1. احتقان پستان (breast engorgement)، عبارت است از پر شدن پستان‌ها از شیر، که اغلب در روزهای نخست پس از زایمان رخ می‌دهد. این وضعیت منجر به تورم، سفتی، و درد سینه‌ها شده و ممکن است منجر به قطع زودهنگام شیردهی، کاهش تولید شیر، ترک‌خوردگی نوک سینه‌ها، و التهاب پستان (mastitis) شود. درمان‌های مختلفی برای آن مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، اما شواهد هم‌سو و سازگار کمی در مورد مداخلات موثر یافت شده است.

تعیین اثربخشی و بی‌خطری (safety) درمان‌های مختلف در مدیریت درمانی احتقان پستان در زنان شیرده.

در تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۱۹، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین؛ ClinicalTrials.gov؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO)، و فهرست منابع مطالعات بازیابی‌ شده را جست‌وجو کردیم.

همه انواع کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده و همه اشکال درمان برای احتقان پستان، واجد شرایط ورود به این مرور بودند.

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم واجد شرایط بودن کارآزمایی‌ها را ارزیابی کرده، داده‌ها را استخراج، و ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» را انجام دادند و قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی کردند.

برای این به‌روزرسانی، ۲۱ مطالعه (۲۱۷۰ زن تصادفی‌سازی شده) را وارد کردیم که در شرایط مختلفی انجام شدند. در شش مطالعه از پستان‌های مجزا به‌ عنوان واحد‌ تجزیه‌و‌تحلیل استفاده شد.

کارآزمایی‌ها مداخلات زیر را بررسی کردند: برگ‌های کلم، کمپرس‌های مختلف گیاهی (زنجبیل، کاکتوس و آلوئه، گل ختمی درختی (hollyhock))، ماساژ (دستی، الکترومکانیکی، اکتانی (Oketani))، طب سوزنی، اولتراسوند، طب فشاری (acupressure)، اسکراپ‐ درمانی (scraping therapy)، کمپرس‌های سرد، و درمان‌های دارویی (سراپپتاز (serrapeptase)، پروتئاز (protease)، و اکسی‌توسین (oxytocin)). به دلیل ناهمگونی، انجام متاآنالیز امکان‌پذیر نبود و داده‌ها از کارآزمایی‌های تکی گزارش شدند. به دلیل محدودیت‌های موجود در طراحی مطالعه، عدم‐دقت و ناهمگونی در تاثیرات مداخلات، قطعیت شواهد کاهش یافت. در اینجا یافته‌های حاصل از مقایسه‌های کلیدی را گزارش می‌دهیم.

درمان با برگ کلم در مقایسه با کنترل

برای مدیریت درد پستان، برگ‌های سرد کلم ممکن است موثرتر از مراقبت معمول (تفاوت میانگین (MD): ۱,۰۳‐ امتیاز در مقیاس آنالوگ بصری (visual analogue scale; VAS) ۰ تا ۱۰، ۹۵% فاصله اطمینان (CI): ۱.۵۳‐ تا ۰.۵۳‐؛ ۱۵۲ زن؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) یا کمپرس‌های ژل سرد (۰.۶۳‐ امتیاز در VAS؛ ۹۵% CI؛ ۱.۰۹‐ تا ۰.۱۷‐؛ ۱۵۲ زن؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) باشند، اگرچه شواهد بسیار نامطمئن بودند. در مورد تاثیر برگ‌های سرد کلم در مقایسه با برگ‌های کلم در دمای اتاق، برگ‌های کلم در دمای اتاق در مقایسه با کیسه آب گرم، و کرم عصاره برگ کلم در مقایسه با کرم دارونما (placebo) مطمئن نیستیم زیرا CIها گسترده بوده و دربرگیرنده هیچ تاثیری نبودند.

برای مدیریت سفتی پستان، برگ‌های سرد کلم ممکن است موثرتر از مراقبت معمول باشند (MD؛ ۰,۵۸‐ امتیاز در VAS؛ ۹۵% CI؛ ۰.۸۲‐ تا ۰.۳۴‐؛ ۱۵۲ زن؛ شواهد با قطعیت پائین). در مورد تاثیر برگ‌های سرد کلم در مقایسه با کمپرس ژل سرد مطمئن نیستیم زیرا CIها گسترده بوده و شامل هیچ تاثیری نبودند.

برای مدیریت احتقان پستان، برگ کلم در دمای اتاق ممکن است موثرتر از کیسه آب گرم باشد (MD؛ ۱,۱۶‐ امتیاز در مقیاس ۱ تا ۶ نقطه‌ای؛ ۹۵% CI؛ ۱.۳۶‐ تا ۰.۹۶‐؛ ۶۳ زن؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). در مورد تاثیر کرم عصاره برگ کلم در مقایسه با کرم دارونما مطمئن نیستیم زیرا CIها گسترده بوده و شامل هیچ تاثیری نبودند.

زنانی که از برگ‌های سرد کلم استفاده کردند بیشتر از زنان دریافت‌کننده مراقبت معمول (خطر نسبی (RR): ۱,۴۲؛ ۹۵% CI؛ ۱.۲۲ تا ۱.۶۴؛ ۱۵۲ زن؛ با قطعیت پائین) یا کمپرس ژل سرد (RR: ۱.۲۳؛ ۹۵% CI؛ ۱.۱۰ تا ۱.۳۸؛ ۱۵۲ زن؛ شواهد با قطعیت پائین) از تاثیر درمان خود رضایت داشتند.

ما مطمئن نیستیم که زنان به دنبال درمان با برگ‌های سرد کلم طولانی‌تر از زنان دریافت ‌کننده مراقبت معمول به شیردهی خود ادامه دهند، زیرا CIها گسترده و شامل هیچ تاثیری نبودند.

تورم پستان و عوارض جانبی گزارش نشدند.

درمان با کمپرس در مقایسه با کنترل

برای مدیریت درد پستان، کمپرس گیاهی ممکن است موثرتر از کمپرس گرم باشد (MD؛ ۱,۸۰‐ امتیاز در VAS؛ ۹۵% CI؛ ۲.۰۷‐ تا ۱.۵۳‐؛ ۵۰۰ زن؛ شواهد با قطعیت پائین). ماساژ‐درمانی به‌ علاوه کمپرس کاکتوس و آلوئه احتمالا موثرتر از ماساژ‐درمانی به‌تنهایی است (MD؛ ۱.۲۷‐ امتیاز در VAS؛ ۹۵% CI؛ ۱.۷۵‐ تا ۰.۷۹‐؛ ۱۰۰ زن؛ شواهد با قطعیت پائین). در مقایسه کمپرس کاکتوس و آلوئه با ماساژ‐درمانی، CIها گسترده و شامل هیچ تاثیری نبودند.

برای مدیریت سفتی پستان، کمپرس سرد با کاکتوس و آلوئه می‌تواند موثرتر از ماساژ‐درمانی باشد (RR: ۰,۶۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۵۱ تا ۰.۸۷؛ ۱۰۲ زن؛ شواهد با قطعیت پائین). ماساژ‐درمانی به‌همراه کمپرس سرد کاکتوس و آلوئه ممکن است در مقایسه با ماساژ‐درمانی تنها خطر سفتی پستان را کاهش دهد (RR: ۰.۳۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۵ تا ۰.۵۸؛ ۱۰۰ زن؛ شواهد با قطعیت پائین).

در مورد تاثیرات درمان‌های کمپرس بر احتقان پستان و توقف شیردهی مطمئن نیستیم زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.

میان زنانی که تحت درمان با کمپرس گیاهی قرار گرفتند، ۲/۲۵۰ مورد در مقایسه با ۰/۲۵۰ زن در گروه کمپرس گرم، دچار تحریکات پوستی شدند (شواهد با قطعیت متوسط).

تورم پستان و نظر زنان در مورد درمان گزارش نشدند.

درمان‌های دارویی در مقایسه با دارونما

پروتئاز در مقایسه با دارونما ممکن است درد پستان (RR: ۰,۱۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۰۴، ۰.۷۴؛ شواهد با قطعیت پائین؛ ۵۹ زن) و تورم پستان (RR: ۰.۳۴؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۵ تا ۰.۷۹؛ ۵۹ زن؛ شواهد با قطعیت پائین) را کاهش دهد، در حالی که سراپپتاز احتمالا خطر احتقان را کم می‌کند (RR: ۰.۳۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۴ تا ۰.۸۸؛ ۵۹ زن؛ شواهد با قطعیت پائین).

ما مطمئن نیستیم که سراپپتاز در مقایسه با دارونما درد یا احتقان پستان را کاهش ‌دهد، یا اکسی‌توسین باعث کاهش احتقان ‌شود زیرا CIها گسترده و شامل هیچ تاثیری نبودند.

هیچ زنی در هیچ یک از گروه‌های دریافت‌کننده سراپپتاز، پروتئاز یا دارونما دچار عوارض جانبی نشد (شواهد با قطعیت پائین).

سفتی/سختی پستان، نظر زنان در مورد درمان و قطع شیردهی گزارش نشدند.

کمپرس‌های ژل سرد در مقایسه با کنترل

برای درمان درد پستان، اطمینانی از اثربخشی کمپرس‌های ژل سرد در مقایسه با درمان‌های کنترل نداریم زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.

برای مدیریت سفتی پستان، استفاده از کمپرس‌های ژل سرد ممکن است موثرتر از مراقبت معمول باشند (MD؛ ۰,۳۴‐ امتیاز در مقیاس ۱ تا ۶ امتیازی؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۰‐ تا ۰.۰۸‐؛ ۱۵۱ زن؛ شواهد با قطعیت پائین). مشخص نیست که زنان به دنبال درمان با کمپرس ژل سرد شیردهی طولانی‌تری از زنان دریافت‌کننده مراقبت معمول دارند یا خیر، زیرا CIها گسترده و دربرگیرنده هیچ تاثیری نبودند.

ممکن است تفاوت کمی در رضایت زنان از کمپرس‌های ژل سرد در مقایسه با مراقبت معمول وجود داشته باشد (RR: ۱,۱۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۹۷ تا ۱.۴۰؛ ۱۵۱ زن؛ شواهد با قطعیت پائین).

تورم و احتقان پستان و عوارض جانبی گزارش نشدند.

اگرچه برخی از مداخلات مانند استفاده از برگ کلم، کمپرس‌های ژل سرد، کمپرس‌های گیاهی و ماساژ ممکن است برای درمان احتقان پستان امیدوارکننده باشند، قطعیت شواهد در سطح پائینی قرار دارد و نمی‌توانیم در مورد تاثیرات واقعی آن‌ها نتیجه‌گیری دقیقی داشته باشیم. کارآزمایی‌های بعدی باید حجم نمونه بزرگ‌تری داشته، و از زنان ‐ نه پستان‌های مجزا ‐ به‌عنوان واحد تجزیه‌و‌تحلیل استفاده کنند.