آگونیستهای نسبی رسپتور نیکوتین با حفظ سطوح متوسط دوپامین برای مقابله با علائم ترک کردن (کنش به مثابه یک آگونیست) و کاهش میزان رضایت از سیگار کشیدن (کنش به مثابه یک آنتاگونیست) میتوانند کمکی برای افرادی سیگاری جهت ترک سیگار باشند.
بررسی اثربخشی آگونیستهای نسبی رسپتور نیکوتین، مانند وارنیکلین و سایتیزین برای ترک سیگار.
ما ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین (Cochrane Tobacco Addiction Group's specialised register) را برای یافتن کارآزمایی، با استفاده از اصطلاحات (سایتیزین یا Tabex یا dianicline یا وارنیکلین یا آگونیست نسبی رسپتور نیکوتین) در چکیده یا کلمات کلیدی جستوجو کردیم. ثبت مذکور، حاصل جستوجوی MEDLINE؛ EMBASE و PsycINFO با استفاده از واژهنامه MeSH و متن آزاد برای شناسایی کارآزماییهای کنترلشده مربوط به مداخلات جهت ترک سیگار و پیشگیری از مصرف آن است. هر گاه که ضرورت یافت، برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان گزارشهای کارآزماییها تماس گرفتیم. آخرین بهروزرسانی ثبت تخصصی در می 2015 میباشد؛ هرچند بعد از این تاریخ چند کارآزمایی مهم منتشرشده را نیز لحاظ کردیم. همچنین موارد ثبت کارآزماییهای بالینی آنلاین را جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده را که در آنها دارودرمانی با دارونما مقایسه شده بود، بررسی کردیم. همچنین مقایسههای صورت گرفته و در دسترس بین گروههای مصرفکننده بوپروپیون و نیکوتین را در نظر گرفتیم. کارآزماییهایی را که در آنها حداقل دوره پیگیری ششماهه از آغاز درمان گزارش نشده بود، از مطالعه مروری کنار گذاشتیم.
ما دادهها را براساس نوع شرکتکنندگان، دوز و طول مدت درمان، ارزیابیهای پیامد، فرایند تصادفیسازی، concealment of allocation (فرایندی که در کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده صورت میگیرد و طی آن غربالگری افراد و جداکردن یا تخصیص دادن کاندیداها درون دو بازوی کارآزمایی کاملا به صورت کورسازی انجام میشود) و کامل بودن پیگیری، استخراج کردیم.
پیامد اصلی اندازهگیریشده عبارت بود از پرهیز از سیگار کشیدن در طولانیترین زمان پیگیری. ما دقیقترین تعریف پرهیز از سیگار کشیدن را به کار بردیم و از نظر بیوشیمیایی میزان معتبری را که گزارش شده بود، ترجیح دادیم. هرجا که مناسب بود، خطرات نسبی (RRs) را با استفاده از مدل Mantel-Haenszel fixed-effect ادغام کردیم.
در دو کارآزمایی درباره سایتیزین (با حضور 937 شرکتکننده) مشخص شد که شمار شرکتکنندگانی که با مصرف سایتیزین سیگار کشیدن را ترک کرده بودند، بیشتر از کسانی بود که طی طولانیترین زمان پیگیری، دارونما دریافت کرده بودند. (خطر نسبی (RR) ترکیبی در این افراد برابر 3.98 و 95% فاصله اطمینان (CI) برابر 2.01 تا 7.87 و کیفیت شواهد در سطح پائین بود). بهتازگی در یک کارآزمایی که طی آن به مقایسه مصرف سایتیزین با NRT (درمان جایگزین نیکوتین ) در 1310 شرکتکننده پرداخته شده بود، مزیت مصرف سایتیزین طی شش ماه آشکار شد (RR: 1.43؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.13 تا 1.80).
در یک کارآزمایی که درباره dianicline (با حضور 602 شرکتکننده) صورت گرفت، هیچ شاهدی مبنی بر مؤثر بودن آن به دست نیامد (RR: 1.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.82 تا 1.75). این دارو دیگر از چرخه توسعه خارج شده است.
ما 39 کارآزمایی را که در آنها وارنیکلین آزمایش شده بود، شناسایی کردیم که 27 مورد از آنها به تجزیه و تحلیل اولیه اختصاص داشت (Varenicline در مقایسه با دارونما). پنج مورد از این کارآزماییها نیز شامل گروه تحت درمان با بوپروپیون میشد. در 8 کارآزمایی وارنیکلین با درمان جایگزین نیکوتین (NRT) مقایسه شده بود. در 9 کارآزمایی تغییرات در دوز وارنیکلین و در 13 کارآزمایی نیز استفاده در زیرگروههایی از بیماران دچار بیماری خاص، آزمایش شده بود. این کارآزماییها 29 هزار و 290 شرکتکننده را شامل میشد که 11 هزار و 801 نفر از آنان وارنیکلین مصرف میکردند.
خطر نسبی ترکیبی (pooled RR) برای ترک مستمر یا پایدار سیگار طی شش ماه یا بیشتر برای وارنیکلین در دوز استاندارد در مقایسه با دارونما برابر 2.24 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 2.06 تا 2.43؛ 27 کارآزمایی؛ 12625 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بالا). مشخص شد که وارنیکلین در دوزهای پایینتر یا متغیر با خطر نسبی 2.08 نیز عملکردی مؤثر داشته است (95% فاصله اطمینان (CI): 1.56 تا 2.78؛ 4 کارآزمایی؛ 1266 شرکتکننده). RR ترکیبی برای وارنیکلین در مقایسه با بوپروپیون طی شش ماه برابر 1.39 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 1.25 تا 1.54؛ 5 کارآزمایی؛ 5877 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بالا). RR برای وارنیکلین در مقایسه با NRT برای ترک سیگار طی 24 هفته برابر 1.25 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 1.14 تا 1.37؛ 8 کارآزمایی؛ 6264 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). با انجام چهار کارآزمایی که به بررسی استفاده از وارنیکلین فراتر از رژیم استاندارد 12 هفتهای اختصاص داشت، معلوم شد که مصرف این دارو در درازمدت بهخوبی تحمل میشود. تعداد افرادی که درمان با وارنیکلین برای آنان ضرورت داشت، برای پیامد مفید اضافی، مبتنی بر میزان کنترل میانگین اندازهگیری شده، 11 نفر بود (95% فاصله اطمینان (CI)؛ 9 تا 13). شایعترین عارضه جانبی گزارششده ناشی از مصرف وارنیکلین عبارت بود از تهوع عمدتا خفیف تا متوسط که معمولا در طول زمان فروکش میکرد. تجزیه و تحلیل ما از عوارض جانبی حاد که در طول درمان فعال یا پس از آن رخ میدهد، بر این اساس است که احتمال افزایش 25 درصدی در بروز SAEها در میان افرادی وجود دارد که وارنیکلین مصرف میکنند (RR: 1.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.04 تا 1.49؛ 29 کارآزمایی؛ 15370 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بالا). این عوارض شامل بیماریهایی مانند عفونت، سرطان و جراحات میشوند و متصدیان کارآزمایی، اکثر آنها را بیارتباط با این درمانها میدانند. همچنین شواهدی در خصوص مضرات بیشتر در روند پیگیری در گروههای کنترل در مقایسه با گروههای مداخله به چشم میخورند که احتمالا به کشف قطعی میزان واقعی SAEها بین گروههای کنترل منجر میشود. نگرانیهای اولیه درباره وجود ارتباط احتمالی بین مصرف وارنیکلین و بروز خلقوخوی افسرده، اضطراب و رفتار یا افکار خودکشی باعث شد تا در سال 2008 نصب برچسب هشدار روی جعبههای این دارو انجام شود. با این حال، مطالعات کوهورت مشاهدهای پس از آن و متاآنالیزها (meta-analysis)، این نگرانیها را تأیید نکردهاند. یافتههای کارآزمایی EAGLES ارتباط علی بین مصرف وارنیکلین و اختلالات عصبی، مانند افکار و رفتار خودکشی را تأیید نمیکنند. با این حال، شواهد موجود در افراد مبتلا به اختلالات روانی قبلی یا فعلی قطعی نیستند. این نگرانی نیز مطرح شده که مصرف وارنیکلین ممکن است موجب افزایش جزئی عوارض قلبی-عروقی در افرادی شود که از پیش در معرض خطر فزاینده چنین بیماریهایی قرار داشتند. شواهد موجود، وجود چنین ارتباطی را نه حمایت و نه رد میکنند، اما ما در انتظار یافتههای کارآزمایی CATS هستیم که معلوم میکند آیا این نگرانی، بهجا است یا خیر.
مصرف سایتیزین احتمال ترک سیگار را افزایش میدهد؛ هرچند میزان ترک مطلق سیگار در دو کارآزمایی اخیر متوسط بود. مصرف وارنیکلین در دوز استاندارد احتمال ترک سیگار را در درازمدت بین دو و سه برابر در مقایسه با اقدام برای ترک سیگار بدون کمک دارویی افزایش داد. رژیمهای مبتنی بر دوز پائینتر نیز تأثیر مثبتی را در جهت ترک سیگار به همراه دارند و در عین حال، بروز عوارض جانبی را نیز کاهش میدهند. بیشتر شرکتکنندگانی که وارنیکلین مصرف کرده بودند، در مقایسه با کسانی که بوپروپیون یاNRT دریافت کرده بودند، با موفقیت سیگار کشیدن را ترک کردند. شواهد محدود نشان میدهد که Varenicline ممکن است در پیشگیری از عود مصرف دخانیات نقش داشته باشد. پربسامدترین عارضه جانبی ثبتشده برای مصرف وارنیکلین، تهوع است، اما سطح آن اغلب خفیف تا متوسط است و با گذر زمان کاهش مییابد. مطالعه مروری حاضر، گزارشهای اولیه را در خصوص وجود ارتباط احتمالی مصرف این دارو با بروز افکار و رفتار خودکشی تأیید نکرده است.
کارآزماییهای آینده درباره سایتیزین ممکن است به آزمایش رژیمهای گسترده و پشتیبانی رفتاری فشردهتر اختصاص داشته باشند.