شواهد با اطمینان متوسط). هیچکدام از کارآزماییهای انتخاب شده، تبعیت را از درمان گزارش نکردند.