پیشینه
مصرف زیاد الکل باعث بروز بیماری کبد الکلی شده و میتواند منجر به بروز تعدادی از بیماریهای همراه دیگر نیز بشود. الکل میتواند به عملکرد ارگانهای بدن آسیب رسانده و باعث سرطان شود. آسیب کبدی به علت مصرف بیش از حد الکل، اغلب به صورت کبد چرب (ساخت چربی در کبد)، استئاتوهپاتیت (التهاب کبد با تجمع همزمان چربی در کبد)، فیبروز (دژنراسیون فیبروز)، سیروز الکلی (اسکار کبد)، و هپاتوسلولار کارسینوما (شایعترین نوع سرطان کبد) تظاهر مییابند. زمانی که فیبروز کبدی پیشرفت میکند، سیروز الکلی رخ میدهد.
پرهیز از مصرف الکل ممکن است به افراد مبتلا به بیماریهای الکلی برای بهبود سلامت خود در هر مرحله از بیماریشان کمک کند؛ با این حال، هرچه مراحل بیماری پیشرفتهتر باشد، خطر بروز عوارض، بیماریهای همراه (حضور بیماریهای دیگر)، و مورتالیتی (مرگومیر) بیشتر و تاثیر پرهیز کمتر میشود. پرهیز از مصرف الکل به مدت یک ماه پس از تشخیص سیروز اولیه، شانس امید به زندگی هفت ساله را تا 1.6 برابر افزایش میدهد. پیوند کبد (جایگزینی کبد مبتلا) تنها روش اساسی است که ممکن است پیشآگهی فرد مبتلا به بیماری کبد الکلی را تغییر دهد؛ با این حال، علاوه بر مشکلات پیدا کردن کبد پیوندی مناسب، بسیاری از عوامل دیگر وجود دارند که ممکن است بر بقای یک شخص پس از پیوند اثرگذار باشند.
اولتراسوند (ultrasound) یک روش ارزانقیمت است که برای سالها در عملکرد بالینی برای تشخیص سیروز الکلی استفاده میشده است. پارامترهای اولتراسوند برای ارزیابی سیروز در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی، شامل دیگر اندازههای کبد، ضخیم بودن لبههای کبد، درشتی و زبری بافت کبد (قسمتی از کبد که خون را برای حذف مواد سمی فیلتر میکند)، ندولاریتی (ناهمواری) در سطح کبد، اندازه گرههای لنفاوی (غدد کوچک که لنف را فیلتر میکنند) در اطراف شریان کبدی (که خون اکسیژندار را به کبد میرساند)، بینظمی و باریکشدگی اینفریور ونا کاوا (inferior vena cava) (که خون را از قسمتهای پائینی بدن به سمت قلب حمل میکند)، گرادیان سرعت ورید پورتال، و اندازه طحال هستند.
تشخیص سیروز به وسیله اولتراسوند، خصوصا در افراد بدون علامت، ممکن است مزایایی را برای پیشآگهی، انگیزه برای ترک مصرف الکل، و درمان این افراد برای کاهش مصرف الکل یا پرهیز از آن داشته باشد.
تشخیص بهموقع سیروز الکلی در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی سنگبنای ارزیابی پیشآگهی یا انتخاب استراتژیهای درمانی است.
هدف
هدف اولیه این مطالعه مروری، تعیین دقت تشخیصی اولتراسوند برای شناسایی وجود یا عدم وجود سیروز در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی در مقایسه با بیوپسی کبد (که در آن یک سوزن کوچک وارد کبد میشود تا به جمعآوری نمونه بپردازد و سپس در آزمایشگاه بررسی میشود) به عنوان مرجع استاندارد (یعنی، بهترین آزمون تشخیصی در دسترس) بود. هدف ثانویه این مطالعه مروری، عبارت بود از تعیین دقت تشخیصی هر یک از تستهای اولتراسوند، B‐mode (تصویر اولتراسوند دو‐بعدی متشکل از نقاط روشن که اکوهای اولتراسوند را نمایان میکند) یا echo‐colour Doppler (تصویر رنگی اولتراسوند که جریان خون را از طریق کبد نشان میدهد)، به تنهایی یا در ترکیب با هم، یا همراه با علائم اولتراسوند، یا ترکیبی از همه موارد، برای تشخیص سیروز کبدی در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی در مقایسه با بیوپسی کبدی به عنوان مرجع استاندارد.
روشهای جستوجو
متون علمی پزشکی را برای بازیابی مطالعات تا 8 ژانویه 2015 جستوجو کردیم.
نتایج
دو مطالعه را شناسایی کردیم؛ یک مورد در سال 1985 در فرانسه، و دیگری سال 2013 در کره جنوبی، انجام شدند. ما نتوانستیم دادهها را آنالیز کنیم چون دو مطالعه با 205 شرکتکننده در کل خیلی متفاوت بودند و فقط علائم و نشانههای بالینی محدودی را برای ارزیابی سیروز به اشتراک گذاشتند. مطالعات را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفتیم (کیفیت شواهد پائین بود).
منابع مالی
یکی از دو مطالعه توسط کمکهای مالی وزارت بهداشت و رفاه جمهوری کره حمایت شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
نویسندگان این مطالعه مروری، نتوانستند استفاده از اولتراسوند را به عنوان یک ابزار تشخیصی برای سیروز کبدی در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی توصیه کنند، چراکه دادههای به دست آمده از این مطالعات برای آنالیز کافی نبودند. مطالعات آیندهنگر اولتراسوند تشخیصی با حضور تعداد زیادی از افراد و علائم و ویژگیهای مشابه در تصاویر اولتراسوند لازم است انجام شوند تا مشخص شود که این تست در شناسایی سیروز در افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی تا چه اندازه موفق عمل میکند.