پیشینه
زخمهای عروقی پا زخمهایی پیچیده هستند که معمولا و بهطور راجعه به بیماران و مراقبین آنها هزینه قابلتوجهی را تحمیل میکنند. برای کمک به بهبود زخم، پانسمانهای اولیه که روی زخم را میپوشانند معمولا تحت وسایل فشارنده اعمال میشوند. پانسمان با آلژینات در این زخمها به کرات مورد استفاده قرار میگیرد. انواع مختلفی از محصولات آلژینات در بازار وجود دارد، در حالی که مدارک و شواهد برای توصیه این نوع پانسمان بسیار نادر است.
اهداف
این مطالعه برای بررسی میزان تاثیر پانسمان آلژینات در مقایسه با انواع دیگر پانسمان، درمانهای بدون پانسمان یا پانسمان نکردن زخم با یا بدون درمان فشاری، بر بهبود زخمهای عروقی پا طراحی شده است.
روش های جستجو
برای اولین بهروزرسانی در مارچ 2015، ما در این پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی جستوجو کردیم: ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین (Cochrane Wounds Group)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials )؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid EMBASE و EBSCO CINAHL. ما محدودیتی در زبان یا نوع جمعیت مورد مطالعه قائل نشدیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) را که منتشر شده یا نشده بودند و به ارزیابی تاثیر هر نوع از پانسمان آلژینات برای درمان زخمهای عروقی پا پرداخته بودند، انتخاب کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور جداگانه مطالعات را انتخاب و اطلاعات مربوط به شرکت کنندگان و میزان خطر سوگیری (Bias) را در کارآزماییها محاسبه کردند. متاآنالیز (meta-analysis) در جایی که لازم و مناسب دانسته شد، انجام گرفت.
نتایج اصلی
در مجموع، 5 RCT که 295 شرکت کننده را در برمیگرفت، وارد این مطالعه شدند. همه اینها در همان مطالعه مروری اصلی مشخص شدند. خطر سوگیری در 2 RCT بالا ولی در 3 مطالعه دیگر نامشخص بود. یک RCT اشکال مختلف پانسمان آلژینات را با هم (در 20 شرکت کننده)، 3 RCT آلژینات را با پانسمانهای کلوئیدی (در 215 شرکت کننده) و یک RCT آلژینات را با پانسمانهای مطسح غیرچسبنده مقایسه کرده بود (در 60 شرکت کننده). مدت پیگیری در 3 RCT برابر 6 ماه و در 2 RCT برابر 12 ماه بود. در میان گروههای مورد مطالعه از نظر بهبود زخم تفاوت معناداری از نظر آماری مشاهده نشد. متاآنالیز برای مقایسه یک مطالعه (بین پانسمان آلژینات و هیروکلوئید) با دادههای 2 RCT (با 84 شرکت کننده) برای بهبود کامل در مدت شش هفته انجام شد: خطر نسبی 0.42% (95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 1.21). عوارض جانبی بین گروهها مشابه بود (مقایسه بین آلژینات در برابر پانسمان مسطح غیرچسبنده ارزیابی نشده بود).
نتیجهگیریهای نویسندگان
براساس مدارکی که تا به امروز موجود است، تاثیر پانسمان آلژینات در بهبود زخم عروقی پا، بهتر یا بدتر از پانسمان کلوئید یا پانسمان مسطح غیرچسبنده نبوده و مدرکی وجود ندارد که تفاوتی را بین محصولات متفاوت پانسمان آلژینات نشان دهد. کارآزماییها در این زمینه از نظر کیفیت متدولوژیک ضعیف یا مبهم بودند. بنابراین برای اینکه بتوانیم درباره تاثیر پانسمان آلژینات در بهبود زخمهای عروقی پا نظر قطعی بدهیم، مدارکی با کیفیت بهتر و متد و طراحی قویتری که سوگیری کمتری داشته باشند، مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
پانسمان آلژینات برای زخمهای عروقی در پا.
زخمهای عروقی پا زخمهایی هستند که معمولا و بهطور راجعه بهطور مزمن یا آزارندهای به بیماران و مراقبین آنها هزینه قابلتوجهی را تحمیل میکنند. درمانهای فشاری مثل بانداژهای محکم و ساقهای فشاری سنگبنای درمان زخمهای عروقی پا در نظر گرفته میشدند. با هدف حفاظت از زخم و ارائه یک محیط مرطوب برای بهبود زخم در زیر بانداژها و ساقهای فشاری، از پانسمانهایی استفاده میشود.
پانسمان با آلژینات، مادهای مشتق از جلبک دریایی، از انواعی است که به کرات برای زخمها مورد استفاده قرار میگیرد. ما مدارکی را که 5 RCT، درباره مقایسه بانداژهای مختلف با پانسمان آلژینات یا پانسمان آلژینات در مقایسه با پانسمانهای دیگر در اختیارمان گذاشتند، مرور کردیم. برای بهبود زخم، ما مدارک قابلقبولی دال بر اینکه پانسمانهای مختلف آلژینات باهم یا باهیدروکلوئید یا پانسمانهای مسطح غیرچسبنده تفاوتی دارند، پیدا نکردیم. عوارض جانبی معمول هم بین گروهها شبیه هم بود (البته این مورد برای مقایسه آلژینات با پانسمان مسطح غیرچسبنده ارزیابی نشده بود).در کل، مدارک تا به امروز از کیفیت بالایی برخوردار نبودهاند .بنابراین قبل از اینکه بتوانیم بهطور مشخص پانسمان آلژینات را برای بهبود زخمهای عروقی پا توصیه کنیم، باید مطالعاتی با کیفیت بالاتر انجام دهیم.