تبادل ترانسفیوژن خون (EBT ؛exchange blood transfusion) یک نوع ترانسفیوژن کامل خون است که در آن حجم کل خون طی چند ساعت جایگزین میشود. از بین داروهای پریناتال و نئوناتال، EBT اغلب برای مدیریت آنمی شدید یا هیپربیلیروبینمی شدید در هفته اول زندگی استفاده میشود. هیپوکلسیمی (hypocalcemia)، یکی از شایعترین موربیدیتیهای مرتبط با EBT است، که به نظر میرسد از اثرات شلاتینگ سیترات باشد که معمولا به عنوان یک داروی ضدانعقادی در خون فرد اهدا کننده استفاده میشود. این اختلال با تحریکپذیری عضلانی و عصبی و آریتمیهای قلبی ظاهر میشود.
تعیین اینکه آیا استفاده پروفیلاکتیک از کلسیم خطر موربیدیتیها و مرگ وابسته به هیپوکلسیمی را در بین نوزادان تازه متولد شده دریافت کننده EBT کاهش میدهد.
ما از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails؛ شماره 5، 2016)؛ MEDLINE با PubMed (از 1966 تا 29 جون 2016)؛ Embase (از 1980 تا 29 جون 2016) و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litrature (از 1982 تا 29 جون 2016) استفاده کردیم. ما پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، مجموعه مقالات کنفرانسها و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را نیز برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و کارآزماییهای شبهتصادفیسازی شده جستوجو کردیم.
تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شده درباره تجویز پروفیلاکتیک کلسیم داخل وریدی در EBT برای نوزادان تازه متولد شده.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادههای مربوط به روشها، شرکتکنندگان، مداخلات، و پیامدها را ارزیابی و استخراج کردند (میانگین کلی و سرم کلسیم یونیزه شده قبل و بعد از EBT و وجود عوارض جانبی مانند هیپوگلیسمی، آپنه، ایست قلبی، و مرگ بلافاصله بعد از EBT). ما نتایج را با استفاده از میانگین تفاوت (MD) با 95% فاصله اطمینان (CI) برای پیامدهای پیوسته و خطر نسبی (RR) و خطر تفاوت (RD) و 95% فاصله اطمینان (CI) را برای پیامدهای دوتایی گزارش کردیم. ما کیفیت را با استفاده از ابزار ارزیابی «خطر سوگیری» (risk of bias) کاکرین و سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
ما فقط یک کارآزمایی شبهتصادفیسازی شده را با 30 شرکتکننده یافتیم که معیارهای ورود ما را داشتند. در یک کارآزمایی کوچک، سطوح کلی و سرم کلسیم یونیزه شده قبل و بلافاصله بعد از EBT اندازهگیری شد. تمام شرکتکنندگان در تجزیهوتحلیل نهایی گنجانده شده و تمام پیامدهای مهم گزارش شد.
پیامدهای اولیه
در هر گروه یک مورد مرگ وجود داشت (RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 14.55؛ RD: 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.18؛ 30 شرکتکننده؛ 1 مطالعه). این مطالعه بروز آریتمیهای قلبی را طی یک هفته پس از EBT و تعداد نوزادان با سطوح سرم کلسیم (در کل کمتر از 8 میلیگرم در دسیلیتر (2 میلیمول در لیتر)) یا یونیزه شده کمتر از 44 میلیگرم در دسیلیتر (1.1 میلیمول در لیتر) را گزارش نکرد.
مقایسه دو به دوی EBT با 10% کلسیم گلوکونات داخل وریدی در مقابل EBT بدون کلسیم داخل وریدی (میزان تغییر از خط شروع) نشان داد که میانگین کل سرم کلسیم در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت (MD: 0.46-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81- تا 0.11-؛ 30 شرکتکننده؛ 1 مطالعه). همچنین شواهد با کیفیت بسیار پایین افزایش میانگین سطوح سرم کلسیم یونیزه شده را در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (MD: 0.22-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33- تا 0.11-؛ 30 شرکتکننده؛ 1 مطالعه).
پیامدهای ثانویه
واکنشهای جانبی تزریق داخل وریدی کلسیم عبارت بود از ایست قلبی در یک نوزاد در بازوی مداخله (RR: 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 تا 68.26؛ RD: 0.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 0.23؛ 30 شرکتکننده؛ 1 مطالعه). آپنه و هیپوگلیسمی (RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 14.55؛ RD: 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.18؛ 30 شرکتکننده؛ 1 مطالعه) در دو نوزادی که فوت کردند گزارش شد. دادههای مربوط به سایر پیامدهای ثانویه اصلی مانند تعداد نوزادان با کاهش سطح سرم منیزیم، کاهش پاراتورمون (parathormone)، افزایش کلسیتونین، بروز تشنج، اسپاسم کارپوپدال (carpopedal)، تنش شدید روانی (jitteriness) و طولانی بودن فاصله QTc روی دستگاه الکتروکاردیوگرافی طی یک هفته EBT در دسترس نبود.
دادههای با کیفیت بسیار پایین به دست آمده از یک کارآزمایی شبهتصادفیسازی و کنترل شده نشان داد که میانگین کلی و یونیزه شده سرم کلسیم در گروه مطالعه افزایش یافت اما در گروه کنترل بلافاصله پس از EBT کاهش داشت. با این حال، میانگین مقادیر کلی و یونیزه شده کلسیم در هر دو بازوی مطالعه در محدوده منابع بینالمللی باقی میماند. متاسفانه، دادهها برای ارزیابی روند کلی و یونیزه شده سرم کلسیم در پایان هفته اول پس از EBT در دسترس نبود. بنابراین، با توجه به کیفیت بسیار پایین شواهد موجود، حمایت یا رد استفاده مداوم از کلسیم پروفیلاکتیک داخل وریدی در نوزادان تازه متولد شده دریافت کننده EBT دشوار است. محققان به انجام کارآزماییهای طراحی شده قویتر با تعداد بیشتری از شرکتکنندگان، و به خصوص، با توجه به الگوی تفاوتهای مبتنی بر سن حاملگی شرکتکنندگان، نوع داروی ضدانعقادی استفاده شده، و حجم خون مورد استفاده تشویق شدند.