حین انجام بسیاری از انواع جراحی‌ها از ترانسفیوژن خون استفاده می‌شود، اما اثربخشی و بی‌خطری (safety) مصرف آن به‌طور فزاینده‌ای مورد سوال قرار می‌گیرد. ارزیابی اثربخشی عواملی مانند دسموپرسین (DDAVP; ۱‐deamino‐۸‐D‐arginine‐vasopressin)، که ممکن است خونریزی پس از جراحی را کاهش دهند، ضروری است.

بررسی شواهد مربوط به اثربخشی تجویز DDAVP در کاهش از دست دادن خون حول‌وحوش زمان انجام جراحی و نیاز به ترانسفیوژن گلبول قرمز در افرادی که اختلالات خونریزی ارثی ندارند.

برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌ شده کاکرین (CENTRAL) (شماره ۳؛ ۲۰۱۷) در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE (از سال ۱۹۴۶)؛ Embase (از سال ۱۹۷۴)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) (از سال ۱۹۳۷)؛ کتابخانه شواهد ترانسفیوژن (Transfusion Evidence Library) (از سال ۱۹۸۰)، و بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های در حال انجام (همه جست‌وجوها تا تاریخ ۳ اپریل ۲۰۱۷)، به جست‌وجو پرداختیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که به مقایسه DDAVP با دارونما (placebo) یا یک مقایسه‌کننده فعال (مانند ترانکسامیک اسید (tranexamic acid)، آپروتینین (aprotinin)) قبل، حین، یا بلافاصله پس از جراحی یا پس از پروسیجرهای تهاجمی در بزرگسالان و کودکان پرداختند.

از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم.

تعداد ۶۵ کارآزمایی کامل‌شده (۳۸۷۴ شرکت‌کننده) و چهار کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم. از ۶۵ کارآزمایی تکمیل‌شده، ۳۹ مورد بر جراحی قلب بزرگسالان، سه مورد بر جراحی قلب کودکان، ۱۲ مورد بر جراحی ارتوپدی، دو مورد بر جراحی پلاستیک، و دو مورد بر جراحی عروق تمرکز داشتند؛ هفت مطالعه بر انجام جراحی برای دیگر بیماری‌ها انجام شدند. کارآزمایی‌ها بین سال‌های ۱۹۸۶ و ۲۰۱۶ انجام شده، و ۱۱ مورد توسط شرکت‌های داروسازی یا قسمتی از آن توسط بخشی با منافع تجاری درباره پیامد کارآزمایی، تامین مالی شدند.

سطح کیفیت شواهد با استفاده از رویکرد درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای همه پیامدها بسیار پائین تا متوسط بود. هیچ یک از کارآزمایی‌ها کیفیت زندگی را گزارش نکردند.

DDAVP در مقایسه با دارونما یا عدم‐درمان

به علت تفاوت‌های زیاد در میزان خونریزی اولیه، نتایج کارآزمایی‌ها ناهماهنگی قابل‌توجهی را بین شرایط جراحی برای حجم کلی گلبول‌های قرمز انتقال‌یافته (شواهد با کیفیت پائین ) و برای کل خون از دست رفته (شواهد با کیفیت بسیار پائین) نشان دادند. در نتیجه، این پیامدها ادغام نشده و در زیر‐گروه‌ها گزارش شدند.

DDAVP در مقایسه با دارونما می‌تواند حجم کلی سلول‌های قرمز منتقل‌شده را در جراحی قلب بزرگسالان کاهش دهد (تفاوت میانگین (MD): ۰,۵۲‐ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۰.۹۶‐ تا ۰.۰۸‐ واحد؛ ۱۴ کارآزمایی، ۹۵۷ شرکت‌کننده)، اما ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در جراحی ارتوپدی (MD؛ ۰.۰۲‐ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۷‐ تا ۰.۶۴ واحد؛ ۶ کارآزمایی، ۳۰۳ شرکت‌کننده)، جراحی عروق (MD؛ ۰.۰۶ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۰‐ تا ۰.۷۳ واحد؛ ۲ کارآزمایی، ۱۳۵ شرکت‌کننده) یا جراحی کبدی (MD؛ ۰.۴۷‐ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۱.۲۷‐ تا ۰.۳۳ واحد؛ ۱ کارآزمایی، ۵۹ شرکت‌کننده) ایجاد کند.

DDAVP احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تعداد کل شرکت‌کنندگان نیازمند انتقال خون می‌شود (خطر نسبی (RR): ۰,۹۶ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۰.۸۶ تا ۱.۰۶؛ ۲۵ کارآزمایی، ۱۸۰۶ شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت متوسط).

مشخص نیست DDAVP کل خون از دست رفته را در جراحی قلب بزرگسالان (MD؛ ۱۳۵,۲۴‐ میلی‌لیتر؛ ۹۵% CI؛ ۲۱۰.۸۰‐ تا ۵۹.۶۸‐ میلی‌لیتر؛ ۲۲ کارآزمایی، ۱۳۵۸ شرکت‌کننده)، جراحی ارتوپدی (MD؛ ۲۸۵.۷۶‐ میلی‌لیتر؛ ۹۵% CI؛ ۵۱۴.۹۹‐ تا ۵۶.۵۳‐ میلی‌لیتر؛ ۵ کارآزمایی، ۲۴۱ شرکت‌کننده)، یا جراحی عروق (MD؛ ۵۸۲.۰۰‐ میلی‌لیتر؛ ۹۵% CI؛ ۱۲۶۴.۰۷‐ تا ۱۰۰.۰۷ میلی‌لیتر؛ ۱ کارآزمایی، ۴۴ شرکت‌کننده) کاهش می‌دهد یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین است.

DDAVP احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مورتالیتی به هر علتی (نسبت شانس پتو (pOR): ۱,۰۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۵۱ تا ۲.۳۴؛ ۲۲ کارآزمایی؛ ۱۶۳۱ شرکت‌کننده) یا در حوادث ترومبوتیک (pOR: ۱.۳۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۸۵ تا ۲.۱۶؛ ۲۹ کارآزمایی، ۱۹۸۴ شرکت‌کننده) می‌شود (برای هر دو شواهد با کیفیت پائین).

DDAVP در مقایسه با دارونما یا عدم‐درمان برای افراد مبتلا به اختلال عملکرد پلاکت

DDAVP در مقایسه با دارونما ممکن است منجر به کاهش در کل حجم سلول‌های قرمز خون منتقل‌شده (MD؛ ۰,۶۵‐ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۱.۱۶‐ تا ۰.۱۳‐ واحد؛ ۶ کارآزمایی، ۳۸۸ شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت پائین ) و در کل خون از دست رفته (MD؛ ۲۵۳,۹۳‐ میلی‌لیتر؛ ۹۵% CI؛ ۴۰۸.۰۱‐ تا ۹۹.۸۵‐ میلی‌لیتر؛ ۷ کارآزمایی، ۴۲۲ شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت پائین) شود.

DDAVP احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تعداد کل شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده گلبول قرمز (RR: ۰,۸۳؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۶ تا ۱.۰۴؛ ۵ کارآزمایی، ۲۵۸ شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت متوسط) می‌شود.

مشخص نیست DDAVP منجر به تفاوتی در مورتالیتی به هر علتی (pOR: ۰,۷۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۲ تا ۴.۲۲؛ ۷ کارآزمایی، ۴۲۲ شرکت‌کننده) یا حوادث ترومبوتیک (pOR: ۱.۵۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۰ تا ۱۷.۴؛ ۷ کارآزمایی، ۴۲۲ شرکت‌کننده) می‌شود یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین است.

DDAVP در مقابل ترانکسامیک اسید

DDAVP در مقایسه با ترانکسامیک اسید، ممکن است حجم ترانسفیوژن خون (MD؛ ۰,۶ واحد؛ ۹۵% CI؛ ۰.۰۹ تا ۱۱.۱ واحد؛ ۱ کارآزمایی، ۴۰ شرکت‌کننده) و کل حجم خون از دست رفته (MD؛ ۱۴۲.۸۱؛ ۹۵% CI؛ ۷۹.۷۸ میلی‌لیتر تا ۲۰۵.۸۴ میلی‌لیتر؛ ۲ کارآزمایی؛ ۱۱۵ شرکت‌کننده) (هر دو دارای شواهدی با کیفیت پائین) را افزایش دهد.

مشخص نیست DDAVP موجب افزایش تعداد کل شرکت‌کنندگان نیازمند ترانسفیوژن می‌شود یا کاهش، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین است (RR: ۲,۴۲؛ ۹۵% CI؛ ۱.۰۴ تا ۵.۶۴؛ ۳ کارآزمایی، ۱۳۵ شرکت‌کننده).

هیچ یک از کارآزمایی‌ها مورتالیتی به هر علتی را گزارش نکردند.

مشخص نیست DDAVP منجر به ایجاد تفاوتی در بروز حوادث ترومبوتیک می‌شود یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین است (pOR: ۹۲,۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۲ تا ۲۶.۸۳؛ ۲ کارآزمایی؛ ۱۱۵ شرکت‌کننده).

DDAVP در برابر آپروتینین

DDAVP در مقایسه با آپروتینین احتمالا تعداد کل شرکت‌کنندگان نیازمند ترانسفیوژن را افزایش می‌دهد (RR: ۲,۴۱؛ ۹۵% CI؛ ۱.۴۵ تا ۴.۰۲؛ ۱ کارآزمایی؛ ۹۹ شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت متوسط).

در هیچ یک از کارآزمایی‌ها حجم خون ترانسفیوژن شده یا حجم کلی خون از دست رفته گزارش نشدند و در تنها کارآزمایی‌ای که مورتالیتی را به عنوان یک پیامد گزارش کرد، هیچ موردی از آن مشاهده نشد.

مشخص نیست DDAVP منجر به ایجاد تفاوتی در حوادث ترومبوتیک می‌شود یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین است (pOR: ۰,۹۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۰۶ تا ۱۵.۸۹؛ ۲ کارآزمایی، ۱۵۲ شرکت‌کننده).

اکثر شواهد از مقایسه DDAVP و دارونما در جراحی قلب به دست آمد، یعنی جایی که DDAVP پس از بای‌پس قلبی‌ریوی (cardiopulmonary) تجویز شد. در بزرگسالان تحت عمل جراحی قلب، کاهش حجم گلبول‌های قرمز ترانسفیوژن شده و کاهش کل خون بسیار اندک بوده و بعید بود که از لحاظ بالینی مهم باشد. مشخص نیست DDAVP برای کودکان و برای افراد تحت جراحی غیر‐قلبی هم مفید است یا خیر. یک حیطه کلیدی برای محققان، بررسی اثرات DDAVP در افراد مبتلا به اختلال عملکرد پلاکت است. تعداد کمی از کارآزمایی‌ها DDAVP را در مقابل ترانکسامیک اسید یا آپروتینین مقایسه کرده‌اند؛ در نتیجه، از اثربخشی نسبی این مداخلات مطمئن نیستیم.