هیچ مطالعه جدیدی را برای ورود به این نسخه بهروز شده شناسایی نکردیم. در این مرور ۲۱ کارآزمایی را با مجموع ۲۴۰۱ شرکتکننده وارد کردیم. هیچ مطالعهای ترومبولیتیکها را با مداخله جراحی مقایسه نکرد. ما نتوانستیم یکی از مطالعات را وارد متاآنالیز (meta‐analysis) کنیم چون دادهای برای استخراج کردن نداشت. بیشتر مطالعات به علت خطر بالای عدم شفافیت مربوط به تصادفیسازی و کورسازی، در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری قرار داشتند.
متاآنالیز نشان داد که، درمان با ترومبولیتیکها به علاوه هپارین در مقایسه با درمان با کنترل (هپارین به تنهایی یا هپارین به علاوه دارونما)، احتمالا شانس مرگومیر (OR: ۰,۵۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۸ تا ۰.۸۸؛ ۱۹ مطالعه؛ ۲۳۱۹ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین)، و عود PE (OR: ۰.۵۴؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۲ تا ۰.۹۱؛ ۱۲ مطالعه؛ ۲۰۵۰ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) را کاهش دهد. هنگامی که شش مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری از تجزیهوتحلیل حذف شدند (OR: ۰.۷۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۴۵ تا ۱.۱۳؛ ۱۳ مطالعه، ۲۰۴۶ شرکتکننده) و در آنالیز دادههای مربوط به شرکتکنندگان مبتلا به PE کمتر از حجیم (OR: ۰.۶۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۷ تا ۱.۰۲؛ ۱۹۹۳ شرکتکننده)، تاثیر مداخله بر مورتالیتی ضعیف شد. تاثیرات مداخله بر عود PE نیز پس از حذف یک مطالعه که در معرض خطر بالای سوگیری برای آنالیز حساسیت (sensitivity) قرار داشت، ضعیف شد (OR: ۰.۶۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۵ تا ۱.۰۴؛ ۱۱ مطالعه، ۱۹۴۹ شرکتکننده). سطح قطعیت شواهد را به دلیل وجود نگرانیهای مربوط به «خطر سوگیری» کاهش دادیم.
بروز حوادث خونریزی دهنده عمده (OR: ۲,۸۴؛ ۹۵% CI؛ ۱.۹۲ تا ۴.۲۰؛ ۱۵ مطالعه، ۲۱۰۱ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)، همچنین حوادث خونریزی دهنده خفیف (OR: ۲.۹۷؛ ۹۵% CI؛ ۱.۶۶ تا ۵.۳۰؛ ۱۳ مطالعه، ۱۷۵۷ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) احتمالا در گروه ترومبولیتیک بیشتر از گروه کنترل بود. سطح قطعیت شواهد را به دلیل نگرانیهای مربوط به «خطر سوگیری» و ناهمگونی، به متوسط یا پائین کاهش دادیم. سکته مغزی هموراژیک ممکن است در گروه ترومبولیتیک بیشتر از گروه کنترل رخ دهد (OR: ۷.۵۹؛ ۹۵% CI؛ ۱.۳۸ تا ۴۱.۷۲؛ ۲ مطالعه، ۱۰۹۱ شرکتکننده).
دادههای محدود نشان داد که ترومبولیتیکها نسبت به هپارین تنها ممکن است برای پیامدهای همودینامیک، اسکن پرفیوژن ریه، ارزیابی آنژیوگرافی ریه، اکوکاردیوگرام، هیپرتانسیون ریوی، پارامترهای انعقادی، ترکیب پیامدهای بالینی، نیاز به تشدید درمان و میزان بقا، به میزان بیشتری مفید باشند. با این حال، ناهمگونی مطالعات و تعداد کم شرکتکنندگانی که در این مطالعات شرکت کردند، رعایت احتیاط را هنگام تفسیر نتایج میطلبد.
طول مدت بستری در بیمارستان در گروه ترومبولیتیک نسبت به گروه کنترل کوتاهتر بود (تفاوت میانگین (MD): ۱,۴۰‐ روز، ۹۵% CI؛ ۲.۶۹‐ تا ۰.۱۱‐؛ ۵ مطالعه، ۳۶۸ شرکتکننده). جبران همودینامیک ممکن است در گروه ترومبولیتیک کمتر از گروه کنترل رخ دهد (OR: ۰.۳۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۰ تا ۰.۶۶؛ ۳ مطالعه، ۱۱۵۷ شرکتکننده). کیفیت زندگی بین دو گروه درمانی مشابه بود.
هیچ یک از مطالعات وارد شده اطلاعاتی را در مورد سندرم پس از ترومبوتیک یا مقایسه هزینهها ارائه نکرد.
پیشینه
آمبولی ریوی یک لخته خونی بالقوه کشنده است که در شریان اصلی ریه جای میگیرد، به سمت راست قلب فشار وارد میکند و بر گردش خون تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به این وضعیت در معرض خطر تشکیل آمبولی جدید (عود) هستند. در موارد آمبولی حجیم ریوی، درمان فوری برای بازگرداندن جریان خون مورد نیاز است. هپارین خون را رقیق میکند، اما داروهای جدیدتر که فعالانه لختهها را میشکنند (ترومبولیتیکها) ممکن است با سرعت بیشتری عمل کنند و موثرتر باشند. این داروهای جدید شامل استرپتوکیناز (streptokinase)، اوروکیناز (urokinase) و فعال کننده پلاسمینوژن (plasminogen) نوترکیب نوع بافتی هستند. عارضه مهم این درمان خونریزی است.
نتایج کلیدی
متون علمی را جستوجو کرده و ۲۱ مطالعه را در این بهروزرسانی گنجاندیم (شواهد تا ۱۷ آگوست ۲۰۲۰). این کارآزماییها ۲۴۰۱ بزرگسال مبتلا به آمبولی ریوی را وارد کردند، که بهطور تصادفی در گروه درمان با یک عامل ترومبولیتیک و به دنبال آن هپارین یا هپارین به تنهایی یا هپارین و دارونما قرار گرفتند. هیچ مطالعهای ترومبولیتیکها را با مداخله جراحی مقایسه نکرد. ما توانستیم دادههای حاصل از ۲۰ کارآزمایی بالینی را با مجموع ۲۳۷۱ شرکتکننده استفاده کنیم. ترومبولیتیکها در مقایسه با هپارین ممکن است احتمال مرگ و عود تشکیل لختههای خونی را کاهش دهند. از سوی دیگر، ترومبولیتیکها نسبت به هپارین تنها عوارض جانبی بیشتری ایجاد کردند، از جمله حوادث خونریزی دهنده عمده و خفیف (حوادث هموراژیک) و سکته مغزی هموراژیک. اطلاعاتی محدود از تعدادی کارآزمایی مجزا نشان میدهد که ترومبولیتیکها ممکن است در بهبود جریان خون از طریق ریهها، عملکرد قلب، کاهش نیاز به درمان بیشتر و زمان صرف شده در بیمارستان، بهتر باشند. هیچ یک از مطالعات سندرم پس از ترومبوز یا مقایسه هزینههای درمانهای متفاوت را گزارش نکردند.
قطعیت شواهد
به دلیل محدودیتهای موجود در طراحی مطالعه (خطر سوگیری) و حجم نمونه کوچک، سطح قطعیت شواهد پائین یا متوسط است. به انجام کارآزماییهای بزرگتر و با طراحی خوب بیشتری نیاز داریم تا اطمینان خود را نسبت به مزایای درمان ترومبولیتیک برای آمبولی ریه افزایش دهیم.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb