ممنوعیت مصرف سیگار در بسیاری از اماکن به مرحله اجرا درآمده و در بسیاری از حوزههای قضایی نیز به مثابه بخشی از سیاست اجرایی شمرده میشود تا به این وسیله از مردم و کارکنان در برابر اثرات مضر دود دستدوم (SHS) محافظت شود. این ممنوعیتها همچنین دربرگیرنده تواناییهایی برای تأثیرگذاری بر هنجارهای اجتماعی و رفتار سیگار کشیدن آن دسته از افرادی هستند که مشمول این ممنوعیتها میشوند. از زمان انتشار نخستین نسخه از این مطالعه مروری در سال 2010، کشورهای بیشتری قانون ملی منع مصرف سیگار در اماکن سربسته را معرفی کردهاند.
بررسی تأثیرات ممنوعیت قانونی مصرف سیگار بر (1) موربیدیتی و مورتالیتی ناشی از قرار گرفتن در معرض دود دستدوم، و (2) رواج مصرف سیگار و استعمال دخانیات.
ما ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین ( Cochrane Tobacco Addiction Group Specialised Register)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ Psychinfo؛ CINAHL و فهرستی از منابع مطالعات مربوط به موضوع را جستوجو کردیم. ما همچنین وبسایتهای سازمانهای مختلف را جستوجو کردیم. تاریخ جدیدترین جستوجو، فوریه 2015 میباشد.
ما مطالعاتی را در نظر گرفتیم که در آنها تأثیر ممنوعیت قانونی سیگار کشیدن بر جمعیت گزارش شده بود. حداقل استاندارد در این مطالعه مروری، اشاره صریح به ممنوعیت سیگار کشیدن در محیطهای سربسته و حداقل شش ماه پیگیری برای سنجش رفتار سیگار کشیدن بود. جستوجوی ما شامل طیف گستردهای از طرحهای تحقیقاتی میشد، مانند: کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، مطالعات شبهتجربی (مطالعات غیرتصادفیسازی و کنترلشده)، مطالعات کنترلشده پیش و پس از اعمال ممنوعیت مصرف دخانیات، وقفههای ایجاد شده در روند پیگیری مطابق با تعریف گروه عملکرد موثر و سازماندهی مراقبت در کاکرین (Cochrane Effective Practice and Organisation of Care Group) و همچنین دادههای پیش و پس از ممنوعیت مصرف دخانیات.
یکی از نویسندگان به استخراج ویژگیها و محتوای مداخلات، شرکتکنندگان، پیامدها و روشهای مطالعات مورد نظر و یکی دیگر از نویسندگان نیز به بررسی جزئیات پرداخته بود. ما پیامدهای مربوط به سلامت و رفتار مصرف سیگار را استخراج کردیم. با توجه به وجود ناهمگونی در طراحی و محتوای مطالعات مربوطه، از شیوه متاآنالیز (meta-analysis) استفاده نکردیم، بلکه مطالعات را با استفاده از سنتز روایی کیفی ارزیابی کردیم.
در این مطالعه مروری بهروز شده، 77 مطالعه لحاظ شده است. ما 12 مطالعه را از مطالعه مروری اولیه نگه داشته و 65 مطالعه جدید را مشخص کردیم. شواهد به دست آمده از 21 کشور در این بهروزرسانی ارائه شده که نسبت به مطالعه مروری اولیه، از افزایش 8 کشور حکایت دارد. ماهیت این مداخله، مانع از استفاده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده میشود. در 36 مطالعه از طراحی ایجاد وقفه در روند مطالعه استفاده شده بود. در 23 مطالعه طراحی کنترلشده مبتنی بر پیش و پس از ممنوعیت مصرف دخانیات بهکار رفته بود و 18 مطالعه نیز شامل مطالعات پیش و پس از اعمال ممنوعیت بدون همراهی با گروه کنترل میشد. از این مطالعات، 6 مطالعه دارای طراحی کوهورت بود. تعداد 72 مطالعه به گزارش درباره پیامدهای سلامتی، مانند قلب و عروق (44)، تنفسی (21)، و پیامدهای بارداری (7) اختصاص داشت. در 11 مطالعه به گزارش میزان مرگومیر در سطح ملی ناشی از بیماریهای مرتبط با سیگار کشیدن پرداخته شده بود. شماری از مطالعات، به گزارش پیامدهای چندگانه مربوط به سلامت اختصاص داشت. شواهدی همسو با تأثیر مثبت ممنوعیت سیگار کشیدن در سطح ملی در خصوص بهبود پیامدهای سلامت قلب و عروق و کاهش مرگومیر برای بیماریهای مرتبط با مصرف سیگار در دست است. تأثیرات مربوط به سلامت تنفس و پریناتال، سازگاری کمتری با تأثیرات مثبت ممنوعیت مصرف دخانیات داشتند. ما به 24 مطالعه برخوردیم که در آنها به ارزیابی تأثیر قانون ملی بدون دود بر رفتار سیگار کشیدن پرداخته شده بود. شواهد مربوط به تأثیر ممنوعیت قانونی بر رواج مصرف سیگار و استعمال دخانیات متناقض است، زیرا در بعضی از مطالعات تغییر اضافی بلندمدت در روندهای موجود در رواج مصرف دخانیات مشاهده نشد.
از زمانی که نخستین نسخه از این مطالعه مروری منتشر شد، شواهد موجود به شکلی قاطعتر مهر تأییدی بر صحت نتیجهگیریهای پیشین زدند؛ اینکه معرفی ممنوعیت قانونی استعمال دخانیات و در نتیجه، کاهش در SHS برای کشورها و مردم آنها منجر به بهبود پیامدهای مرتبط با سلامتی میشود. روشنترین شواهد، در کاهش پذیرش سندرم کرونری حاد دیده شده است. شواهدی از کاهش مرگومیر ناشی از بیماریهای مرتبط با مصرف سیگار در سطح ملی وجود دارد. همچنین، در خصوص تأثیر بر پیامدهای سلامت مرتبط با تنفس و پری ناتال و بر رواج مصرف سیگار و استعمال تنباکو شواهد ناسازگاری در دست است.