مطالعات نشان میدهند رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب ضروری امگا 3 ممکن است اثرات ضدالتهابی مفیدی برای بیماریهای مزمن مانند فیبروز کیستیک (cystic fibrosis) داشته باشد. این مطالعه مروری یک نسخه بهروزشده از یک مطالعه منتشر شده قبلی است.
تعیین اینکه آیا شواهدی وجود دارد که مصرف مکمل اسید چرب اشباع نشده امگا 3، مرگ و میر و بروز عوارض را کاهش میدهد و شناسایی هرگونه عوارض جانبی همراه با مصرف مکمل.
جستوجوی خود را در مرکز ثبت کارآزماییهای گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین (Cochrane Cystic Fibrosis and Genetic Disorders Group's Trials Register) شامل منابع شناسایی شده حاصل از جستوجوی جامع در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی و جستوجوهای دستی در مجلات مربوطه و کتابهای چکیده مجموعه مقالات کنفرانسها انجام دادیم. با نویسندگان و افراد علاقهمند به موضوع این مطالعه، تماس گرفتیم.
تاریخ آخرین جستوجو: 13 آگوست .2013
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) که به مقایسه مکملهای اسید چرب امگا 3 با دارونما در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک، پرداختهاند.
دو نویسنده این مطالعه مروری بهطور جداگانه مطالعات را از نظر دارا بودن شرایط ورود به مطالعه بررسی، آنها را انتخاب، دادهها را استخراج و خطر سوگیری (Bias) مطالعات را ارزیابی کردند.
در جستوجوهای انجام شده، تعداد 15 مطالعه شناسایی شد. چهار مطالعه با 91 شرکتکننده (کودکان و بزرگسالان) که مدت زمان پیگیری در مطالعات بین شش هفته تا شش ماه بود. دو مطالعه بر اساس تصادفیسازی مناسب دارای خطر اندک سوگیری بودند، اما این موضوع در دو مطالعه دیگر مشخص نبود. در سه مطالعه، کورسازی بیماران بهطور مناسب انجام شده بود، با این حال، با توجه به تخصیص پنهان و گزارش انتخابی، خطر سوگیری مشخص نبود.
دو مطالعه مصرف اسیدهای چرب امگا 3 را با روغن زیتون به مدت شش هفته با یکدیگر مقایسه کرده بودند. در یک مطالعه، مکمل غذایی مایع حاوی اسیدهای چرب امگا 3 با مکمل بدون اسیدهای چرب امگا 3، به مدت شش ماه مقایسه شده بود. در یک مطالعه مصرف اسیدهای چرب امگا 3 و اسیدهای چرب امگا 6 با یک گروه کنترل (کپسول با ترکیب اسیدچرب اختصاصی) به مدت سه ماه مقایسه شده بود. تنها در یک مطالعه کوتاهمدت (19 شرکتکننده) که امگا 3 را با گروه دارونما مقایسه کرده بود، بهبود معنیداری در عملکرد ریه و نمره شواخمن (Shwachman) و کاهش در حجم خلط در گروه امگا 3 گزارش شده بود. مطالعه دیگری (با 43 شرکتکننده) نیز افزایش معنیداری را در مقدار اسید چرب ضروری فسفولیپید سرم و کاهش معنیداری را در نسبت اسید چرب n-6/n-3 بعد از مصرف مکمل اسید چرب امگا 3 نسبت به گروه کنترل نشان داد. در یک مطالعه بلندمدت (با 17 شرکت کننده)، افزایش معنیداری در مقدار اسید چرب ضروری در غشای نوتروفیل و کاهش معنیداری در نسبت لکوترین B4 به لکوترین B5 در شرکت کنندگانی که مکملهای امگا 3 مصرف کردهاند، نسبت به گروه دارونما، گزارش شد.
این مطالعه مروری نشان داد مصرف منظم مکمل امگا 3 ممکن است برای افراد مبتلا به فیبروز سیستیک در ازای تعداد نسبتا کمی عوارض جانبی، سودمند باشد. با این حال شواهد کافی برای نتیجهگیری قطعی یا توصیه به مصرف روزمره این مکملها در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک وجود ندارد. این بررسی، عدم وجود دادههای کافی را برای بسیاری از پیامدهای مهم برای افرادی که در مورد درمان فیبروز سیستیک تصمیمگیری میکنند، برجسته کرده است. به منظور تعیین هرگونه اثر درمانی قابلتوجه و نیز ارزیابی تاثیر شدت بیماری، دوز و طول مدت درمان، انجام کارآزماییهای کنترل شده تصادفیشده چند مرکزی بلندمدت در مقیاس بزرگ، مورد نیاز است. محققان آینده باید نیاز به آنزیمهای پانکراس (pancreatic enzymes) اضافی را نیز مورد توجه قرار دهند.