سه مطالعه جدید را برای این بهروزرسانی شناسایی کردیم. در مجموع، ۶۹ RCT وارد شدند که فلبوتونیک خوراکی را ارزیابی کردند، اما فقط ۵۶ مطالعه (۷۶۹۰ شرکتکننده، میانگین سنی ۵۰ سال) دادههای قابل اندازهگیری را برای تجزیهوتحلیل اثربخشی ارائه دادند. در این مطالعات از فلبوتونیکهای مختلفی استفاده شد (۲۸ مورد روی روتوزید، ۱۱ مورد روی هیدروسمین و دیوسمین، ۱۰ مورد روی کلسیم دوبسیلات، دو مورد روی Centella asiatica، دو مورد با آمینافتون، دو مورد با عصاره پوست کاج دریایی فرانسوی و یک مورد با عصاره هسته انگور). هر مطالعهای که به ارزیابی فلبوتونیکهای موضعی، کروموکارب، نفتازون یا دیسدیم فلاوودات پرداخت، واجد معیارهای ورود نبود.
شواهدی با قطعیت متوسط نشان میدهد که فلبوتونیکها در مقایسه با دارونما احتمالا ادم را در اندام تحتانی اندکی کاهش میدهند (RR: ۰,۷۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۳ تا ۰.۷۸؛ ۱۳ مطالعه؛ ۱۲۴۵ شرکتکننده) و ممکن است اندازه دور مچ پا را کم کنند (MD؛ ۴.۲۷‐ میلیمتر؛ ۹۵% CI؛ ۵.۶۱‐ تا ۲.۹۳‐ میلیمتر؛ ۱۵ مطالعه؛ ۲۰۱۰ شرکتکننده). شواهدی با قطعیت متوسط حاکی از آن هستند که فلبوتونیکها در مقایسه با دارونما احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کیفیت زندگی ایجاد میکنند (SMD: ‐۰.۰۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۲‐ تا ۰.۱۰؛ پنج مطالعه؛ ۱۶۳۹ شرکتکننده)؛ و بهطور مشابهی، ممکن است تأثیری اندک یا عدم تاثیر بر بهبود زخم داشته باشند (RR: ۰.۹۴؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۹ تا ۱.۱۳؛ شش مطالعه؛ ۴۶۱ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). سیوهفت مطالعه عوارض جانبی را گزارش نکردند. دادههای تجمیع شده نشان میدهند که فلبوتونیکها در مقایسه با دارونما احتمالا عوارض جانبی را اندکی افزایش میدهند (RR: ۱.۱۴؛ ۹۵% CI؛ ۱.۰۲ تا ۱.۲۷؛ ۳۷ مطالعه؛ ۵۷۸۹ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). اختلالات دستگاه گوارش شایعترین عوارض جانبی گزارش شده بودند. به دلیل وجود نگرانی در مورد خطر سوگیری (bias)، قطعیت شواهد را از سطح «بالا» به سطح «متوسط»، و به دلیل عدم دقت، آن را بیشتر کاهش داده و به سطح «پائین» رساندیم.
پیشینه
در نارسایی مزمن وریدی، وریدهای اندام تحتانی قادر به انتقال خون به سمت قلب نیستند. این وضعیت ممکن است توسط عوامل ژنتیکی ایجاد شود، میتواند پس از ضربه رخ دهد، یا احتمالا ناشی از لخته شدن خون است. حرکت ضعیف خون به سمت بالا در پاها ممکن است باعث تورم و ادم، احساس سنگینی، سوزن سوزن شدن، گرفتگی عضلات، درد، وریدهای واریسی و تغییر در رنگدانههای پوستی شود. اگر وضعیت ناکافی بودن گردش خون شدید شود، زخم و از بین رفتن پوست ایجاد میشوند. داروهایی مانند فلاونوئیدهای (flavonoid) طبیعی استخراج شده از گیاهان، و محصولات مصنوعی مشابه، ممکن است گردش خون را بهبود بخشند. این داروها در مجموع به عنوان داروهای فعال کننده ورید (venoactive) یا فلبوتونیک (phlebotonic) شناخته میشوند. این مرور شواهد به دست آمده را از کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled clinical trials; RCTs) بررسی کرد که این داروها را با درمان غیرفعال (دارونما (placebo)) مقایسه کردند، و عموما طی یک تا سه ماه تجویز شدند.
ویژگیهای مطالعه و نتایج کلیدی
سه مطالعه جدید را برای این بهروزرسانی شناسایی کردیم. در مجموع، ۶۹ مطالعه معیارهای واجد شرایط را برای این ورود به این مرور داشتند. با این حال، توانستیم فقط از ۵۶ مطالعه (۷۶۹۰ شرکتکننده؛ میانگین سنی ۵۰ سال) در تجزیهوتحلیل بیشتر استفاده کنیم.
ما نتایج را با هم مقایسه کرده و شواهد به دست آمده را از کلیه مطالعات خلاصه کردیم. در نهایت، ارزیابی کردیم که شواهد تا چه اندازه قابل اطمینان هستند. بدین منظور، عواملی را از قبیل نحوه انجام مطالعات، حجم نمونه مطالعه، و سازگاری یافتهها در طول مطالعات در نظر گرفتیم. بر اساس ارزیابیهای ما، قطعیت شواهد بهطور بالقوه در سطوح بسیار پائین، پائین، متوسط یا بالا طبقهبندی شدند.
شواهدی با قطعیت متوسط از ۱۳ مطالعه (با مشارکت ۱۲۴۵ نفر) نشان میدهد که فلبوتونیکها در مقایسه با دارونما احتمالا ادم را اندکی کاهش میدهند. شواهدی با قطعیت متوسط حاکی از آن است که تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در کیفیت زندگی بیماران دریافت کننده فلبوتونیکها در مقایسه با دارونما دیده میشود. شواهدی با قطعیت پائین پیشنهاد میکنند که تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نسبت زخمهای بهبود یافته با فلبوتونیکها، در مقایسه با دارونما، وجود دارد. شواهدی با قطعیت متوسط از ۳۷ مطالعه (با حضور ۵۷۸۹ نفر) نشان میدهد که فلبوتونیکها احتمالا عوارض جانبی بیشتری را، به ویژه عوارض گوارشی، ایجاد میکنند.
قطعیت شواهد
همه شواهد قطعیت متوسط یا پائینی داشتند. با شروع از فرض اولیه قطعیت بالا، قطعیت شواهد را تا یک سطح برای هر پیامد تنزل درجه دادیم، که دلیل آن خطر بالای سوگیری (bias)، عمدتا به دلیل گزارشدهی انتخابی پیامد و دادههای ناقص پیامد، بود. برای پیامد بهبودی زخم، به دلیل عدم دقت آماری (تعداد اندک حوادث)، سطح شواهد را تا یک سطح بیشتر کاهش دادیم. با داشتن شواهدی با قطعیت متوسط، در تخمینهای اثرگذاری این پیامدها، تا حدودی اطمینان داریم. این بدان معنی است که اثر واقعی احتمالا نزدیک به اثر تخمین زده شده است، اما این احتمال وجود دارد که تفاوت قابل ملاحظهای وجود داشته باشد. با داشتن شواهدی با قطعیت پائین، اطمینان ما در برآورد اثر برای آن پیامد محدود است. تاثیر واقعی ممکن است به میزان قابل ملاحظهای متفاوت از برآورد تاثیر ما باشد.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد ارائه شده در این مرور کاکرین، تا نوامبر ۲۰۱۹ بهروز است.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb