هورموندرمانی (HT) بهصورت گستردهای برای کنترل علائم یائسگی تجویز میشود. همچنین برای مدیریت و پیشگیری از بیماریهای قلبیعروقی، پوکی استخوان و دمانس در زنان مسن استفاده میشود. این یک نسخه بهروزرسانیشده از بررسی کاکرین است که برای نخستین بار در سال 2005 منتشر شد.
ارزیابی اثرات HT بلندمدت (حداقل به مدت یک سال) بر مرگومیر، پیامدهای قلبیعروقی، سرطان، بیماری کیسه صفرا، شکستگی و شناخت (cognition) در زنان قبل و بعد از یائسگی، در حین و بعد از توقف درمان.
ما این پایگاههای اطلاعاتی را تا سپتامبر 2016 جستوجو کردیم: مرکز کارآزماییهای گروه زنان و باروری در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE ،Embase و PsycINFO. ما مراکز ثبت کارآزماییهای در جریان و فهرست منابع ارائهشده را در مطالعات پیشین و مرورهای سیستماتیک جستوجو کردیم.
ما مطالعات دوسو کور تصادفیشده را مربوط به HT در مقابل دارونما به مدت حداقل یک سال در زنان پیش و پس از یائسگی انتخاب کردیم. HT شامل استروژنها، با یا بدون پروژسترون، خوراکی، ترانسدرمال، زیرجلدی و داخل بینی بود.
دو نویسنده مروری بهطور مستقل مطالعات را انتخاب، خطر سوگیری را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. ما نسبتهای خطر (RR) را برای دادههای دوتایی و اختلاف میانگینها (MD) را برای دادههای پیوسته، همراه با 95% فواصل اطمینان (CI) محاسبه کردیم. کیفیت شواهد را با بهکارگیری روشهای GRADE برآورد کردیم.
ما 22 مطالعه را شامل 43637 زن برگزیدیم. حدود 70% از دادهها را از دو مطالعه مدون استنتاج کردیم (HERS 1998; WHI 1998) اغلب شرکتکنندگان، زنان آمریکایی یائسه با حداقل درجاتی از بیماریهای همزمان بودند و میانگین سنی آنها در اکثر مطالعات، بالای 60 سال بود. هیچیک از این مطالعات بر زنان قبل از یائسگی تمرکز نکرده بودند.
HT ترکیبی مداوم در زنان یائسه نسبتاً سالم (برای مثال بهطور کلی سرحال، بدون بیماری آشکار)، باعث افزایش خطر حوادث کرونری (پس از یک سال مصرف: از 2 به ازای هر 1000 نفر تا بین 3 و 7 به ازای هر 1000 نفر)، ترومبوآمبولی وریدی (پس از یک سال مصرف: از 2 به ازای هر 1000 نفر تا بین 4 و 11 به ازای هر 1000 نفر)، استروک (پس از 3 سال مصرف: از 6 به ازای هر 1000 نفر تا بین 6 و 12 به ازای هر 1000 نفر)، سرطان پستان (پس از 5.6 سال مصرف: از 19 به ازای هر 1000 نفر تا بین 20 و 30 به ازای هر 1000 نفر)، بیماری کیسه صفرا (پس از 5.6 سال مصرف: از 27 به ازای هر 1000 نفر تا بین 38 و 60 به ازای هر 1000 نفر) و مرگ ناشی از سرطان ریه (پس از 5.6 سال مصرف بهعلاوه 2.4 سال پیگیری اضافه: از 5 به ازای هر 1000 نفر تا بین 6 و 13 به ازای هر 1000 نفر) شده بود.
HT با استروژن تنها، خطر ترومبوآمبولی وریدی (پس از یک تا 2 سال مصرف: از 2 به ازای هر 1000 نفر تا 10 به ازای هر 1000 نفر؛ بعد از 7 سال مصرف: از 16 به ازای هر 1000 نفر تا 16 الی 28 به ازای هر 1000 نفر)، استروک (پس از 7 سال مصرف: از 24 به ازای هر 1000 نفر تا بین 25 و 40 به ازای هر 1000 نفر)، بیماری کیسه صفرا (پس از 7 سال مصرف: از 27 به ازای هر 1000 نفر تا بین 38 و 60 به ازای هر 1000 نفر) را افزایش داده؛ اما خطر سرطان پستان (پس از 7 سال مصرف: از 25 به ازای هر 1000 نفر تا بین 15 و 25 به ازای هر 1000 نفر) و شکستگی بالینی (پس از 7 سال مصرف: از 141 به ازای هر 1000 نفر تا بین 92 و 113 به ازای هر 1000 نفر) را کاهش داده و خطر حوادث کرونری را در هر مدتزمان پیگیری، افزایش نداده بود.
در زنان بالای 65 سال که نسبتاً سالم بوده و HT مداوم ترکیبی دریافت کردند، افزایش بروز زوال عقل (دمانس) مشاهده شد (بعد از 4 سال استفاده: از 9 به ازای هر 1000 نفر تا 11 الی 30 به ازای هر 1000 نفر). مصرف HT مداوم ترکیبی در زنان مبتلا به بیماری قلبیعروقی، بهطور معناداری خطر ترومبوآمبولی وریدی را افزایش داده بود (بعد از یک سال استفاده: از 3 به ازای هر 1000 نفر تا بین 3 و 29 به ازای هر 1000 نفر). زنان مصرفکننده HT، دارای کاهش معنادار خطر بروز شکستگی با استفاده طولانیمدت بودند.
خطر شکستگی، تنها پیامدی بود که شواهد قوی برای آن، بیانگر مزیت بالینی ناشی از HT بود (بعد از 5.6 سال استفاده از HT مداوم: از 111 به ازای هر 1000 نفر تا بین 79 و 96 به ازای هر 1000 نفر؛ بعد از 7.1 سال استفاده از HT با تنها استروژن: از 141 به ازای هر 1000 نفر تا بین 92 و 113 به ازای هر 1000 نفر). محققان، شواهد قوی که حاکی از تأثیر معنادار بالینی HT بر ابتلا به سرطان کولورکتال باشد، نیافتند.
یک کارآزمایی، زیرگروهی از 2839 زن نسبتاً سالم 50 تا 59 ساله را که HT مداوم ترکیبی مصرف کرده و 1637 نفر که HT با تنها استروژن دریافت کرده بودند در مقابل گروههای دارونما با اندازه مشابه، تحلیل کرده بود. تنها خطر گزارششده که بهصورت معنادار افزایش یافته بود، ترومبوآمبولی وریدی در زنان مصرفکننده HT مداوم ترکیبی بود: خطر مطلق آنها، پائین و کمتر از 1/500 باقی مانده بود. با این حال، سایر تفاوتها در خطرات، قابل جلوگیری نبود؛ زیرا این مطالعه برای داشتن قدرت تشخیص اختلافات میان گروههایی از زنان در محدوده 10 سال یائسگی، طراحی نشده بود.
خطر سوگیری برای اغلب مطالعات در اکثر زمینهها، پائین بود. کیفیت کلی شواهد برای مقایسههای اصلی، متوسط بود. محدودیت اصلی در کیفیت شواهد این بود که فقط حدود 30% از زنان در شروع مطالعه، 50 تا 59 سال داشتند و در این سن، احتمال در نظر گرفتن HT برای علائم وازوموتور، بیشتر است.
زنان مبتلا به علائم غیر قابل تحمل یائسگی، ممکن است مایل به سنجیدن مزایای تسکین علائم در برابر خطر مطلق اندک مضرات ناشی از مصرف کوتاهمدت HT با دوز کم باشند که درمییابند آنها منع مصرف خاصی ندارند. HT میتواند برای برخی زنان نامناسب باشد، از جمله کسانی که در معرض افزایش خطر بیماری قلبی عروقی، افزایش خطر بیماری ترومبوآمبولی (مانند آنهایی که دارای چاقی یا سابقه ترومبوز وریدی هستند) یا افزایش خطر بعضی انواع سرطانها (مثل سرطان پستان، در زنان دارای رحم) هستند. خطر سرطان آندومتر در میان زنان دارای رحم که از HT با استروژن تنها استفاده میکنند، بهخوبی ثبت شده است.
HT، برای پیشگیری اولیه یا ثانویه از بیماری قلبیعروقی یا دمانس و پیشگیری از زوال عملکردی شناختی در زنان یائسه، تجویز نمیشود. اگرچه HT برای پیشگیری از پوکی استخوان بعد از یائسگی، مؤثر قلمداد میشود؛ بهطور کلی فقط بهعنوان گزینهای برای زنان در معرض خطر چشمگیر که درمانهای غیر استروژنی برایشان مناسب نبوده، توصیه میشود. دادهها برای ارزیابی خطر مصرف بلندمدت HT در زنان قبل از یائسگی و در زنان یائسه جوانتر از 50 سال، ناکافی هستند.