جستجو در مقالات منتشر شده


۲ نتیجه برای Rosmin Esmail
برنامه‌های مداخله‌ای بازگشت به مدرسه برای درمان کمردرد‌های غیر‐اختصاصی حاد و تحت‐‌حاد
Nolwenn Poquet، Chung-Wei Christine Lin، Martijn W Heymans، Maurits W van Tulder، Rosmin Esmail، Bart W Koes، Christopher G Maher،
دوره ۲۰۱۶، شماره ۰ - ( ۱۱-۱۳۹۵ )
چکیده
پیشینه
از زمان معرفی پروتکل درمانی سوئدی بازگشت به مدرسه (back school) در سال ۱۹۶۹، از آن بارها برای درمان افراد مبتلا به کمردرد (low‐back pain; LBP) استفاده شده است. با این حال، محتوای این پروتکل درمانی تغییر کرده و به نظر می‌رسد امروزه تفاوت چشمگیری با گذشته داشته باشد. در این مرور، بازگشت به مدرسه را به صورت برنامه درمانی ارائه شده به گروه‌هایی از افراد تعریف کردیم، که شامل هم آموزش و هم ورزش است. این مطالعه مروری، به‌روزشده یک مطالعه مروری کاکرین است که برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۹ منتشر شده و در سال ۲۰۰۴ به‌روز شد. برای به‌روزرسانی، این مرور را به دو مطالعه مجزا تقسیم کردیم که LBP حاد را از مزمن جدا کردند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی پروتکل بازگشت به مدرسه بر درد و ناتوانی افراد مبتلا به LBP غیر‐اختصاصی حاد یا تحت‐‌حاد. همچنین تاثیر آن را بر وضعیت کاری و عوارض جانبی مورد بررسی قرار دادیم.
روش های جستجو
این منابع را تا ۴ آگوست ۲۰۱۵ جست‌وجو کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Psychinfo؛ PubMed و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی. همچنین فهرست منابع مقالات را بررسی کرده و با کارشناسان در حوزه پژوهش درباره LBP تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه‐RCTهایی را در نظر گرفتیم که در آن‌ها استفاده از پروتکل بازگشت به مدرسه برای درمان LBP غیر‐اختصاصی حاد یا تحت‐‌حاد گزارش شد. پیامدهای اولیه عبارت بودند از درد و ناتوانی. پیامدهای ثانویه نیز شامل وضعیت کاری و عوارض جانبی بودند. برنامه درمانی بازگشت به مدرسه با درمان دیگر، دارونما (placebo) (یا گروه کنترل ساختگی یا توجه) یا عدم‐درمان مقایسه شد.
گردآوری و تحلیل داده‌ها
از دستورالعمل‌های روش به‌روز شده ۲۰۰۹ برای این مرور کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به غربالگری منابع، ارزیابی کیفیت کارآزمایی‌ها و استخراج داده‌ها پرداختند. حد آستانه را برای خطر پائین سوگیری (bias)، معادل شش مورد یا بیشتر از ۱۳ معیار اعتبار داخلی و فقدان معایب جدی (مثلا،‌ نرخ بالای خروج از مطالعه) قرار دادیم. کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) در یکی از چهار سطح بالا، متوسط، پائین یا بسیار پائین طبقه‌بندی کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان این مطالعه تماس گرفتیم. اطلاعات مربوط به عوارض جانبی را که از این کارآزمایی‌ها به دست آمدند، گردآوری کردیم.
نتایج اصلی
به‌روز کردن جست‌وجو ۲۷۳ منبع جدید را شناسایی کرد، که هیچ کدام معیارهای ورود ما را برآورده نکردند. چهار مطالعه (۶۴۳ شرکت‌کننده) را در این مرور به‌روز شده گنجاندیم، که همگی در به‌روزرسانی قبلی (۲۰۰۴) وارد شدند. کیفیت شواهد برای تمام پیامدها در حد بسیار پائین بود. از آنجا که داده‌ها از نظر بالینی بسیار ناهمگون بودند که بتوان آنها را ادغام کرد، نتایج کارآزمایی فردی را توصیف کردیم. نتایج نشان می‌دهند که شواهدی با کیفیت بسیار پائین در دست است مبنی بر اینکه اثربخشی پروتکل درمانی بازگشت به مدرسه، در مقایسه با دارونما (یا درمان ساختگی یا کنترل توجه) یا دیگر درمان‌ها (فیزیکال‌‐تراپی، میوفشیال‌‐تراپی، دست‌کاری مفاصل (joint manipulations)، مشاوره) بر درد، ناتوانی، وضعیت کاری و عوارض جانبی در پیگیری‌های کوتاه‐‌مدت، میان‐‌مدت و طولانی‐مدت، بیشتر نیست. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد تفاوت آماری معناداری بین روش بازگشت به مدرسه و دارونما (یا درمان ساختگی یا کنترل توجه) برای بازگشت بیمار به کار در پیگیری کوتاه‐‌مدت به نفع روش بازگشت به مدرسه وجود دارد. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد که استفاده از برنامه بازگشت به مدرسه همراه با برنامه مراقبت از کمر، موثرتر از برنامه مراقبت از کمر به‌تنهایی برای درمان ناتوانی در پیگیری کوتاه‐‌مدت است. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نیز نشان می‌دهد که هیچ تفاوتی از نظر عوارض جانبی بین روش بازگشت به مدرسه و میوفشیال‌‐تراپی، دست‌کاری مفاصل و ترکیبی از میوفشیال‌‐تراپی و دست‌کاری مفاصل وجود ندارد.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
مشخص نیست که استفاده از پروتکل‌های درمانی بازگشت به مدرسه برای درمان کمردرد غیر‐اختصاصی حاد و تحت‌‐حاد موثر است یا خیر، زیرا صرفا شواهدی با کیفیت بسیار پائین در این زمینه به دست آمد. با اینکه انجام مطالعات بزرگ با روش کار مناسب احتمالا یافته‌های قطعی‌تری را به دست خواهند داد، پروتکل‌های درمانی بازگشت به مدرسه مداخلاتی نیستند که از آن‌ها به طور گسترده برای درمان کمردرد حاد و تحت‌‐حاد استفاده شوند و شاید تحقیق بیشتر در این زمینه اولویت نداشته باشد.
خلاصه به زبان ساده

برنامه‌های مداخله‌ای بازگشت به مدرسه برای درمان کمردرد‌های غیر‐اختصاصی حاد و تحت‐‌حاد

سوال مطالعه مروری

هدف از این مطالعه مروری، ارزیابی اثربخشی روش بازگشت به مدرسه بر درد، ناتوانی، وضعیت کاری و عوارض جانبی در مقایسه با درمان دیگر، دارونما (placebo) یا عدم‐درمان برای کمردرد غیر‐اختصاصی حاد و تحت‌‐حاد بود.

پیشینه

کمردرد در جوامع غربی بار (burden) زیادی را از نظر هزینه‌های مراقبت سلامت و از دست دادن بهره‌وری تحمیل می‌کند. کمردرد، اختلالی شایع است که روزانه ۱۲% تا ۳۰% از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بازگشت به مدرسه، یک برنامه درمانی است شامل جنبه‌های آموزشی و ورزشی، و به گروه‌هایی از شرکت‌کنندگان و تحت نظارت یک پزشک ارائه می‌شود. این روش در سال ۱۹۶۹ در سوئد معرفی شد و به نظر می‌رسد که محتوا و طول دوره آن اکنون بسیار متفاوت است.

جمعیت هدف این مطالعه مروری، افراد مبتلا به کمردرد غیر‐اختصاصی حاد و تحت‌‐حاد (بین حاد و مزمن) بود. درد غیر‐اختصاصی کمردرد را به صورت وجود دردی موضعی زیر اسکاپولا (لبه شانه) و بالای شکاف باسن بدون هیچ علت قابل تشخیصی (مثلا عفونت، نئوپلاسم، متاستاز، پوکی استخوان، آرتریت روماتوئید، شکستگی یا پروسه‌های التهابی) تعریف کردیم. درد حاد و تحت‌‐حاد بدان معنا است که، درد به ترتیب، بیش از شش تا ۱۲ هفته طول نکشد. پیامدهای اولیه عبارت بودند از درد و ناتوانی، و پیامدهای ثانویه نیز شامل وضعیت کاری و عوارض جانبی شدند.

ویژگی‌های مطالعه

چهار مطالعه را در این مطالعه مروری وارد کردیم، که در نسخه‌های قبلی حضور داشتند، بدان معنا است که هیچ مطالعه مرتبط جدیدی را برای گنجاندن در این به‌روزرسانی شناسایی نکردیم. مقایسه‌های درمان، به‌قدری مشابه یکدیگر نبودند که امکان ادغام آن‌ها وجود نداشت و سطح خطر سوگیری (bias) در نیمی از این مطالعات بالا بود. کیفیت شواهد برای تمام پیامدها در حد بسیار پائین بود.

یک مطالعه بازگشت به مدرسه را با دارونما (درمان ساختگی) مقایسه کرد و هیچ تفاوتی را بین گروه‌ها برای تسکین درد در پیگیری کوتاه‌‐مدت نیافت. در مورد وضعیت کاری، افراد در گروه بازگشت به مدرسه به‌طور چشمگیری مدت‌زمان کوتاه‌تری را نسبت به گروه دارونما در پیگیری کوتاه‌‐مدت به مرخصی استعلاجی اختصاص دادند.

چهار مطالعه به مقایسه بازگشت به مدرسه با یک درمان دیگر (فیزیوتراپی، میوفشیال‌‐تراپی، دست‌کاری مفصل، مشاوره) اختصاص یافتند. به‌طور کلی، اختلافی بین دو گروه در خصوص درد، ناتوانی، وضعیت کاری و عوارض جانبی در هر زمانی از دوره پیگیری وجود نداشت. فقط یک مطالعه نشان داد که افزودن برنامه بازگشت به مدرسه به برنامه مراقبت از کمر، موثرتر از بازگشت به مدرسه به‌تنهایی برای مدیریت بالینی ناتوانی در پیگیری کوتاه‌‐مدت عمل می‌کند.

نتایج کلیدی

مطالعات وارد شده برای ارائه پاسخ شفاف به پرسش ما کافی نبودند و گنجاندن دیگر مطالعات با طراحی مناسب به احتمال بسیار زیاد موجب تغییر نتیجه‌گیری می‌شوند. با این حال، به نظر نمی‌رسد که در حال حاضر از برنامه درمانی بازگشت به مدرسه برای درمان افراد مبتلا به کمردرد غیر‐اختصاصی حاد و تحت‌‐حاد، استقبال گسترده‌ای صورت گیرد و دستورالعمل‌ها آن را تائید نمی‌کنند.

کیفیت شواهد

کیفیت شواهد را برای پیامدهای از پیش مشخص شده با استفاده از رویکرد درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) در سطح بسیار پائین ارزیابی کردیم. این امر ناشی از طراحی‌های ضعیف مطالعات و عدم‐دقت در نتایج بود.


بازگشت به مدرسه برای کمردرد مزمن غیر‐اختصاصی
Patrícia Parreira، Martijn W Heymans، Maurits W van Tulder، Rosmin Esmail، Bart W Koes، Nolwenn Poquet، Chung-Wei Christine Lin، Christopher G Maher،
دوره ۲۰۱۷، شماره ۰ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده
پیشینه
بسیاری از افراد مبتلا به کمردرد (ow back pain; LBP)، در تلاش برای پیدا کردن درمان‌هایی که موجب کاهش شدت نشانه‌های آنها می‌شوند، به کاربران مکرر خدمات مراقبت سلامت تبدیل می‌شوند. بازگشت به مدرسه شامل یک برنامه درمانی ارائه شده به گروه‌هایی از افراد است که هم آموزش و هم تمرین را وارد کردند. با این حال، محتوای بازگشت به مدرسه با گذشت زمان تغییر کرده و به نظر می‌رسد که امروزه به‌طور گسترده‌ای متفاوت است. این مرور یک نسخه به‌روز از مرور کاکرین مربوط به کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) است که به ارزیابی اثربخشی بازگشت به مدرسه پرداخت. ما مرور کاکرین را به دو مرور تقسیم کردیم، یک مطالعه بر LBP حاد و تحت حاد، و یک مطالعه بر LBP مزمن متمرکز بودند.
اهداف
هدف از این مرور سیستماتیک، تعیین تاثیر بازگشت به مدرسه بر درد و ناتوانی در بزرگسالان مبتلا به LBP مزمن غیر‐اختصاصی بود؛ ما حوادث جانبی را به عنوان پیامد ثانویه وارد کردیم. در کارآزمایی‌های که صرفا کارگران را به کار گرفتند، تاثیر بر وضعیت کار را نیز بررسی کردیم.
روش های جستجو
برای یافتن کارآزمایی‌ها به جست‌وجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL، دو بانک اطلاعاتی دیگر و دو پایگاه ثبت کارآزمایی تا ۱۵ نوامبر ۲۰۱۶ پرداختیم. هم‌چنین فهرست منابع مقالات واجد شرایط را جست‌وجو کردیم و با متخصصین در زمینه مدیریت LBP برای شناسایی هرگونه مطالعه بالقوه مرتبط که ممکن است از دست رفته باشد، مشورت کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر زبان یا تاریخ انتشار اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
فقط RCTها و شبه‐RCTهایی را وارد کردیم که به ارزیابی درد، ناتوانی، و/یا وضعیت کار به عنوان پیامد پرداختند. پیامدهای اصلی برای این مرور به‌روز شامل درد و ناتوانی، و پیامدهای ثانویه وضعیت کار و حوادث جانبی بودند.
گردآوری و تحلیل داده‌ها
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل ازهم به ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» مطالعات وارد شده با استفاده از ابزار ارزیابی «خطر سوگیری» توصیه شده توسط مرکز همکاری‌های کاکرین پرداختند. نتایج به دست آمده را از پیگیری‌های کوتاه‐مدت، میان‌مدت و طولانی‌مدت خلاصه کردیم. کیفیت کلی شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی

برای پیامد درد، در پیگیری کوتاه‌‐مدت، شواهدی با کیفیت بسیار پائین یافتیم که نشان دادند بازگشت به مدرسه موثرتر از عدم درمان است (تفاوت میانگین (MD): ۶,۱۰‐؛ ۹۵% فاصله اطمینان (CI): ۱۰.۱۸‐ تا ۲.۰۱‐). با این حال، شواهد با کیفیت بسیار پائینی یافتیم که نشان داد تفاوت معنی‌داری بین بازگشت به مدرسه و عدم درمان در پیگیری میان‌مدت (MD: ‐۴.۳۴؛ ۹۵% CI؛ ۱۴.۳۷‐ تا ۵.۶۸) یا طولانی‌مدت وجود ندارد (MD: ‐۱۲.۱۶؛ ۹۵% CI؛ ۲۹.۱۴‐ تا ۴.۸۳). شواهد با کیفیت بسیار پائین وجود داشت که نشان داد بازگشت به مدرسه درد را در پیگیری کوتاه‌‐مدت در مقایسه با مراقبت‌های پزشکی کاهش می‌دهد (MD: ‐۱۰.۱۶؛ ۹۵% CI؛ ۱۹.۱۱‐ تا ۱.۲۲‐). شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان دادند که تفاوت قابل‌ توجهی بین بازگشت به مدرسه و مراقبت‌های پزشکی در پیگیری‌های میان‌مدت (MD: ‐۹.۶۵؛ ۹۵% CI؛ ۲۲.۴۶ ‐ تا ۳.۱۵) یا طولانی‌مدت (MD: ‐۵.۷۱؛ ۹۵% CI؛ ۲۰.۲۷‐ تا ۸.۸۴) وجود نداشت. ما شواهدی را با کیفیت بسیار پائین یافتیم که نشان دادند بازگشت به مدرسه موثرتر از فیزیوتراپی غیر‐فعال در پیگیری کوتاه‌‐مدت (MD: ۱.۹۶؛ ۹۵% CI؛ ۹.۵۱‐ تا ۱۳.۴۳)، میان‌مدت (MD: ‐۱۶.۸۹؛ ۹۵% CI؛ ۶۶.۵۶ ‐ تا ۳۲.۷۹) یا طولانی‌مدت (MD: ‐۱۲.۸۶؛ ۹۵% CI؛ ۶۱.۲۲ ‐ تا ۳۵.۵۰) نیست. شواهد با کیفیت بسیار پائین وجود داشت که نشان دادند بازگشت به مدرسه در پیگیری کوتاه‌‐مدت بهتر از ورزش نیست (MD: ‐۲.۰۶؛ ۹۵% CI؛ ۱۴.۵۸‐ تا ۱۰.۴۵). شواهد با کیفیت پائین وجود داشت که نشان دادند بازگشت به مدرسه در پیگیری میان‌مدت (MD: ‐۴.۴۶؛ ۹۵% CI؛ ۱۹.۴۴‐ تا ۱۰.۵۲) و طولانی‌مدت (MD: ۴.۵۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۰‐ تا ۹.۳۶) بهتر از ورزش نیست.

برای پیامد ناتوانی، شواهدی را با کیفیت بسیار پائین یافتیم که نشان دادند بازگشت به مدرسه در پیگیری میان‌مدت (MD: ‐۵,۹۲؛ ۹۵% CI؛ ۱۲.۰۸‐ تا ۰.۲۳) و پیگیری طولانی‌مدت (MD: ‐۷.۳۶؛ ۹۵% CI؛ ۲۲.۰۵‐ تا ۷.۳۴)؛ مراقبت‌های پزشکی در پیگیری کوتاه‌‐مدت (MD: ‐۱.۱۹؛ ۹۵% CI؛ ۷.۰۲‐ تا ۴.۶۴) و پیگیری طولانی‌مدت (MD: ‐۰.۴۰؛ ۹۵% CI؛ ۷.۳۳‐ تا ۶.۵۳)؛ فیزیوتراپی غیر‐فعال در پیگیری کوتاه‌‐مدت (MD: ۲.۵۷؛ ۹۵% CI؛ ۱۵.۸۸‐ تا ۲۱.۰۱) و پیگیری میان‌مدت (MD: ۶.۸۸؛ ۹۵% CI؛ ۴.۸۶ ‐ تا ۱۸.۶۳)؛ و ورزش در پیگیری کوتاه‌‐مدت (MD: ‐۱.۶۵؛ ۹۵% CI؛ ۸.۶۶‐ تا ۵.۳۷)، پیگیری میان‌مدت (MD: ۱.۵۷؛ ۹۵% CI؛ ۳.۸۶‐ تا ۷.۰۰)، و پیگیری طولانی‌مدت (MD: ۴.۵۴؛ ۹۵% CI؛ ۴.۴۴‐ تا ۱۳.۵۲) موثرتر از عدم درمان نیست. در مورد تفاوت کوچک بین بازگشت به مدرسه و عدم درمان در پیگیری کوتاه‌‐مدت (MD: ‐۳.۳۸؛ ۹۵% CI؛ ۶.۷۰‐ تا ۰.۰۵) و مراقبت‌های پزشکی در پیگیری میان‌مدت (MD: ‐۶.۳۴؛ ۹۵% CI؛ ۱۰.۸۹‐ تا ۱.۷۹) شواهدی با کیفیت بسیار پائین یافتیم. با این حال، در پیگیری طولانی‌مدت، شواهدی با کیفیت بسیار پائین وجود داشت که نشان داد فیزیوتراپی غیر‐فعال بهتر از بازگشت به مدرسه است (MD: ۹.۶۰؛ ۹۵% CI؛ ۳.۶۵ تا ۱۵.۵۴).

مطالعات اندکی عوارض جانبی را اندازه‌گیری کردند. این نتایج یا بدون انحراف معیار (standard deviation; SD) گزارش شدند یا اندازه گروه گزارش نشد. با توجه به کمبود اطلاعات، قادر به تجمیع آماری داده‌های مربوط به حوادث جانبی نبودیم. وضعیت کار گزارش نشده بود.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
با توجه به کیفیت پائین تا بسیار پائین شواهد برای تمام مقایسه‌های درمانی، پیامدها، و دوره‌های پیگیری بررسی شده، اینکه بازگشت به مدرسه برای کمردرد مزمن موثر است یا خیر، نامطمئن است. اگر چه کیفیت شواهد غالبا بسیار پائین بود، نتایج هیچ تفاوت یا تاثیر اندکی را به نفع بازگشت به مدرسه نشان نداد. طیف گسترده‌ای از انواع بالقوه رویکرد بازگشت به مدرسه بر اساس به کارگیری ورزش‌ها و روش‌های آموزشی مختلف وجود دارد. در حالی که شواهد موجود، استفاده از آنها را ضمانت نمی‌کند، انواع بعدی بازگشت به مدرسه ممکن است تاثیرات متفاوتی داشته باشند و در RCTها و مرورهای آینده باید مورد بررسی قرار بگیرند.
خلاصه به زبان ساده

بازگشت به مدرسه برای درمان کمردرد مزمن

پیشینه

بسیاری از افراد مبتلا به کمردرد (low back pain; LBP) که به دنبال درمان‌هایی هستند که شدت نشانه‌های آنها را به حداقل برساند به کاربران مکرر خدمات مراقبت سلامت تبدیل می‌شوند. بازگشت به مدرسه شامل یک برنامه درمانی ارائه شده به گروه‌هایی از افراد است که هم آموزش و هم تمرین را وارد کردند. از زمان معرفی آن در سال ۱۹۶۹، برنامه Swedish Back School به‌طور مکرر در درمان LBP مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، محتوای بازگشت به مدرسه با گذشت زمان تغییر کرده و به نظر می‌رسد که امروزه به‌طور گسترده‌ای متفاوت است.

سوال مطالعه مروری

ما شواهدی را مربوط به تاثیرات بازگشت به مدرسه بر درد و ناتوانی در بزرگسالان مبتلا به LBP بدون علت خاص بیش از ۱۲ هفته، در مقایسه با عدم درمان، مراقبت‌های پزشکی، درمان ارائه شده توسط فیزیوتراپیست، یا ورزش مرور کردیم. حوادث جانبی را به‌عنوان یک پیامد ثانویه وارد کردیم. در کارآزمایی‌هایی که فقط کارگران را به کار گرفتند، ما تاثیرات وضعیت کار را نیز مورد بررسی قرار دادیم.

ویژگی‌های مطالعه

در این نسخه به‌روز، کارآزمایی‌های منتشر شده و منتشر ‌نشده، را تا ۱۵ نوامبر ۲۰۱۶ جست‌وجو کردیم. ۳۰ کارآزمایی را با ۴۱۰۵ شرکت‌کننده که به مقایسه بازگشت به مدرسه با عدم درمان، مراقبت‌های پزشکی، فیزیوتراپی غیر‐فعال (درمان اعمال شده توسط فیزیوتراپیست)، یا ورزش‌درمانی پرداختند، وارد کردیم. تمام مطالعات جمعیت مشابهی را از افراد مبتلا به LBP مزمن غیر‐اختصاصی وارد کردند.

نتایج کلیدی

بدون در نظر گرفتن مقایسه استفاده شده (و هم‌چنین پیامدهای بررسی شده)، نتایج متاآنالیز (meta‐analysis) هیچ تفاوت یا تاثیر اندکی را به نفع بازگشت به مدرسه نشان نداد. به دلیل کمبود اطلاعات در مورد عوارض جانبی و وضعیت کار، قادر به تجمیع آماری داده‌ها نبودیم.

کیفیت شواهد

با توجه به شواهد با کیفیت پائین تا بسیار پائین برای تمام مقایسه‌های درمانی، پیامدها، و دوره‌های پیگیری بررسی شده، اینکه بازگشت به مدرسه برای کمردرد مزمن موثر است یا خیر، نامطمئن است.


صفحه ۱ از ۱