کم‌خونی ناشی از فقر آهن میان زنان غیر باردار و در سنین باروری (زنانی که پریود می‌شوند) در سراسر جهان بسیار شایع است، اگرچه شیوع آن در محیط‌های کم درآمد، بالاتر گزارش می‌شود. کم‌خونی ناشی از فقر آهن با طیفی از پیامدهای نامطلوب سلامت همراه بوده، که بازگرداندن ذخایر آهن با استفاده از مکمل آهن، احتمالا برطرف می‌شود. اگرچه انجام کارآزمایی‌های زیادی در مورد بررسی تاثیرات مصرف آهن در زنان غیر باردار گزارش شده‌اند، این کارآزمایی‌ها هرگز در یک مرور سیستماتیک سنتز نشده‌اند.

ایجاد شواهدی مبنی بر تاثیرات مصرف روزانه مکمل‌های آهن بر کم‌خونی و وضعیت آهن، هم‌چنین بر سلامت جسمانی، روانی و عصبی‌شناختی، در زنان که پریود می‌شوند.

در نوامبر ۲۰۱۵ به جست‌وجو در CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ EMBASE؛ و نه بانک اطلاعاتی دیگر، هم‌چنین چهار مخزن پایان‌نامه دیجیتال پرداختیم. علاوه بر این، پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP) و فهرست منابع مطالعات مروری مرتبط را جست‌وجو کردیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه‐RCT‌هایی را وارد کردیم که مصرف مکمل‌های روزانه آهن خوراکی را با یا بدون مداخله هم‌زمان (اسید فولیک یا ویتامین C)، حداقل به مدت پنج روز در هفته با هر دوز، در مقابل کنترل یا دارونما (placebo) با استفاده از تصادفی‌سازی کردن فردی یا خوشه‌ای (cluster)، مقایسه کردند. معیارهای ورود، بررسی زنان در سنین قاعدگی (یا زنان ۱۲ تا ۵۰ سال) بودند که در مورد پیامدهای اولیه از پیش تعریف شده (کم‌خونی، غلظت هموگلوبین، فقر آهن، کم‌خونی ناشی از فقر آهن، مورتالیتی به هر علتی (all‐cause mortality)، عوارض جانبی، و عملکرد شناختی) یا ثانویه (وضعیت آهن اندازه‌گیری شده بر اساس شاخص‌های آهن، عملکرد ورزش بدنی، سلامت روانی، پایبندی به درمان، معیارهای آنتروپومتریک، سطوح روی سرم/پلاسما، وضعیت ویتامین A، و فولات گلبول قرمز) به ارائه گزارش پرداختند.

از پروسیجرهای روش‌شناسی (methodology) استاندارد کاکرین استفاده کردیم.

استراتژی جست‌وجو ۳۱,۷۶۷ رکورد را شناسایی کرد؛ پس از غربالگری، ۹۰ گزارش متن کامل از نظر واجد شرایط بودن ارزیابی شدند. تعداد ۶۷ کارآزمایی را وارد کردیم (از ۷۶ گزارش)، که ۸۵۰۶ زن را وارد کردند؛ تعداد زنانی که در آنالیزها شرکت کردند، میان پیامدها بسیار متفاوت بودند، به طوری که بررسی غلظت هموگلوبین در نقطه پایانی مطالعه، پیامدی با بیشترین تعداد شرکت‏‌کنندگان آنالیز شده بود (۶۸۶۱ زن). فقط ۱۰ مطالعه با خطر سوگیری (bias) پائین در نظر گرفته شدند، اکثر مطالعات جزئیات کافی را در مورد کیفیت کارآزمایی ارائه ندادند.

احتمال بروز کم‌خونی میان زنان دریافت کننده آهن در پایان مداخله در مقایسه با زنان گروه کنترل، به‌طور قابل‌توجهی کمتر بود (خطر نسبی (RR): ۰,۳۹؛ ۹۵% فاصله اطمینان (CI): ۰.۲۵ تا ۰.۶۰، ۱۰ مطالعه، ۳۲۷۳ زن، شواهد با کیفیت متوسط). زنان دریافت کننده آهن، غلظت بالاتر هموگلوبین را نسبت به زنان گروه کنترل در پایان مداخله نشان دادند (تفاوت میانگین (MD): ۵.۳۰؛ ۹۵% CI؛ ۴.۱۴ تا ۶.۴۵، ۵۱ مطالعه، ۶۸۶۱ زن، شواهد با کیفیت بالا). زنان دریافت کننده آهن در مقایسه با زنان گروه کنترل، با خطر کمتر کمبود آهن روبه‌رو بودند (RR: ۰.۶۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۵۰ تا ۰.۷۶، ۷ مطالعه، ۱۰۸۸ زن، شواهد با کیفیت متوسط). فقط یک مطالعه (۵۵ زن) به‌طور خاص کم‌خونی ناشی از فقر آهن را گزارش کرد و هیچ مطالعه‌ای به مورتالیتی اشاره نداشت. هفت کارآزمایی با حضور ۹۰۱ زن در مورد «هر گونه عارضه جانبی» گزارش کرده و افزایش کلی شیوع عوارض جانبی ناشی از مصرف مکمل‌های آهن را شناسایی نکردند (RR: ۲.۱۴؛ ۹۵% CI؛ ۰.۹۴ تا ۴.۸۶، شواهد با کیفیت پائین). پنج مطالعه با حضور ۵۲۱ زن، به افزایش شیوع عوارض گوارشی در زنان مصرف کننده آهن اشاره نکردند (RR: ۱.۹۹؛ ۹۵% CI؛ ۱.۲۶ تا ۳.۱۲، شواهد با کیفیت پائین). شش مطالعه که ۶۰۴ زن را وارد کردند، افزایش شیوع مدفوع شل/اسهال را شناسایی کردند (RR: ۲.۱۳؛ ۹۵% CI؛ ۱.۱۰ تا ۴.۱۱، شواهد با کیفیت بالا)؛ هشت مطالعه با ورود ۱۰۳۶ زن، افزایش شیوع مدفوع سفت/یبوست را گزارش کردند (RR: ۲.۰۷؛ ۹۵% CI؛ ۱.۳۵ تا ۳.۱۷، شواهد با کیفیت بالا). هفت مطالعه که ۱۱۹۰ زن را بررسی کردند، شواهدی را مبنی بر افزایش شیوع درد شکم میان زنان تصادفی‌سازی شده برای مصرف آهن به دست آوردند (RR: ۱.۵۵؛ ۹۵% CI؛ ۰.۹۹ تا ۲.۴۱، شواهد با کیفیت پائین). هشت مطالعه با حضور ۱۲۱۴ زن، شواهدی را مبنی بر افزایش شیوع تهوع میان زنان تصادفی‌سازی شده برای مصرف آهن نیافتند (RR: ۱.۱۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۸ تا ۱.۸۲). وجود شواهدی مبنی بر اینکه مکمل آهن باعث بهبود عملکرد شناختی در زنان می‌شود، نامطمئن است، زیرا مطالعات قابل متاآنالیز نبودند و مطالعات فردی نتایج متناقضی را گزارش کردند. مصرف مکمل آهن حداکثر و کمتر از حداکثر عملکرد ورزشی را بهبود بخشیده، و به نظر می‌رسد خستگی علامت‌دار را کاهش می‌دهد. اگرچه به دلیل وجود تفاوت در گزارش‌دهی نمی‌توان پایبندی به درمان را به‌طور رسمی متاآنالیز کرد، تفاوت آشکاری در پایبندی به درمان میان زنان تصادفی‌سازی شده به گروه دریافت آهن و گروه کنترل وجود نداشت.

مصرف روزانه مکمل آهن به‌طور موثری شیوع کم‌خونی و کمبود آهن را کاهش داده، هموگلوبین و ذخایر آهن را بیشتر کرده، عملکرد ورزشی را بهبود می‌بخشد و خستگی علامت‌دار را کاهش می‌دهد. این مزایا به قیمت افزایش عوارض جانبی علامت‌دار دستگاه گوارش است.