موضوع چیست و چرا مهم است؟
اگرچه تهوع و استفراغ شدید در بارداری (استفراغ شدید در دوران بارداری (hyperemesis gravidarum)) به ندرت باعث مرگومیر میشود، یکی از علل مهم بیماری‐سلامت با پیامدهای عاطفی، جسمی و اقتصادی است. زنان ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته و قادر به انجام کار نباشند و گاهی اوقات باعث عوارض بارداری و پیامدهای نامطلوب برای نوزادان مانند وزن پائین هنگام تولد میشود. بسیاری از درمانهای دارویی، مکمل و جایگزین در دسترس هستند و هدف این مرور بررسی اثربخشی و بیخطری مداخلات برای درمان استفراغ شدید در دوران بارداری بود.
ما به چه شواهدی دست یافتیم؟
بیست و پنج کارآزمایی (شامل 2052 زن) در این مرور گنجانده شدند که به بررسی 18 مقایسه مختلفی پرداختند که طیف وسیعی را از مداخلات شامل طب فشاری/طب سوزنی، مراقبتهای سرپایی، مایعات داخل وریدی و داروهای شایع ضد بیماری متفاوت پوشش دادند. کیفیت مطالعات وارد شده مختلط بوده و برای اکثر پیامدها، یافتهها از مطالعات منفرد با تعداد کم زنان شرکتکننده به دست آمدند و شواهد دارای کیفیت پائین یا بسیار پائین ارزیابی شدند. یافتههایی را برای مقایسههای مهم انتخاب شده در زیر شرح دادهایم، مقایسههای باقیمانده به تفصیل در متن اصلی توضیح داده میشوند.
شواهد بارزی مبنی بر تفاوت میان طب سوزنی و دارونما برای برطرف کردن نشانههای اضطراب یا افسردگی، سقط خودبهخودی جنین، زایمان زودرس یا مرگومیر پریناتال وجود نداشت.
شواهد کافی برای شناسایی تفاوتهای بارز میان طب سوزنی و متوکلوپرامید (metoclopramide) (داروی ضد تهوع) از نظر کاهش یا توقف تهوع یا استفراغ به دست نیامد.
طول دوره بستری در زنانی که ویتامین B6 مصرف کردند در مقایسه با دارونما کمی طولانیتر بود، اما هیچ شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در دیگر پیامدها از جمله میانگین تعداد اپیزودهای استفراغ، نرخ بستری مجدد در بیمارستان یا عوارض جانبی وجود نداشت.
مقایسه میان دو داروی ضد تهوع، متوکلوپرامید و اندانسترون (ondansetron)، تفاوت بارزی را از نظر شدت تهوع یا استفراغ نشان نداد، اما زنان بیشتری که متوکلوپرامید مصرف کردند از خوابآلودگی و خشکی دهان شکایت داشتند. در مطالعهای که متوکلوپرامید را با پرومتازین (promethazine) مقایسه کرد، زنان بیشتری که پرومتازین مصرف کردند، خوابآلودگی و سرگیجه را گزارش کردند، اما هیچ تفاوت بارزی میان گروهها برای دیگر پیامدهای مهم از جمله کیفیت زندگی و دیگر عوارض جانبی وجود نداشت. در مطالعهای که به بررسی اندانسترون در برابر پرومتازین پرداخت، زنان مدت زمان مشابهی را در بیمارستان سپری کردند، اما تسکینبخشی با پرومتازین افزایش یافت.
در مورد کورتیکواستروئیدها، تفاوتی در تعداد روزهای بستری در بیمارستان نسبت به دارونما وجود نداشت، اما نرخ بستری مجدد کاهش یافت. شواهد کافی برای شناسایی تفاوتهای میان گروهها از نظر دیگر پیامدهای مهم از جمله عوارض بارداری، سقط خودبهخودی جنین، مردهزایی و ناهنجاریهای مادرزادی، زایمان زودرس و عوارض جانبی، وجود نداشت.
در مطالعهای که هیدروکورتیزون (hydrocortisone) (یک کورتیکواستروئید) را با متوکلوپرامید مقایسه کرد، هیچ دادهای برای پیامدهای اولیه در دسترس نبود، اما تفاوتی در نرخ بستری مجدد در بیمارستان دیده نشد.
در مطالعهای که پرومتازین و پردنیزولون (prednisolone) (یک کورتیکواستروئید) را مقایسه کرد، میزان تهوع در افرادی که پردنیزولون دریافت کردند در 48 ساعت افزایش یافت، اما در 17 روز افزایش نیافت. تفاوت بارزی در تعداد اپیزودهای استفراغ وجود نداشت. شواهد کافی برای تشخیص تفاوت میان گروهها از لحاظ مردهزایی و مرگومیر نوزادی و زایمان زودرس وجود نداشت.
این یافتهها به چه معنا هستند؟
با توجه به اینکه شواهد کمی برای حمایت از برتری یک مداخله بر دیگری در درمان استفراغ بیش از حد وجود دارد، انجام کارآزماییهای کنترل شده بزرگتری در مورد ارزیابی این درمانها مورد نیاز است. باید پژوهشهای بیشتری برای مقایسه عوارض جانبی و بیخطری و همچنین هزینهها و مزایای اقتصادی این مداخلات انجام شوند تا به انتخاب درمان بهینه کمک شود.
گزارش در مورد پیامدهای نامطلوب مادر و نوزاد محدود بود و هیچ مطالعهای را در مورد مداخلات غذایی یا دیگر مداخلات سبک زندگی نیافتیم.