اکسزیون جراحی با برداشت سر پانکراس بهمنظور برداشتن فشار از روی داکت مسدودشده یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن علامتدار است. اکسزیون جراحی سر پانکراس میتواند با اکسزیون دئودنوم به همراه سر پانکراس (پانکراتیکودئودنکتومی (PD)) یا بدون اکسزیون دئودنوم (رزکسیون پانکراس با حفظ دئودنوم (DPPHR)) باشد. در حال حاضر، هیچ توافقی در مورد روش برداشتن سر پانکراس در افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن وجود ندارد.
ارزیابی مزایا و مضرات برداشتن سر پانکراس با حفظ دئودنوم در مقابل پانکراتیکودئودنکتومی در افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن که برای آنها رزکسیون پانکراس بهعنوان درمان اصلی در نظر گرفته شده است.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE ،EMBASE ،Science Citation Index Expanded، و پایگاههای ثبت کارآزماییها را تا جون 2015 برای شناسایی کارآزماییهای تصادفیسازیشده جستوجو کردیم. ما همچنین منابع کارآزماییهای وارد شده را برای شناسایی کارآزماییهای بیشتر جستوجو کردیم.
ما فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCT) را برای ورود به این مطالعه در نظر گرفتیم که در افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن که تحت رزکسیون سر پانکراس قرار گرفته بودند؛ انجام شده بودند. صرف نظر از زبان، کورشدگی، وضعیت انتشار.
دو نویسنده مرور مستقل از هم کارآزماییها را شناسایی و دادهها را استخراج کردند. ما خطر نسبی (RR)، تفاوت میانگین (MD)، نسبت میزان (RaR)، یا نسبت خطر (HR) را با 95% فاصله اطمینان (CI) براساس آنالیزهای مورد در دسترس محاسبه کردیم.
5 کارآزمایی با 292 شرکتکننده واجد شرایط ورود به این مرور بودند. پس از خروج 23 شرکتکننده، عمدتا به دلیل ابتلا به سرطان پانکراس یا به دلیل آنکه درمان برنامهریزی شده را دریافت نکرده بودند، در مجموع 269 شرکتکننده (مبتلا به پانکراتیت مزمن علامتدار که سر پانکراس را درگیر کرده بود و نیاز به جراحی داشتند) بهطور تصادفی به دو گروه DPPHR (135 شرکتکننده) یا PD (134 شرکتکننده) تقسیم شدند. کارآزماییها وضعیت شرکتکنندگان را از نظر جامعه متخصصین بیهوشی آمریکا (ASA) بررسی نکرده بودند. همه کارآزماییها تکمرکزی بودند و دربرگیرنده افراد با یا بدون زردی انسدادی و افراد با یا بدون تنگی دئودنوم؛ اما اطلاعات را جداگانه برای افراد با یا بدون زردی یا افراد با یا بدون تنگی دئودنوم گزارش نکرده بودند. روشهای جراحی در 5 کارآزمایی شامل DPPHR (Beger یا Frey، یا اکسزیون لوکال پهن در سر پانکراس) و PD (پانکراتیکودئودنکتومی با حفظ پیلور یا روش Whipple)، با هم مقایسه شده بودند. شرکتکنندگان با دورههای زمانی مختلف از یک تا 15 سال پیگیری شدند. کارآزماییها در معرض خطر نامشخص تا بالای سوگیری (bias) قرار داشتند. کیفیت کلی شواهد کم تا بسیار کم بود.
تفاوتها در مرگومیر کوتاهمدت (تا 90 روز پس از جراحی) (RR: 2.89؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 26.87؛ 369 شرکتکننده؛ 5 مطالعه؛ DPPHR؛ 2/135 (1.5%) در مقابل PD؛ 0/134 (0%)؛ کیفیت شواهد بسیار کم) یا مرگومیر بلندمدت (حداکثر دوره پیگیری) (HR: 0.65؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 1.34؛ 229 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ کیفیت شواهد بسیار کم)، مرگومیر میانمدت (3 ماه تا 5 سال) (فقط یک خلاصه توصیفی موجود بود؛ 229 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ کیفیت شواهد بسیار کم)، یا کیفیت زندگی طولانیمدت (بیش از 5 سال) (MD: 8.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27- تا 17.18؛ 101 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ کیفیت شواهد کم)، نسبت افراد مبتلا به عوارض جانبی (RR: 0.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.22 تا 1.35؛ 226 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ DPPHR؛ 23/113 (نسبت تعدیلشده: 20%) در مقابل PD؛ 41/113 (36.3%)؛ شواهد با کیفیت بسیار کم)، تعداد افراد مبتلا به عوارض جانبی (RaR: 0.95؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 2.12؛ 43 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ DPPHR؛ 12/22 (54.3 مورد عارضه جانبی در هر 100 شرکتکننده) در مقابل PD؛ 12/21 (57.1 مورد عارضه جانبی در هر 100 شرکتکننده؛ کیفیت شواهد بسیار کم)، نسبت افرادی که به سر کار بازگشتند (حداکثر دوره پیگیری) (RR: 1.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.00 تا 2.37؛ 189 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ DPPHR: 65/98 (نسبت تعدیل شده: 69.4%) در مقابل PD؛ 41/91 (45.1%)؛ کیفیت شواهد کم)، نسبت بروز دیابت ملیتوس (حداکثر دوره پیگیری) (RR: 0.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.50 تا 1.22؛ 269 شرکتکننده؛ 5 مطالعه؛ DPPHR؛ 25/135 (نسبت تعدیل شده: 18.6%) در مقابل PD؛ 32/134 (23.9%)؛ کیفیت شواهد بسیار کم)، و نسبت شیوع نارسایی اگزوکرین پانکراس (حداکثر دوره پیگیری) (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 1.02؛ 189 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ DPPHR؛ 62/98 (نسبت تعدیل شده: 62.0%) در مقابل PD؛ 68/91 (74.7%)؛ کیفیت شواهد بسیار کم)، مبهم بودند.
طول مدت بستری در بیمارستان با روش DPPHR در مقایسه با PD کوتاهتر و در محدوده کاهش یک روزه و 5 روزه (208 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ کیفیت شواهد کم) در کارآزماییها قرار داشتند. هیچیک از کارآزماییها کیفیت زندگی کوتاهمدت (4 هفته تا 3 ماه)، فیستولهای پانکراس که از نظر بالینی مهم بودند، عوارض جانبی جدی، زمان بازگشت به فعالیتهای طبیعی، زمان بازگشت به کار، و نمرههای درد را براساس مقیاس آنالوگ بصری گزارش نکردند.
شواهد کم کیفیت نشان داد که DPPHR ممکن است در مقایسه با PD مدت بستری را در بیمارستان کوتاه کند. بر اساس شواهد کم یا بسیار کم کیفیت، در حال حاضر هیچ شواهدی از تفاوت در مرگومیر، عوارض جانبی یا کیفیت زندگی بین DPPHR و PD وجود ندارد. با این حال، نتایج مبهم بودند و RCT های بیشتری در این موضوع مورد نیاز است. RCT های آینده با مقایسه DPPHR با PD باید شدت و همچنین بروز عوارض پس از عمل و تاثیر آن را بر بهبودی بیمار گزارش کنند. در چنین کارآزماییهایی، کورسازی مشارکتکنندگان و ناظران باید انجام شود و تجزیهوتحلیل باید بر مبنای قصد درمان به منظور کاهش سوگیری انجام شود. علاوه بر مزایای کوتاهمدت و عوارضی مانند مرگومیر، عوارض مربوط به جراحی، کیفیت زندگی، طول مدت بستری در بیمارستان، بازگشت به فعالیت عادی و بازگشت به کار، کارآزماییهای آینده باید ارتباط شرکتکنندگان کارآزماییها را با بانکهای اطلاعاتی سلامت، پایگاههای ثبت مرگومیر مدنظر داشته باشند تا مزایا و مضرات درمانهای مختلف مشخص شوند.