سندرم داون (Down's syndrome) زمانی اتفاق میافتد که فردی 3 کپی از کوروموزوم 21 (chromosome 21) (یا ناحیه خاصی از کوروموزوم 21 که منجر به بروز سندرم داون میشود) در مقایسه با 2 کپی داشته باشد. این حالت شایعترین علت مادرزادی (congenital cause) کمتوانی ذهنی (mental disability) است. غربالگری غیر تهاجمی (Non-invasive screening) بر مبنای تحلیل بیوشیمیایی سرم (serum) یا ادرار (urine) مادر باردار، یا اسکنهای اولتراسوند جنین (fetal ultrasound measurements)، امکان برآورد ریسک اثرپذیری بارداری را ایجاد کرده و اطلاعات لازم را برای هدایت تصمیمات درباره تستهای تعیینکننده فراهم میکند.
پیش از توافق روی تستهای غربالگری، نیاز است که والدین درباره ریسکها، مزایا و عواقب چنین تستی آگاه شوند. که عبارت است از: انتخابهای بعدی برای تستهای بیشتری که ممکن است پیشرو داشته باشند، و عواقب مربوط به هر دو حالت تست غربالگری مثبت کاذب (false positive) (برای مثال تست تشخیصی تهاجمی و احتمال اینکه یک جنین سقط شده (miscarried fetus) ممکن است به لحاظ کوروموزومی نرمال باشد) و تست غربالگری منفی کاذب (false negative) (برای مثال جنین مبتلا به سندرم داونی که تشخیص داده نخواهد شد). تصمیماتی که ممکن است پیشروی والدین در انتظار فرزند قرار گیرند، بهصورت اجتنابناپذیری منجر به ایجاد سطح بالایی از اضطراب در تمامی مراحل فرآیند غربالگری شده و پیامدهای غربالگری میتواند آسیبهای جسمی و روانی قابل ملاحظهای بهدنبال داشته باشد. هیچیک از تستهای غربالگری نمیتوانند شدت مشکلاتی را که فرد مبتلا به سندرم داون ممکن است با آن مواجه شود، پیشبینی کند.
برآورد و مقایسه دقت مارکرهای سرم (serum markers) 3 ماهه (trimester) اول و دوم بارداری با و بدون مارکرهای اولتراسوند (ultrasound markers) 3 ماهه اول برای تشخیص سندرم داون در دوران حاملگی، به عنوان ترکیبی از مارکرها.
ما با حساسیت و بهطور جامع در میان منابع MEDLINE (1980 تا 25 آگوست 2011)، Embase (1980 تا 25 آگوست 2011)، BIOSIS via EDINA (1985 تا 25 آگوست 2011)، CINAHL via OVID (1982 تا 25 آگوست 2011)، پایگاه اطلاعاتی خلاصههای مرور اثربخشی (Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness) (کتابخانه کاکرین، 25 آگوست 2011)، MEDION (25 آگوست 2011)، پایگاه اطلاعاتی مرورهای ساختارمند و متاآنالیزهای آزمایشگاه پزشکی (25 آگوست 2011)، مرکز تحقیقات ملی (آرشیو 2007) و پایگاه اطلاعاتی پروژههای تحقیقات خدمات سلامت در حال انجام (25 آگوست 2011) جستوجو کردیم. ما از تست تشخیصی برای فیلتر جستوجو استفاده نکردیم. ما در نمایههای استنادی ISI ،Google Scholar و مقالات مرتبط PubMed به جستوجوی استنادها پرداختیم. ما همچنین فهرست منابع مقالات بازیابی شده را جستوجو کردیم.
مطالعاتی که به ارزیابی تستهای ترکیبی مارکرهای سرم 3 ماهه اول و دوم مادر باردار تا هفته 24 بارداری برای سندرم داون، با یا بدون مارکرهای اولتراسوند 3 ماهه اول، در مقایسه با یک رفرانس استاندارد، بهصورت هریک از تایید کوروموزومی (chromosomal verification) یا بررسی میکروسکوپیک بعد از تولد (macroscopic postnatal inspection)، پرداخته بودند.
استخراج دادهها بهصورت نتایج مثبت/منفی تست برای بارداریهای سندرم داون و غیر سندرم داون، امکان تخمین نرخهای تشخیص (detection rates) (حساسیت (sensitivity)) و نرخهای مثبت کاذب (اختصاصیت (specificity) -1) را فراهم کرد. ما ارزیابی کیفیت را بر اساس معیار QUADAS انجام دادیم. ما از روشهای متاآنالیز خلاصه سلسلهمراتبی ROC (hierarchical summary ROC meta-analytical methods) برای تحلیل عملکرد تست و مقایسه دقت تست استفاده کردیم. تحلیل مطالعات، امکان مقایسه مستقیم بین تستها را فراهم کرد. ما اثر سن مادر باردار (maternal age) را روی عملکرد تست در تحلیلهای زیرگروهی بررسی کردیم.
22 مطالعه (که در 25 مستند منتشرشده گزارش شده بودند) شامل 228615 بارداری (شامل 1067 بارداری سندرم داون) وارد مرور شدند. مطالعات بهطور کلی از کیفیت بالایی برخوردار بودند؛ اگرچه تایید افتراقی (differential verification) بهدنبال تست تهاجمی فقط در میان بارداریهای با ریسک بالا شایع بود. 10 مطالعه به مقایسه مستقیم بین تستها پرداخته بودند. 32 ترکیب مختلف از تستها ارزیابی شدند که از ترکیبی از 8 تست مختلف و سن مادر باردار تشکیل شده بودند؛ اسکن پشت گردنی (nuchal translucency (NT)) 3 ماهه اول و مارکرهای سرم AFP ،uE3 ،total hCG ،free βhCG ،Inhibin A ،PAPP-A و ADAM 12. ما آزمونهای ترکیبی مارکرهای 3 ماهه اول و دوم، با یا بدون اولتراسوند به عنوان تستهای کامل را جستوجو کردیم. ما همچنین استراتژیهای گام به گام (stepwise) و مشروط (contingent) را بررسی کردیم.
متاآنالیز 6 تا از پرتکرارترین تستهای ترکیبی ارزیابی شده نشان داد که یک استراتژی تست شامل سن مادر باردار و ترکیبی از NT و PAPP-A 3 ماهه اول و total hCG، uE3 ،AFP و Inhibin A 3 ماهه دوم بهطور معنیداری فراتر از تستهای ترکیبی دیگر که تنها 1 مارکر سرم یا NT در 3 ماه اول را دربرمیگیرند، عمل میکنند، بهطوری که تقریباً از هر 10 بارداری سندرم داون 9 مورد را، در نرخ مثبت کاذب 5%، تشخیص میدهند. با وجود این، شواهد از نظر تعداد مطالعاتی که به ارزیابی این استراتژی پرداخته باشند کم بود. بنابراین ما نمیتوانیم یک استراتژی غربالگری مجرد را توصیه کنیم.
تستهایی که اولتراسوند 3 ماهه اول را با مارکرهای سرم 3 ماهه اول و دوم بهصورت ترکیب شده با سن مادر باردار دربرمیگیرند، بهطور معنیداری بهتر از آنهایی هستند که اولتراسوند را دربرنمیگیرند، یا آنهایی که به ارزیابی اولتراسوند 3 ماهه اول در ترکیب با مارکرهای سرم 3 ماهه دوم، بدون مارکرهای سرم 3 ماهه اول میپردازند. ما نمیتوانیم درباره یک استراتژی خاص بر مبنای تعداد مطالعات در دسترس کم توصیههایی ارائه دهیم.