دردهای غیراختصاصی کمر (LBP؛ low back pain) یک وضعیت شایع هستند. گزارش شده است که این حالت یک مشکل مهم سلامت و اجتماعی-اقتصادی است که با غیبت از محل کار، از کار افتادگی و مخارج کلان برای بیمار و جامعه همراه است. ورزش، درمان نسبتا موثری برای دردهای غیراختصاصی مزمن کمری است. به هرحال، گزارشهای اخیر پیشنهاد کردهاند که هیچ ورزشی در این مورد ارجحیتی بر بقیه ندارد. ورزشهای کنترل حرکت (MCE؛ motor control exercise) در میان شایعترین مداخلات ورزشی هستند که استفاده میشوند. مداخله MCE بر عضلات عمقی تنه تمرکز میکند و هدفش این است که با کنترل و هماهنگی این عضلات، پیشرفت به سوی حرکات پیچیدهتر و یکسانسازی کاربردی فعالیت عضلات عمقی و کلی تنه ممکن شود. در حالی که پیشتر در بررسیهای نظاممند تاثیر MCE وجود داشت، کارآزماییهای تازه منتشر شده، بهروز کردن این مطالعه مروری نظاممند را توجیه میکنند.
بررسی موثر بودن MCE در بیماران مبتلا به دردهای غیراختصاصی مزمن کمری.
ما جستوجوهای الکترونیکی را در CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE و پنج پایگاه اطلاعاتی دیگر و دو کارآزمایی ثبتشده از آغاز به کار تا آپریل 2015 ترتیب دادیم. ما همچنین پیگیری استنادها را انجام دادیم و فهرست منابع مطالعات مروری و کارآزماییهای واجد شرایط را هم جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) را که موثر بودن MCE را در بیماران مبتلا به دردهای غیراختصاصی مزمن کمری بررسی کرده بودند، انتخاب کردیم. کارآزماییهایی را که MCE را با عدم درمان، درمانهای دیگر یا اضافه کردن MCE به عنوان مکملی بر سایر مداخلات مقایسه کرده بودند، در بررسی خود انتخاب کردیم. اهداف اولیه، شدت درد و معلولیت بود. ما عملکرد، کیفیت زندگی، بازگشت به کار یا عود را به عنوان اهداف ثانویه در نظر گرفتیم. تمام اهداف باید به وسیله یک معیار قابل اعتماد اندازهگیری شده باشند.
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل نتایج جستوجوها را بررسی کردند، خطر سوگیری (Bias) را بررسی و دادهها را استخراج کردند. سومین نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل هر عدم تفاهمی را حل کرد. ما خطر سوگیری را با استفاده از معیارهای بسط یافته 12گانه گروه پشت و گردن در کاکرین (CBN؛ Cochrane Back and Neck) سنجیدیم. ما نتایج متوسط، انحراف استاندارد و اندازه نمونهها را از کارآزماییهای انتخابشده در مطالعه مروری استخراج کردیم. اگر این اطلاعات در دسترس نبود، آنها را با استفاده از شیوههای توصیه شده کاکرین محاسبه یا تخمین زدیم. ما همچنین در موارد فقدان یا مبهم بودن اطلاعات با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم. ما این نقاط زمانی را در پیگیری در نظر گرفتیم: کوتاهمدت (کمتر از سه ماه بعد از گزینش تصادفی)، میانمدت (حداقل سه ماه و حداکثر کمتر از 12 ماه پس از گزینش تصادفی) و درازمدت (12 ماه یا بیشتر از گزینش تصادفی). ما ناهمگونی را با استفاده از معاینه بصری توسط الگوی فارست، و محاسبات تست Chi2 و آمارهای 12گانه سنجیدیم. نتایج حاصل شده را در یک متاآنالیز (meta-analysis) که با میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI) بیان میشدند، تجمیع کردیم. ما کیفیت کلی شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE سنجیدیم.
ما 29 کارآزمایی (با تعداد 2431 شرکتکننده ) را در این مطالعه مروری انتخاب کردیم. تعداد نمونههای مطالعات از 20 تا 323 شرکتکننده متغیر بود. ما در مجموع 76.6% مطالعات انتخابی را که شامل 86% از کل شرکتکنندگان بودند، دارای خطر پائین سوگیری ارزیابی کردیم. شواهد دارای کیفیت پائین تا بالا نشان دادند که MCE از لحاظ بالینی در تمام دورههای پیگیری و پیامد آزمایشها، موثرتر از سایر ورزشها نیست. در مقایسه با مداخلات حداقلی، شواهدی با کیفیت پایین تا متوسط نشانگر این هستند که MCE در بهبود درد در دورههای کوتاهمدت، میانمدت و درازمدت پیگیری، به طور متوسطی موثر است (درازمدت: MD: 12.97 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 18.51 - تا 7.42 - ). همین طور اختلاف فاحش بالینی در پیامد عملکرد و توصیف کلی در مورد بهبود در مقایسه با مداخله حداقلی وجود داشت. شواهد با کیفیت متوسط تا بالا نشانگر این بودند که از لحاظ بالینی، تفاوت معناداری بین MCE درمان دستی در تمام دورههای پیگیری و پیامد آزمایشها وجود نداشت. در نهایت، شواهد با کیفیت بسیار پائین تا پایین نشانگر این است که برای درد، ناتوانی، احساس کلی از بهبود و کیفیت زندگی، MCE از لحاظ بالینی بسیار موثرتر از ورزش و عوامل الکتروفیزیکال (EPA) با مقیاس تاثیر متوسط تا زیاد است (درد در کوتاهمدت: MD: 30.18 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 35.32 - تا 25.05 - ). عوارض جانبی کوچک یا هیچ عارضه جانبی در مطالعات جای گرفته در مطالعه مروری گزارش شده بود.
شواهد با کیفیت بسیار پائین تا متوسط نشانگر این است که MCE در مقایسه با مداخلات حداقلی، تاثیر بالینی مهمی در بهبود درد مزمن کمری دارد. شواهد با کیفیت بسیار پائین تا پائین نشانگر این است که MCE در مقایسه با ورزش همراه با EPA هم تاثیرات بالینی مهمی دارد. شواهد با کیفیت متوسط تا بالای در دسترس حاکی از این است که MCE نتایجی مشابه درمانهای دستی دارد و شواهد با کیفیت پایین تا متوسط هم حاکی از این است که نتایج آن مشابه سایر اشکال ورزش است. با توجه به شواهد مبنی بر اینکه MCE ارجحیتی بر سایر اشکال ورزش ندارد، انتخاب ورزش مناسب برای درد مزمن کمر باید به اولویتهای بیمار و مربیاش، آموزشهای مربی، قیمت و ایمن بودن آن واگذار شود.