چندین مطالعه نشان داده‌اند که استفاده از استنت‌های مجرای پانکراس به دنبال انجام پانکراتیکودئودنکتومی (pancreaticoduodenectomy) با خطر کمتر تشکیل فیستول پانکراس همراه است. با این حال، تا به امروز در متون علمی در مورد اینکه استفاده از استنت‌ها مفید هستند یا خیر، و اگر مفید هستند، کدام یک از موارد استنت‌گذاری داخلی (internal stent) یا خارجی (external stent)، با یا بدون جایگزینی، ترجیح داده می‌شوند، توافقی وجود ندارد. این یک نسخه به‌روز شده از یک مرور سیستماتیک است.

تعیین اثربخشی استنت‌های پانکراس در پیشگیری از تشکیل فیستول پانکراس پس از انجام پانکراتیکودئودنکتومی.

پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ Web of Science، و چهار بانک اطلاعاتی بیومدیکال چینی را تا نوامبر ۲۰۱۵ جست‌وجو کردیم. هم‌چنین به جست‌وجو در چندین پایگاه اصلی ثبت کارآزمایی‌ها پرداختیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که استفاده از استنت‌ها (داخلی یا خارجی) را در برابر عدم استفاده از استنت، و استنت‌های داخلی را در برابر استنت‌های خارجی، جایگزینی را در برابر عدم جایگزینی پس از انجام پانکراتیکودئودنکتومی، مقایسه کردند.

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند. پیامدهای مورد مطالعه عبارت بودند از بروز فیستول پانکراس، نیاز به جراحی مجدد، طول مدت بستری در بیمارستان، عوارض کلی، و مورتالیتی در بیمارستان. نتایج را در قالب خطر نسبی (RR) یا تفاوت میانگین (MD) با ۹۵% فاصله اطمینان (CI) بیان کردیم. کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ( http://www.gradeworkinggroup.org ) ارزیابی کردیم.

هشت مطالعه (۱۰۱۸ شرکت‌کننده) را وارد کردیم. میانگین سنی شرکت‌کنندگان از ۵۶ تا ۶۸ سال متغیر بود. بیشتر مطالعات در مراکز منفرد در ژاپن (چهار مطالعه)، چین (دو مطالعه)، فرانسه (یک مطالعه) و ایالات متحده آمریکا (یک مطالعه) انجام شدند. خطر سوگیری (bias) در مطالعات برای اکثر حوزه‌ها پائین یا نامشخص بود.

استفاده از استنت در برابر عدم استفاده از آن

تاثیر استنت‌ها بر کاهش احتمال تشکیل فیستول پانکراس در افرادی که تحت پانکراتیکودئودنکتومی قرار داشتند، به دلیل کیفیت پائین شواهد نامطمئن بود (RR: ۰,۶۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۹ تا ۱.۱۴؛ ۶۰۵ شرکت‌کننده؛ ۴ مطالعه). خطر وقوع مورتالیتی در بیمارستان در افرادی که استنت دریافت کردند، ۳% و در افرادی که استنت داشتند، ۲% (۹۵% CI؛ ۱% تا ۶%) گزارش شد (RR: ۰.۷۳؛ ۰.۲۸ تا ۱.۹۴؛ ۶۰۵ شرکت‌کننده؛ ۴ مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). تاثیر استنت‌ها بر نیاز به انجام جراحی مجدد، به دلیل فواصل اطمینان گسترده نامطمئن بود (RR: ۰.۶۷؛ ۰.۳۶ تا ۱.۲۲؛ ۵۱۲ شرکت‌کننده؛ ۳ مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی را با کیفیت متوسط ​​پیدا کردیم مبنی بر اینکه استفاده از استنت‌ها تعداد کل روزهای بستری را در بیمارستان فقط تا کمتر از چهار روز کاهش می‌دهند (تفاوت میانگین (MD): ۳.۶۸‐؛ ۹۵% CI؛ ۶.۵۲‐ تا ۰.۸۴‐؛ ۶۰۵ شرکت‌کننده، ۴ مطالعه). خطر تاخیر در تخلیه معده، عفونت زخم و تشکیل آبسه داخل شکمی نامطمئن بود (تخلیه معده: RR: ۰.۷۵؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۴ تا ۲.۳۵؛ شواهد با کیفیت متوسط) (عفونت زخم: RR: ۰.۷۳؛ ۹۵% CI؛ ۰.۴۰ تا ۱.۳۲؛ شواهد با کیفیت متوسط) (تشکیل آبسه: RR: ۱.۳۸؛ ۰.۴۹ تا ۳.۸۵؛ شواهد با کیفیت پائین). تجزیه‌وتحلیل زیر گروه بر اساس نوع استنت، شواهد محدودی را ارائه داد مبنی بر اینکه استنت‌های خارجی منجر به کاهش خطر تشکیل فیستول در مقایسه با استنت‌های داخلی می‌شوند.

استنت‌های خارجی در برابر استنت‌های داخلی

به دلیل وجود شواهدی با کیفیت پائین، تاثیر استنت‌های خارجی در مقایسه با استنت‌های داخلی بر خطر تشکیل فیستول پانکراس، انجام جراحی مجدد، تاخیر در تخلیه معده و تشکیل آبسه داخل شکمی، نامطمئن بود (تشکیل فیستول: RR: ۱,۴۴؛ ۰.۹۴ تا ۲.۲۱؛ ۳۶۲ شرکت‌کننده؛ ۳ مطالعه) (انجام جراحی مجدد: RR: ۲.۰۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۸ تا ۱۰.۷۹؛ ۳۱۹ شرکت‌کننده؛ ۳ مطالعه) (تخلیه معده: RR: ۱.۶۵؛ ۰.۶۶ تا ۴.۰۹؛ ۳۶۲ شرکت‌کننده؛ ۳ مطالعه) (تشکیل آبسه: RR: ۱.۹۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۸۰ تا ۴.۵۸؛ ۳۶۲ شرکت‌کننده، ۳ مطالعه). در مطالعاتی که استنت‌های داخلی و خارجی را مقایسه کردند، نرخ مورتالیتی در بیمارستان کمتر از آنهایی بود که استفاده از استنت‌ها را با عدم استفاده از استنت مقایسه کردند. یک مورد مرگ در گروه استنت خارجی رخ داد (RR: ۰.۳۳؛ ۰.۰۱ تا ۷.۹۹؛ شواهد با کیفیت پائین). هیچ موردی از بروز پانکراتیت در شرکت‌کنندگانی که استنت داخلی داشتند رخ نداد، در مقابل سه مورد در کسانی مشاهده شد که استنت خارجی دریافت کردند (RR: ۰.۱۵؛ ۰.۰۱ تا ۲.۷۳؛ شواهد با کیفیت پائین). به دلیل فواصل اطمینان گسترده در محدوده میانگین تاثیر ۱.۷ روز کمتر با استنت‌های داخلی، تفاوت میان تاثیر استنت‌های داخلی و خارجی بر کل روزهای بستری در بیمارستان نامطمئن بود (۹.۱۸ روز کمتر تا ۵.۸۴ روز طولانی‌تر؛ ۲۶۲ شرکت‌کننده؛ ۲ مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین). آنالیز عفونت زخم نمی‌تواند تاثیر محافظتی را با هر دو رویکرد رد کند (RR: ۱.۴۱؛ ۰.۴۴ تا ۴.۴۸؛ ۳۱۹ شرکت‌کننده؛ ۲ مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط).

جایگزینی شیره پانکراس با جراحی در برابر عدم جایگزینی شیره پانکراس

برای تعیین تاثیر جایگزینی شیره پانکراس، شواهد کافی از یک کارآزمایی کوچک وجود نداشت.

این مرور سیستماتیک شواهد محدودی را در مورد تاثیرات استنت شناسایی کرد. نتوانستیم شواهد مستقیم و قانع کننده‌ای را مبنی بر برتری استنت‌های خارجی نسبت به استنت‌های داخلی به دست آوریم. تعداد محدودی را از RCTها با حجم نمونه کوچک پیدا کردیم. انجام RCTهای بیشتر در مورد استفاده از استنت‌ها پس از پانکراتیکودئودنکتومی ضروری است.