سوال مطالعه مروری
اثربخشی و ایمنی درمان طب سوزنی (acupuncture) در درمان اختلالات تخمکگذاری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک (polycystic ovarian syndrome; PCOS) چیست؟
پیشینه
PCOS وضعیتی است که در آن کیستهای (ساکهایی پر از مایع) متعددی در تخمدانهای (ارگانهایی که تخمک تولید میکنند) زنان وجود دارد. مشخصه آن علایم بالینی قاعدگی (پریود) نادر و کم یا بسیار خفیف، باردار نشدن، و رشد بیش از حد مو است. زنان ممکن است نشانهها را داشته یا نداشته باشند. در حال حاضر، درمانهای استاندارد پزشکی غربی برای زنان مبتلا به PCOS عبارتاند از تجویز داروها، جراحی و تغییر شیوه زندگی. شواهدی در دست است که نشان میدهند طب سوزنی میتواند با تأثیر گذاری بر سطوح هورمونهای مختلف، تخمکگذاری (رهاسازی تخمک) را تحت تأثیر قرار دهد. طب سوزنی، درمان چینی است که در آن سوزنهای نازک را وارد پوست نواحی خاصی از بدن میکنند. مکانیسم دقیق چگونگی عملکرد طب سوزنی برای PCOS نامشخص است و هدف ما، بررسی استفاده از آن برای PCOS در این مرور است.
ویژگی های مطالعه
ما بانکهای اطلاعاتی پزشکی را به منظور یافتن کارآزماییهای بالینی جستوجو کردیم که در آنها افراد به صورت تصادفی در یک یا چند گروه درمانی از جمله درمان طب سوزنی برای زنان مبتلا به PCOS که تخمکگذاری آنها بهطور نادر رخ میداد یا کاملا متوقف شده بود، قرار گرفتند. طب سوزنی با طب سوزنی ساختگی (sham)، عدم درمان، تغییر در شیوه زندگی (مثلا آرامسازی (relaxation)) و درمان مرسوم مقایسه شد.
هشت مطالعه را با 1546 زن در این مرور وارد کردیم. در این مطالعات، طب سوزنی واقعی با طب سوزنی ساختگی، کلومیفن (دارویی برای القای تخمکگذاری)، آرامسازی و Diane‐35 (قرص کنتراسپتیو خوراکی ترکیبی)؛ و طب سوزنی الکتریکی با فرکانس پائین (که جریانهای کوچک الکتریکی از طریق سوزنهای طب سوزنی عبور میکنند) در مقابل تمرینات فیزیکی مقایسه شدند. ما زنانی را که تمایل به باردار شدن داشتند و زنانی را که خواستند تخمکگذاری منظم و کنترل نشانه را داشته باشند (دو جمعیت اصلی مورد نظر ما)، وارد کردیم.
نتایج اصلی
علایق اصلی ما عبارت بودند از نرخ تولد زنده، نرخ بارداری چند‐قلویی (برای زنانی که تمایل به باردار شدن داشتند) و نرخ تخمکگذاری (برای زنانی که خواستند تخمکگذاری منظم/کنترل نشانه را داشته باشند). با توجه به کیفیت بسیار پائین شواهد و نتایج غیردقیق، نسبت به تاثیر طب سوزنی بر نرخ تولد زنده، نرخ بارداری چند‐قلویی و نرخ تخمکگذاری نسبت به طب سوزنی ساختگی نامطمئن هستیم. به همین دلایل، همچنین از تاثیر طب سوزنی بر بارداری بالینی و نرخ سقطجنین مطمئن نیستیم. طب سوزنی ممکن است احیای دورههای منظم قاعدگی را بهبود بخشد. طب سوزنی در مقایسه با طب سوزنی ساختگی، احتمالا باعث بدتر شدن اثرات جانبی میشود.
هیچ مطالعهای در مورد نرخ تولد زنده و نرخ بارداری چند‐قلویی برای مقایسههای دیگر، دادهای را گزارش نکرد: تمرین فیزیکی یا عدم مداخله، آرامسازی و کلومیفن. مطالعات دربرگیرنده Diane‐35 پیامدهای باروری را اندازه نگرفتند چون زنان فقط به کنترل نشانه توجه داشتند.
ما مطمئن نیستیم که طب سوزنی در مقایسه با آرامسازی یا Diane‐35، موجب بهبود نرخ تخمکگذاری میشود (اندازهگیری شده با اولتراسوند که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویر استفاده میکند، سه ماه پس از درمان). مقایسههای دیگر در مورد نرخ تخمکگذاری گزارشی را ارائه ندادند.
عوارض جانبی در گروه طب سوزنی برای مقایسههای تمرینات فیزیکی یا عدم مداخله، کلومیفن و Diane‐35 ثبت شدند. اینها شامل سرگیجه، تهوع (احساس بیماری) و کبودی بودند.
شواهد کلی کیفیت پائین یا بسیار پائینی داشتند. در حال حاضر شواهد کافی برای حمایت از استفاده از طب سوزنی در درمان اختلالات تخمکگذاری در زنان با PCOS، وجود ندارد.
کیفیت شواهد
شواهد، کیفیت بسیار پائین تا متوسطی داشتند و محدودیتهای اصلی عبارت بودند از عدم گزارش نتایج مهم بالینی و نبود دادههای کافی.