سوال مطالعه مروری
شواهد مربوط به ارتباط بین درمان سرطان دوران کودکی از جمله آنالوگهای پلاتینوم و وقوع کاهش شنوایی را مرور کردیم.
پیشینه
درمان مبتنی بر پلاتینوم، مثل سیسپلاتین (cisplatin)، کربوپلاتین (carboplatin) و اگزالیپلاتین (oxaliplatin) برای درمان سرطانهای مختلف کودکان استفاده میشود. متاسفانه، یکی از مهمترین عوارض جانبی آن، کاهش شنوایی یا سمیتزایی برای گوش (ototoxicity) است. تنوع زیادی در فراوانی سمیتزایی برای گوش گزارش شده حاصل از پلاتینوم و عوامل خطر مربوط به آن (یک وضعیت، سبک زندگی یا محیطی که احتمال وقوع کاهش شنوایی را تحت تاثیر قرار می دهد) وجود دارد. برای بهبود درمان کودکان مبتلا به سرطان و ایجاد راههای کنترل (پیگیری) افراد درمان شده با پلاتینوم، دانستن فراوانی آنها و عوامل خطر ضروری است.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا سپتامبر 2015 بهروز است.
13 مطالعه را با 2837 شرکتکننده با تست شنوایی بعد از درمان مبتنی بر پلاتینوم برای انواع مختلفی از سرطانهای دوران کودکی پیدا کردیم. شرکتکنندگان با سیسپلاتین، کربوپلاتین یا هر دو، در دوزهای مختلف تحت درمان قرار گرفته بودند. تمامی مطالعات از لحاظ تعریف کاهش شنوایی، تستهای تشخیصی استفاده شده، ویژگیهای شرکتکننده، درمان (قبلی) ضد‐سرطان، دیگر داروهای اتوتوکسیک و میزان پیگیری با هم فرق داشتند.
نتایج کلیدی
فراوانی گزارش شده کاهش شنوایی از 0% تا 90.1% متفاوت است؛ هیچ مطالعهای دادهای در مورد تینیتوس (tinnitus) (صدای زنگ در گوش) ارائه نداد. سه مطالعه فراوانی 0% را گزارش کردند، اما هیچ کدام تعریفی از کاهش شنوایی ارائه نکردند و ممکن است شرکتکنندگان این سه مطالعه به میزان زیاد یا کاملی با هم مشترک باشند. وقتی فقط مطالعات دارای تعریف مشخص برای کاهش شنوایی وارد مرور شدند، فراوانی کاهش شنوایی همچنان بین 1.7% تا 90.1% متفاوت بود.
فقط دو مطالعه افرادی را وارد کردند که درمان مبتنی بر پلاتینوم دریافت نکرده بودند (یعنی گروه کنترل). در یک مطالعه، فراوانی کاهش شنوایی در افراد درمان شده با پلاتین 67.1% گزارش شد، در حالی که در گروه کنترل 7.4% بود. در مطالعه دیگر، فراوانی کاهش شنوایی در افراد درمان شده با پلاتینوم 20.1% و در گروه کنترل 0.44% بود. اما به دلیل مشکلات روششناسی، اعتبار این نتایج مشخص نیست.
فقط دو مطالعه عوامل خطر احتمالی را ارزیابی کردند. در یک مطالعه با صرفنظر از تعریف کاهش شنوایی، کاهش شنوایی در افراد درمان شده با سیسپلاتین 400 میلیگرم/m2 به علاوه کربوپلاتین 1700 میلیگرم/m2 در مقایسه با درمان با سیسپلاتین 400 میلیگرم/m2 یا با دوز کمتر پُر‐خطر بود. همچنین آنها برای سه تعریف از چهار تعریف کاهش شنوایی، خطر بالاتری را از کاهش شنوایی در افراد درمان شده با آنتیبیوتیکهای آمینوگلیکوزیدی غیر‐آنتراسایکلین (نوع مشخصی از آنتیبیوتیک) در مقایسه با افرادی که با این آنتیبیوتیکها درمان نشدند، پیدا کردند. مطالعه دیگر گزارش کرد که سن درمان (خطر کمتر در کودکان بزرگتر) و تکدوز حداکثر سیسپلاتین (خطر بیشتر با افزایش دوز)، پیشبینی کنندههای مهم کاهش شنوایی هستند، در حالی که جنسیت تاثیری ندارد.
بر اساس شواهد موجود کنونی، فقط میتوانیم پیشنهاد کنیم که کودکانی که با آنالوگهای پلاتینوم درمان میشوند، از لحاظ سمیتزایی برای گوش به جهت تشخیص سریع کاهش شنوایی و معیارهای مناسب آن غربالگری شوند. اما، نمیتوانیم توصیههایی برای روشهای مخصوص پیگیری شامل تعداد دورههای تست شنوایی بدهیم. میتوان مشاوره را در مورد پیشگیری از آلودگی صوتی مد نظر قرار داد، مثل استفاده از وسایل عایق صدا، خودداری از کارهای با صدای زیاد و داروهای اتوتوکسیک. پیش از نتیجهگیریهای مشخص درباره تعداد رخداد کاهش شنوایی (که شیوع نامیده میشود) و عوامل خطر سمیتزایی برای گوش حاصل از پلاتینوم، به پژوهشهای با کیفیت بالاتری نیاز است.
کیفیت شواهد
همه مطالعات در رابطه با کیفیت شواهد مشکلاتی داشتند.