پیامهای کلیدی
‐ چسب جراحی ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در میزان تشکیل فیستول پانکراس پس از جراحی، در افرادی که تحت برداشتن دم پانکراس قرار میگیرند، ایجاد کند.
‐ ما نمیدانیم که استفاده از چسب جراحی، تاثیری بر تشکیل فیستول پانکراس پس از جراحی در افرادی که تحت برداشتن سر پانکراس قرار میگیرند، دارد یا خیر.
‐ همچنین نمیدانیم که استفاده از چسب جراحی، تاثیری بر نرخ مرگومیر در افرادی که تحت هر یک از این جراحیهای پانکراس قرار میگیرند، بر جای میگذارد یا خیر.
فیستول پانکراس پس از جراحی چیست؟
فیستول پانکراس پس از جراحی یک عارضه بالقوه تهدید کننده زندگی است که ممکن است به دنبال انجام جراحی ماژور برای درمان سرطان یا التهاب پانکراس ایجاد شود. پانکراس یک غده گوارشی است که پشت قسمت فوقانی معده قرار دارد. فیستول زمانی رخ میدهد که استامپ پانکراس یا اتصال مجدد میان پانکراس و روده مجاور به درستی بهبود نمییابد و باعث نشت شیره پانکراس از پانکراس به بافت شکمی میشود. این وضعیت دوره نقاهت جراحی را به تاخیر انداخته و اغلب نیاز به درمان بیشتر برای اطمینان از بهبودی کامل دارد.
از این امر چگونه پیشگیری میشود؟
«چسب» جراحی (surgical glue) ‐ که به آن «چسب بافت جراحی» نیز میگویند ‐ محصولی است که از خون انسان یا حیوان گرفته شده و برای بستن زخمها و کمک به کنترل خونریزی در جراحیهای مختلف استفاده میشود. چسب جراحی در سالهای اخیر برای پیشگیری از تشکیل فیستول پانکراس پس از جراحی پس از انجام جراحی پانکراس استفاده شده است. با این حال، اثربخشی و بیخطری (safety) آن در این نوع جراحی هنوز نامطمئن است.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
میخواستیم بدانیم که چسب جراحی در مقایسه با عدم استفاده از چسب در پیشگیری از فیستول پانکراس پس از جراحی پس از انجام جراحی پانکراس در هر شرایط مراقبتی موثر است یا خیر. به موارد زیر نگاه کردیم:
‐ نرخ فیستول پانکراس پس از جراحی؛
‐ نرخ مرگومیر؛
‐ نرخ کلی عوارض؛
‐ نرخ نیاز به جراحی بیشتر؛
‐ وجود هرگونه تاثیرات مضر یا ناخواسته؛
‐ کیفیت زندگی مرتبط با سلامت/وضعیت سلامت شرکتکننده؛
‐ هزینه بیمارستان؛
‐ طول دوره بستری در بیمارستان.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که استفاده از چسب جراحی را با عدم استفاده از آن در افرادی که تحت جراحی پانکراس قرار داشتند، مقایسه کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد بر اساس عواملی مانند روشهای انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
در مجموع، 14 مطالعه را با 1989 شرکتکننده پیدا کردیم. مطالعات را به سه گروه مقایسه تقسیم کردیم، زیرا افراد در این مطالعات تحت سه نوع مختلف جراحی پانکراس قرار گرفتند که به کاربردهای مختلفی از چسب جراحی نیاز داشتند.
مقایسه 1
تعداد 8 مطالعه را با 1119 شرکتکننده پیدا کردیم که تحت عمل برداشتن «دم (tail)» پانکراس قرار گرفتند. در این عمل، چسب جراحی به منظور استامپ پانکراس استفاده شد. در مقایسه با عدم استفاده از چسب، چسب جراحی ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در موارد زیر ایجاد کند:
‐ نرخ فیستول پانکراس پس از جراحی؛
‐ نرخ کلی عوارض.
چسب جراحی در مقایسه با عدم استفاده از آن ممکن است نرخ نیاز به جراحی بیشتر را تا حدودی کاهش دهد. هیچ تاثیر مضر یا ناخواستهای در رابطه با استفاده از چسب جراحی در این مطالعات وجود نداشت. با این حال، نمیدانیم که استفاده از آن تاثیری بر موارد زیر دارد یا خیر:
‐ نرخ مرگومیر؛
‐ طول دوره بستری در بیمارستان.
این 8 مطالعه در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت/وضعیت سلامت شرکتکننده و هزینه بیمارستان گزارشی را ارائه نکردند.
مقایسه 2
تعداد 5 مطالعه را با 519 شرکتکننده یافتیم که تحت جراحی برداشتن «سر (head)» پانکراس قرار گرفتند. در این جراحی، جراحان میان استامپ پانکراس و روده کوچک اتصال ایجاد میکنند، و برای تقویت این اتصال از چسب جراحی استفاده میشود. نمیدانیم که چسب جراحی تاثیری بر موارد زیر دارد یا خیر:
‐ نرخ فیستول پانکراس پس از جراحی؛
‐ نرخ مرگومیر؛
‐ نرخ نیاز به جراحی بیشتر؛
‐ هزینه بیمارستان.
در مقایسه با عدم استفاده از چسب، چسب جراحی ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در موارد زیر ایجاد کند:
‐ نرخ کلی عوارض؛
‐ طول دوره بستری در بیمارستان.
هیچ تاثیر مضر یا ناخواستهای در رابطه با استفاده از چسب جراحی در این مقایسه وجود نداشت. این مطالعات در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت/وضعیت سلامت شرکتکننده گزارشی را ارائه نکردند.
مقایسه 3
دو مطالعه را با 351 شرکتکننده پیدا کردیم که تحت برداشتن «سر» پانکراس قرار گرفتند، و از چسب جراحی برای مهر و موم کردن مجرای اصلی پانکراس استفاده شد. نمیدانیم که چسب جراحی تاثیری بر موارد زیر دارد یا خیر:
‐ نرخ مرگومیر؛
‐ نرخ کلی عوارض؛
‐ نرخ نیاز به جراحی بیشتر.
چسب جراحی در مقایسه با عدم استفاده از آن، ممکن است بروز تاثیرات ناخواسته (دیابت ملیتوس) را برای این بیماران افزایش دهد. همچنین، احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کل مدت زمان بستری در بیمارستان ایجاد میکند.
این دو مطالعه در مورد نرخ فیستول پانکراس پس از جراحی، هزینه بیمارستان، و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت/وضعیت سلامت شرکتکننده گزارشی را ارائه نکردند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
در مورد شواهد مطمئن نیستیم زیرا این امر امکانپذیر است که افرادی که در این مطالعات شرکت کردند از درمانهایی که دریافت کردند، آگاه بودند، و همه مطالعات اطلاعاتی را در مورد موضوعات مورد نظر ارائه نکردند. برخی از مطالعات به وضوح نحوه انجام خود را گزارش نکردند، و مطالعات کافی برای اطمینان یافتن در مورد نتایج پیامدها وجود ندارد.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
برای دستیابی به مطالعاتی که تا مارچ 2023 منتشر شدند، به جستوجو پرداختیم.