<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <COCHRANE_REVIEW_TRANSLATION ID="" LANGUAGE="fa-IR" SL_CONTEXT="" SOURCE_ID="" VERSION_NO="" XML_VERSION="2"> <REVIEW_METADATA DOI="10.1002/14651858.CD003879.pub4" GROUP_ID="" ID="" PUBLICATION_STATUS="" STAGE="R" STATUS="A" TYPE="INT" VERSION_NO=""> <AUTHORS>Hossein Ghaeminia, John Perry, Marloes EL Nienhuijs, Verena Toedtling, Marcia Tummers, Theo JM Hoppenreijs, Wil JM Van der Sanden, Theodorus G Mettes</AUTHORS> <ORIGINAL_TITLE>Surgical removal versus retention for the management of asymptomatic disease-free impacted wisdom teeth</ORIGINAL_TITLE> <ASSESSED_UP_TO_DATE DAY="24" MONTH="05" YEAR="2016"/> <PUBLISHED_ONLINE DAY="" MONTH="08" YEAR="2016"/> <CITATION_LAST_CHANGED ISSUE_NO="" YEAR=""/> </REVIEW_METADATA> <TITLE LABEL="Review Title">مقایسه عمل جراحی برای برداشتن دندان عقل نهفته سالم بدون علامت و باقی گذاردن آن</TITLE> <SUMMARY> <SUMMARY_TITLE LABEL="Summary Title">مقایسه عمل جراحی برای برداشتن دندان عقل نهفته سالم بدون علامت و باقی گذاردن آن</SUMMARY_TITLE> <SUMMARY_BODY LABEL="Summary"> <P><B>سوال مطالعه مروری</B> این مطالعه مروری، که توسط گروه سلامت دهان در کاکرین به انجام رسیده، به ارزیابی تاثیرات برداشتن دندان عقل نهفته سالم بدون علامت در مقایسه با باقی گذاردن آن، در غیاب هرگونه علامت یا شواهد بیماری موضعی در نوجوانان و بزرگسالان پرداخته است. این یک به‌روزرسانی از مطالعه مروری است که در سال 2012 منتشر شده است. <STRONG>پیشینه</STRONG> دندان عقل، یا سومین دندان مولار، معمولا در سنی بین 17 تا 26 سالگی ظاهر می‌شود. این دندان آخرین دندانی است که درمی‌آید و معمولا در محلی نزدیک به آخرین دندان قبلی (دومین مولار) ظاهر می‌شود. فضای موجود در این ناحیه برای ظهور این دندان محدود است. دندان عقل نهفته معمولا نمی‌تواند جوانه بزند یا اینکه به طور ناقص درمی‌آید که غالبا به‌علت فشاری است که از جانب دندان مولار دوم به آن وارد می‌شود. در بیشتر موارد، این حالت زمانی ایجاد می‌شود که دندان مولار دوم راه جوانه زدن دندان مولار سوم را گرفته باشد و به‌صورت یک مانع فیزیکی از جوانه زدن کامل آن جلوگیری می‌کند. یک دندان عقل نهفته زمانی بدون علامت و سالم محسوب می‌شود که علامت یا نشانه‌ای از بیماری در آن یا ساختمان‌های مجاور آن وجود نداشته باشد. دندان عقل نهفته می‌تواند منجر به تورم و ایجاد زخم در لثه‌های پیرامون خود، آسیب به ریشه‌های دندان مولار دوم، پوسیدگی دندان مولار دوم، بیماری لثه و استخوان پیرامون دندان مولار دوم و ایجاد کیست یا تومور شود. توافق کلی بر این مساله وجود دارد که درصورتی که علایم یا نشانه‌های بیماری مربوط به دندان عقل وجود داشته باشد، باید آن دندان را برداشت. اما در رابطه با کنترل مناسب دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت توافق‌نظر کمتری وجود دارد. <B>ویژگی‌های مطالعه</B> ما منابع پزشکی را تا ماه می 2016 مورد بررسی قرار داده و یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCT) و یک مطالعه کوهورت آینده‌نگر یافتیم. این مطالعات در مجموع شامل 493 شرکت کننده بودند. RCT که در یک بیمارستان دندانپزشکی در انگلیس انجام شده بود شامل 77 پسر و دختر نوجوان بود و مطالعه کوهورتی که در یک کلینیک دندانپزشکی در ایالات متحده به انجام رسیده بود شامل 416 مرد 24 تا 84 سال بود. <STRONG>نتایج اصلی</STRONG> شواهد در دسترس برای نشان دادن اینکه لازم است دندان عقل نهفته سالم بدون علامت کشیده شود یا خیر کافی نیست. یک مطالعه، با خطر سوگیری بالا، یک‌سری شواهد با کیفیت بسیار پائین فراهم آورده بود مبنی براینکه وجود دندان عقل نهفته سالم بدون علامت، خطر پریودنتیت (عفونت لثه) دندان مولار دوم کنار آن را در طولانی‌مدت افزایش می‌دهد. در یک مطالعه مشابه هیچ مدرکی برای اثبات اینکه وجود دندان عقل نهفته خطر پوسیدگی دندان مولار دوم را افزایش دهد پیدا نشده بود. یک مطالعه دیگر، که خطر سوگیری در آن نیز بالا بود، هیچ‌گونه شواهدی دال بر اینکه برداشتن دندان عقل نهفته بر چینش دندان‌ها در قوس دندانی موثر باشد پیدا نکرد. مطالعات موجود در این مطالعه مروری، هدف اولیه مورد نظر ما را، یعنی کیفیت زندگی مربوط به سلامت بررسی نکرده بودند. آن‌ها همچنین اهداف ثانویه ما، یعنی هزینه و دیگر عوارض جانبی مربوط به باقی‌گذاردن دندان عقل نهفته (پریکورونیت، تحلیل ریشه دندان، تشکیل کیست، ایجاد تومور، التهاب یا عفونت) و عوارض جانبی مربوط به کشیدن آن (استئیت آلوئولار یا عفونت پس از عمل، آسیب به عصب، آسیب دندان‌های مجاور حین عمل، خونریزی، نکروز استخوانی ناشی از دارو یا رادیوتراپی، التهاب یا عفونت) را نیز مورد بررسی قرار نداده بودند. <B>کیفیت شواهد</B> شواهدی که این دو مطالعه فراهم آورده بودند کیفیت پائین یا بسیار پائین داشتند، بنابراین نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد. لازم است هرچه سریع‌تر تحقیقات باکیفیت بالا برای حمایت از عملکرد بالینی در این زمینه انجام گیرد. باتوجه به عدم وجود مدارک، باید تمایل بیماران مدنظر قرار داده شود. چنان‌چه تصمیم بر باقی‌گذاردن دندان عقل نهفته گرفته شد، توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از بروز حوادث ناخوشایند، در فواصل منظم ارزیابی‌های بالینی صورت گیرد.</P> </SUMMARY_BODY> </SUMMARY> <ABSTRACT> <ABS_BACKGROUND LABEL="Abstract Background"> <P>برداشتن پیشگیرانه دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت و بدون وجود شواهدی از بیماری در اطراف آن از طربق عمل جراحی صورت می‌گیرد. دندان عقل نهفته ممکن است با تغییرات پاتولوژیک مثل پری‌کورونیتیس (pericoronitis)، تحلیل ریشه، و بیماری لثه و استخوان آلوئول (periodontitis)، پوسیدگی و ایجاد کیست و تومور همراه باشد. چنانچه عمل جراحی برداشتن دندان در افراد مسن‌تر انجام شود، خطر بروز عوارض بعد از عمل، درد و احساس ناراحتی افزایش می‌یابد. دلایل دیگر برای توجیه برداشتن پیشگیرانه سومین دندان مولار سالم و بدون علامت شامل موارد زیر است: جلوگیری از ایجاد ازدحام در دندان‌های پائینی، جلوگیری از آسیب به ساختمان‌های مجاور مثل دندان مولار دوم یا عصب آلوئولار تحتانی، آماده‌سازی برای جراحی ارتوگناتیک (جراحی زیبایی فک)، آماده‌سازی برای رادیوتراپی یا حین پروسیجرهایی که برای درمان بیماران دچار تروما به آن منطقه انجام می‌گیرد. برداشتن دندان عقل نهفته سالم یک پروسه رایج است و محققین می‌بایست بررسی کنند که آیا شواهد از این اقدام حمایت می‌کنند یا خیر. این مطالعه مروری یک به‌روزرسانی از مطالعه مروری است که در سال 2012 منتشر شده است.</P> </ABS_BACKGROUND> <ABS_OBJECTIVES LABEL="Abstract Objectives"> <P>ارزیابی تاثیر برداشتن دندان عقل سالم و بدون علامت در مقایسه با باقی‌گذاردن آن (درمان نگهدارنده) در نوجوانان و بزرگسالان.</P> </ABS_OBJECTIVES> <ABS_SEARCH_STRATEGY LABEL="Abstract Search Strategy"> <P>ما در منابع الکترونیکی زیر به جست‌وجو پرداختیم: ثبت کارآزمایی‌های گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 24 می 2016)؛ پایگاه کارآزمایی‌های بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ (شماره 4؛ 2016)؛ Medline Ovid (از 1946 تا 24 می 2016) و EMBASE Ovid (از 1980 تا 24 می 2016). به‌منظور دستیابی به مطالعات درحال انجام و مطالعات منتظر نشده تا تاریخ 24 می 2016، در ClinicalTrials.gov و پلت‌فرم بین‌المللی ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO International Clinical Trials Registry Platform) جست‌وجو کردیم. هیچ‌گونه محدودتی از نظر زبان یا تاریخ نشر در جست‌وجوی خود در پایگاه‌های الکترونیکی اعمال نکردیم.</P> </ABS_SEARCH_STRATEGY> <ABS_SELECTION_CRITERIA LABEL="Abstract Selection Criteria"> <P>مطالعاتی که به مقایسه برداشتن (یا عدم وجود) دندان عقل نهفته سالم بدون علامت یا باقی گذارن (یا وجود) آن در نوجوانان و بزرگسالان پرداخته باشند. در صورت دسترسی، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCT ؛Randomised Controlled Trials) بدون محدودیت را از نظر طول مدت پیگیری نیز در پژوهش گنجاندیم. مطالعات شبه RCT و مطالعات کوهورت آینده‌نگر را، در صورتی‌که طول مدت پیگیری آن‌ها پنج سال یا بیشتر بود، مدنظر قرار دادیم.</P> </ABS_SELECTION_CRITERIA> <ABS_DATA_COLLECTION LABEL="Abstract Data Collection"> <P>هشت نویسنده مطالعه مروری به غربالگری نتایج پژوهش و ارزیابی واجد شرایط بودن مطالعات بر مبنای معیارهای انتخاب پرداختند. هشت نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل از هم به ارزیابی خطر سوگیری (bias) پرداختند. در صورت مبهم بودن اطلاعات، برای دستیابی به اطلاعات بیشتر با نویسندگان مطالعات تماس حاصل کردیم.</P> </ABS_DATA_COLLECTION> <ABS_RESULTS LABEL="Abstract Results"> <P>این مطالعه مروری شامل دو مطالعه است. مطالعه مروری قبلی شامل یک RCT با یک طراحی گروه موازی بود که در یک بیمارستان دندانپزشکی در انگستان به انجام رسیده بود؛ پژوهش جدید ما برای این به‌روزرسانی دربردارنده یک کوهورت آینده‌نگر بود که در بخش خصوصی در ایالات متحده امریکا انجام شده بود. پیامد اولیه: هیچ‌یک از مطالعات واجد شرایط در این مطالعه مروری، تاثیر برداشتن دندان عقل نهفته را در مقایسه با باقی گذاردن آن بر کیفیت زندگی مربوط به سلامت گزارش نکرده بودند. پیامدهای ثانویه: ما فقط یک مدرک با کیفیت پائین تا بسیار پائین در رابطه با تاثیرات برداشتن دندان عقل نهفته در مقایسه با نگهداشتن آن بر شمار محدودی از پیامدهای ثانویه یافتیم. یک مطالعه کوهورت آینده‌نگر با استفاده از داده‌های مربوط به 416 مرد سالم 24 تا 84 سال، تاثیر عدم وجود دندان عقل نهفته (برداشتن آن در گذشته یا عدم تشکیل آن) را با وجود آن بر پریودنتیت و پوسیدگی قسمت تحتانی دندان مولار دوم مجاور با مدت زمان پیگیری 3 تا 25 سال مقایسه کرده بود. یک مطالعه با کیفیت بسیار پائین حاکی از آن بودند که وجود دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت می‌تواند با افزایش خطر پریودنتیت دندان مولار دوم مجاور در طولانی‌مدت همراه باشد. در این مطالعه، که خطر سوگیری آن بسیار بالا بود، شواهد کافی وجود نداشت که نشان دهنده تفاوت در خطر بروز پوسیدگی در صورت وجود یا عدم وجود دندان عقل نهفته باشد. یک RCT با 164 نوجوان تصادفی و 77 نوجوان تجزیه و تحلیل شده به مقایسه تاثیر خارج کردن دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت و باقی گذاردن آن در تغییرات ابعاد قوس دندانی پس از گذشت 5 سال پرداخته بود. شرکت کنندگان (که 55 درصد آن‌ها خانم بودند) پیش از این تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته و دندان عقل نامنظمی داشتند. در این مطالعه، که خطر وجود سوگیری در آن بالا بود، هیچ‌گونه شواهدی پیدا نشد دال بر اینکه خارج کردن دندان عقل نهفته از طریق جراحی تاثیر بالینی قابل توجهی بر تغییرات ابعاد قوس دندانی می‌گذارد. مطالعات انتخابی، دیگر پیامدهای ثانویه مدنظر مارا مورد بررسی قرار نداده بودند: هزینه، دیگر عوارض جانبی همراه با باقی گذاردن دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت (پریودنتیت، تحلیل ریشه، تشکیل کیست، ایجاد تومور، التهاب یا عفونت) و عوارض جانبی همراه با خارج کردن آن (استئیت آلوئولار یا عفونت بعد از عمل، آسیب به عصب، آسیب به دندان‌های مجاور حین عمل، خونریزی، استئونکروز ناشی از دارو یا رادیوتراپی، التهاب یا عفونت).</P> </ABS_RESULTS> <ABS_CONCLUSIONS LABEL="Abstract Conclusions"> <P>شواهد کافی برای تعیین اینکه آیا باید دندان عقل نهفته نهفته سالم و بدون علامت را خارج کرد یا خیر، وجود ندارد. اگرچه دندان عقل نهفته سالم و بدون علامت می‌تواند با افزایش خطر پریودنتیت دندان مولار دوم مجاور در طولانی‌مدت همراه باشد، کیفیت این مطلب بسیار پائین است. دستیابی به RCTهایی با طراحی خوب که دربردارنده تاثیرات طولانی‌مدت و نادر برداشتن یا باقی گذاردن دندان عقل نهفته نهفته سالم و بدون علامت باشند، بعید است میسر شود. لذا در غیاب آن، مطالعات کوهورت آینده‌نگر طولانی‌مدت و با کیفیت بالا می‌توانند شواهد ارزشمندی در آینده فراهم آورند. به دلیل عدم وجود شواهد کافی، لازم است در رابطه با این مساله تمایلات بیمار درنظر گرفته شود و تجربیات بالینی برای راهنمایی بیمار در اختیار او قرار داده شود. چنان‌چه تصمیم به باقی گذاردن دندان عقل نهفته نهفته سالم و بدون علامت گرفته شود، توصیه می‌شود در فواصل منظم ارزیابی‌های بالینی صورت گیرد تا از بروز پیامدهای ناخوشایند جلوگیری شود.</P> </ABS_CONCLUSIONS> </ABSTRACT> <TRANSLATION_NOTES LABEL="Translation Notes"> <P>ترجمه شده توسط مرکز همکار کاکرین ایران</P> </TRANSLATION_NOTES> </COCHRANE_REVIEW_TRANSLATION>