فلوفنازین یک داروی آنتیسایکوتیک تیپیک از گروه آنتیسایکوتیکهای فنوتیازینی است. این دارو به طور گستردهای در درمان اسکیزوفرنی استفاده میشود. با این حال با ظهور داروهای آنتیسایکوتیک آتیپیک، استفاده از این دارو کاهش یافته است.
سنجش پیامدهای (هم مضرات و هم مزایا) اثربخشی بالینی، ایمنی و مقرون بهصرفه بودن فلوفنازین خوراکی در مقایسه با آنتیسایکوتیکهای آتیپیک در درمان اسکیزوفرنی.
ما پایگاه ثبت مرکزی مطالعات کاکرین (Cochrane Central Register of Studies) را جستوجو کردیم (25 آپریل 2013). همچنین به منظور جستوجوی اقتصادی، ما پایگاه اطلاعاتی اقتصاد سلامت گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (Cochrane Schizophrenia Group Health Economic Database ؛CSzGHED) را تا 31 ژانویه 2014 جستوجو کردیم.
معیار انتخاب ما همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs) بود که در آنها فلوفنازین (خوراکی) با هر آنتیسایکوتیک آتیپیک خوراکی دیگری مقایسه شده بود.
نویسندگان مطالعه مروری به طور مستقل، استنادها (citations) را بازرسی و دادهها را استخراج و کیفیت شواهد را ارزیابی کردند. برای دادههای دوتایی همگن (homogeneous dichotomous)، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را محاسبه کردیم. همچنین برای دادههای پیوسته، میانگینهای تفاوت (MD) را محاسبه کردیم. ما خطر سوگیری (Bias) را برای مطالعات انتخاب شده بررسی و برای سنجش و ارزیابی کیفیت شواهد از GRADE (درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی؛ Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) استفاده کردیم.
چهار مطالعه تصادفی با 202 فرد مبتلا به اسکیزوفرنی انتخاب شدند. فلوفنازین خوراکی با آمیسولپرید (amisulpride)، رسپریدون (risperidone)، کواتیاپین (quetiapine) و الانزاپین (olanzapine)، مقایسه شده بود.
هیچ تفاوتی میان فلوفنازین خوراکی با آمیسولپرید، در زمینه حالات ذهنی با استفاده از «مقیاس مختصر درجهبندی روانپزشکی» (Brief Psychiatric Rating Scale به صورت اختصاری BPRS) وجود نداشت (1 RCT؛ n = 57؛ MD؛ 5.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.35 - تا 12.55؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). همچنین هیچ تفاوتی میان فلوفنازین خوراکی و آمیسولپرید در خصوص ترک زودرس مطالعه به هر دلیلی وجود نداشت (2 RCT؛ n = 98؛ RR؛ 1.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.63 تا 2.28؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) اکثر افرادی که فلوفنازین خوراکی استفاده میکردند در مقایسه با آمیسولپرید، به یک داروی آنتیکولینرژیک احتیاج داشتند (1 RCT؛ n = 36؛ RR؛ 7.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.07 تا 57.26؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). هیچ دادهای درباره پیامدهای مهم مانند عود، تغییر در مهارتهای زندگی، کیفیت زندگی یا مقرون بهصرفه بودن گزارش نشده بود.
دادههای به دست آمده از مقایسه فلوفنازین با رسپریدون، نشان دادند که تفاوتی از نظر «پاسخ بالینیمهم» (1 RCT؛ n = 26؛ RR؛ 0.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 تا 3.35؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و همچنین از نظر ترک زودرس مطالعه به دلیل ناکارآمدی، (1 RCT؛ n = 25؛ RR؛ 1.08؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.8 تا 15.46؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) تفاوتی میان این دارو وجود ندارد. هیچ دادهای درباره عود، تغییر در مهارتهای زندگی، کیفیت زندگی، عوارض جانبی اکستراپیرامیدال، یا مقرون بهصرفه بودن گزارش نشده بود.
همچنین هیچ تفاوتی میان فلوفنازین خوراکی با کواتیاپین از نظر «پاسخ بالینی مهم» (1 RCT؛ n = 25؛ RR؛ 0.62؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 3.07؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و ترک زودرس مطالعه به هر دلیلی (1 RCT؛ n = 25؛ RR؛ 0.46؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 4.46؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود نداشت. هیچ دادهای درباره عود، تغییر در مهارتهای زندگی، کیفیت زندی؛ عوارض جانبی اکستراپیرامیدال؛ یا مقرون بهصرفه بودن گزارش نشده بود.
فلوفنازین در مقایسه با الانزاپین، هیچ برتری و مزیتی از نظر «پاسخ بالینی مهم» نداشت (1 RCT؛ n = 60؛ RR؛ 1.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 2.07؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). همچنین فلوفنازین در مقایسه با الانزاپین، در بروز آکاتیزیا (akathisia)؛ (1 RCT؛ n = 60؛ RR؛ 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.90 تا 10.01؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا در ترک زودرس مطالعه (1 RCT؛ n = 60؛ RR؛ 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 تا 27.23؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) برتری نداشت. هیچ دادهای درباره عود، تغییر در مهارتهای زندگی، کیفیت زندگی، یا مقرون بهصرفه بودن گزارش نشده بود.
سنجش پاسخ بالینی و حالات ذهنی، تفاوتی را میان فلوفنازین و آمیسولپرید، رسپریدون، کواتیاپین یا النزاپین نشان نمیدهد (برجسته نمیسازد). میزان زیاد عوارض جانبی نیز برای وجود تفاوتی اساسی میان فلوفنازین و داروهای جدید غیرمتقاعدکننده است. همه مطالعات انتخاب شده خطر اساسی از خطر سوگیری درباره گزارش عوارض جانبی داشتند و این سوگیری در جهت داروهای جدید بود. این چهار مطالعه کوتاه و کوچک اطلاعاتی درباره مزایا یا معایب نسبی فلوفنازین خوراکی در مقایسه با آنتیسایکوتیکهای جدیدتر ارائه نکرده بودند.