دستورالعمل‌های فعلی، غربالگری افراد مبتلا به واریس ازوفاژیال (واریس مری) را از طریق آندوسکوپی مری و معده و دئودنوم (oesophago-gastro-duodenoscopy) هنگام تشخیص سیروز کبدی توصیه می‌کند. این امر مستلزم آن است که بیماران به‌طور مرتب با روش‌های تهاجمی ناخوشایند و خطرات همراه آن‌ها مواجه شوند، هرچند نیمی از این افراد، 10 سال پس از تشخیص اولیه سیروز، هیچ واریس ازوفاژیال قابل شناسایی ندارند. تعداد پلاکت، اندازه طحال و نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال، آزمایش‌های غیر تهاجمی هستند که به‌عنوان آزمایش‌های تریاژ (سه‌گانه) برای تشخیص واریس ازوفاژیال پیشنهاد شدند.

اهداف اولیه
تعیین دقت تشخیص تعداد پلاکت، اندازه طحال و نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال برای تشخیص واریس ازوفاژیال در هر اندازه در کودکان و بزرگسالان بیمار مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت، صرف‌نظر از اتیولوژی بیماری. بررسی دقت این آزمایش‌های غیرتهاجمی به عنوان جایگزین آندوسکوپی مری و معده و دئودنوم یا تریاژ.
اهداف ثانویه
مقایسه دقت تشخیص آزمایش‌های مشابه برای تشخیص واریس ازوفاژیال پرخطر در کودکان یا بزرگسال بیمار مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت، بدون توجه به علائم بیماری.
هدف ما انجام مقایسه‌های دو‌به‌دو بین سه شاخص آزمون، با در نظر گرفتن مقادیر نقطه برش (cut-off values) از پیش تعیین شده بود.
ما منابع ناهمگنی را بررسی کردیم.

پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده گروه هپاتوبیلیاری کاکرین، ثبت مطالعات آزمون تشخیصی دقیق گروه هپاتوبیلیاری کاکرین، کتابخانه کاکرین (the Cochrane Library)، MEDLINE (OvidSP)، Embase (OvidSP)، Science Citation Index – Expanded (Web of Science) (14 ژوئن 2016). ما هیچ محدودیتی از نظر زبان یا نوع مستندات اعمال نکردیم.

مطالعات مربوط به ارزیابی دقت تشخیص/تشخیص دقیق تعداد پلاکت، اندازه طحال و نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال برای تشخیص واریس ازوفاژیال از طریق آندوسکوپی مری و معده و دئودنوم به عنوان مرجع استاندارد در کودکان و بزرگسالان در هر سن که مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز وریدی پورت بودند و خونریزی وریدی نداشتند.

روش‌های استاندارد کاکرین همانگونه که در کتابچه راهنمای کاکرین برای آزمون تشخیصی دقت بررسی (the Cochrane Handbook for Diagnostic Test of Accuracy Reviews) ذکر شده است.

ما 71 مطالعه را انتخاب کردیم، 67 مطالعه فقط بزرگسالان و چهار مطالعه فقط کودکان را وارد کردند. تمام مطالعات انتخاب‌شده، مقطعی بودند و در مرکز مراقبت‌های سطح سوم انجام شدند. 8 مطالعه، نتایج مطالعه را به‌صورت چکیده گزارش کردند. ما تمام مطالعات را بررسی کردیم اما یکی از مطالعات انتخاب‌شده در معرض خطر بالای سوگیری (Bias) قرار داشت.
ما نگرانی‌های عمده‌ای در مورد تعریف مقادیر برش برای آزمون سه شاخص (index) داشتیم؛ اغلب مطالعات انتخاب‌شده بهترین مقادیر برش را پس از خاتمه به‌دست آوردند و بنابراین دقت آن‌ها بیش از حد ارزیابی شد. 16 مطالعه برای اعتبارسنجی مقادیر برش 909 (n/mm3/mm) برای نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال طراحی شده بودند. ورود شرکت‌کنندگان در 6 مطالعه متوالی نبوده و در 31 مطالعه نامشخص بود.
34 مطالعه، ورود پیوسته شرکت کنندگان را ارزیابی کردند. 11 مطالعه، برخی از شرکت‌کنندگان انتخاب‌شده را از تحلیل‌ها حذف کردند و فقط در 1 مطالعه، فاصله زمانی بین آزمون‌های شاخص و منابع استاندارد، طولانی‌تر از سه ماه بود.
تشخیص اندازه‌های مختلف واریس‌ها
تعداد پلاکت‌ها، حساسیتی معادل 0.71 (95% فاصله اطمینان (CI): 95%: 0.63 تا 0.77) و ویژگی معادل 0.80 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 0.88) را نشان می‌دهد (مقدارcut-off حدود 150,000/mm3 از 140000 تا 150,000/mm3؛ 10 مطالعه؛ 2054 شرکت‌کننده). در بررسی منابع بالقوه ناهمگن، ما دریافتیم که از تمامی عوامل از پیش تعیین شده، فقط علت اتیولوژیک (aetiology) نقش داشته است: مطالعاتی که شرکت‌کنندگان مبتلا به هپاتیت مزمن C را انتخاب کردند در مقایسه با مطالعاتی که شرکت‌کنندگان دارای علائم ترکیبی را انتخاب کردند، نتایج متفاوتی را گزارش کردند (0.036 =P ). اندازه طحال، حساسیتی معادل 0.85 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 0.91) و ویژگی معادل 0.54 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.46 تا 0.62) را نشان داد (مقدار cut-off حدود 110 میلی‌متر، از 110 تا 112.5 میلی‌متر؛ 13 مطالعه؛ 1489 شرکت‌کننده).
برآورد خلاصه برای تشخیص اندازه‌های مختلف واریس‌ها در 17 مطالعه، حساسیتی را معادل 0.93 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 0.88) و ویژگی معادل 0.84 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 0.88) نشان داد و 2637 شرکت‌کننده، دارای نسبت تعداد پلاکت‌ها به اندازه طحال با مقدار حد برش 909 (n/mm3)/mm بودند. ما هیچ تأثیری از منابع از پیش تعیین شده ناهمگن نیافتیم. یک مقایسه کلی غیرمستقیم HSROC که از سه آزمون شاخص به‌دست آمد، نشان داد که نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال در مقایسه تعداد پلاکت (001/0 > P) و اندازه طحال (001/0 > P)، دقیق‌ترین آزمون شاخص بود.
تشخیص واریس در معرض خطر خونریزی شدید
تعداد پلاکت‌ها، حساسیت 0.80 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 0.85) و ویژگی 0.68 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 0.77) را نشان داد (مقدار cut-off: حدود 150,000/mm3 از 140000 تا 160,000/mm3، 7 مطالعه، 1671 شرکت‌کننده). برای اندازه طحال، ما فقط خلاصه منحنی ROC را به دست آوردیم، زیرا ما هیچ تحقیق معمولی بین مطالعات نیافتیم (6 مطالعه، 883 شرکت‌کننده).
نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال، حساسیت 0.85 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.72 تا 0.93) و اختصاصیت 0.66 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.52 تا 0.77) را نشان داد. (مقدار cut-off: حدود mm(n/mm3) 909؛ از 897 به 921 mm(n/mm3)؛ 7 مطالعه، 642 شرکت‌کننده). به‌طور کلی، مقایسه غیرمستقیم HSROC با سه آزمون شاخص نشان داد که نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال در مقایسه با تعداد پلاکت (0.003 = P) و اندازه طحال (0.001 >P)، دقیق‌ترین آزمون بود.
تشخیص واریس با هر اندازه در کودکان
ما 4 مطالعه را شامل 277 کودک مبتلا به بیماری‌های مختلف کبدی یا ترومبوز ورید پورت یافتیم. تعداد پلاکت‌ها، حساسیت 0.71 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 0.80) و ویژگی 0.83 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 0.91) را نشان داد (مقدار cut-off: حدود mm3/115000، 4 مطالعه، 277 شرکت‌کننده). نسبت تعداد پلاکت به نمره z (z-score) اندازه طحال، حساسیت 0.74 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.65 تا 0.81) و ویژگی 0.64 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.36 تا 0.84) را نشان داد (مقدار cut-off: 25؛ 2 مطالعه؛ 197 شرکت‌کننده).

نسبت تعداد پلاکت به اندازه طحال می‌توانست برای اندازه‌گیری خطر ابتلا به واریس ازوفاژیال استفاده شود. این آزمایش می‌تواند به‌عنوان آزمایش تریاژ (آزمایش سه‌گانه) قبل از آندوسکوپی مورد استفاده قرار بگیرد، بنابراین بزرگسالان بدون واریس را کنار می‌گذارد. در شرایط وجود نسبت بزرگتر از 909 mm/(n/mm3) ، وجود واریس ازوفاژیال در هر اندازه ممکن است حذف شود و فقط 7% از بزرگسالان مبتلا به واریس در هر اندازه ممکن است از دست رفته باشند و به محققین اجازه می‌دهد تا تعداد آزمایش‌های آندوسکوپی مری، معده و روده را کاهش دهند. این آزمایش برای شناسایی واریس ازوفاژیال با خطر بالای خونریزی که نیاز به پیشگیری اولیه دارد، به اندازه کافی دقیق نیست. مطالعات آینده باید دقت تشخیص این آزمایش را در زیرگروه‌های بیماران خاص و همچنین توانایی آن برای پیش بینی خونریزی واریسی ارزیابی کنند. آزمایش‌های غیرتهاجمی جدید باید مورد بررسی قرار گیرند.