در مجموع ۲۲ کارآزمایی (۹۱۳۷ شرکتکننده) را وارد کردیم که از میان آنها، ۱۵ مورد کارآزمایی تصادفیسازی شده (۷۷۶۲ شرکتکننده) بودند. خطر کلی سوگیری (bias) در اغلب موارد نامشخص یا بالا بود که علت آن، سوگیری انتخاب و عملکرد بود. از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم و به دلیل خطر سوگیری، اشتباه یا غیر‐مستقیم بودن آنها، کیفیت شواهد از بالا به متوسط یا بسیار پائین کاهش یافت.
نرخ PE در مطالعاتی که به مقایسه IPC به تنهایی با ترکیب IPC و پروفیلاکسی دارویی پرداخته بودند، کم بود و تحت تاثیر تجزیهوتحلیلها قرار گرفت. بروز PE علامتدار با IPC معادل ۰,۷۹% بود اما با ترکیب IPC و پروفیلاکسی دارویی در محدوده ۰.۱ تا ۱% قرار داشت (OR: ۰.۴۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۸ تا ۱.۳۴؛ ۱۲ مطالعه؛ ۳۰۱۷ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). بروز DVT معادل ۴.۱۰% در گروه IPC و ۲.۱۹% در گروه ترکیبی بود که نشان میدهد بروز DVT در گروه ترکیبی کاهش داشته است (OR: ۰.۵۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۳ تا ۰.۸۲؛ ۱۱ مطالعه؛ ۲۹۳۴ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). افزودن یک آنتیکواگولانت به IPC، به هر حال، خطر هر گونه خونریزی را در مقایسه با IPC به تنهایی افزایش میدهد؛ ۰.۶۶% (۷/۱۰۵۳) در گروه IPC و ۴.۰% (۴۴/۱۱۰۲) در گروه ترکیبی (OR: ۵.۰۴؛ ۹۵% CI؛ ۲.۳۶ تا ۱۰.۷۷؛ ۷ مطالعه؛ ۲۱۵۵ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). خونریزی عمده الگوی مشابهی را دنبال کرد؛ ۰.۱% (۱/۱۰۵۳) در گروه IPC به ۱.۵% (۱۷/۱۱۰۲) در گروه ترکیبی (OR: ۶.۸۱؛ ۹۵% CI؛ ۱.۹۹ تا ۲۳.۲۸؛ ۷ مطالعه؛ ۲۱۵۵ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).
ما تفاوتی را بین نوع زیر‐گروههای جراحی مانند ارتوپدی و غیر‐ارتوپدی برای بروز DVT نیافتیم (P = ۰,۱۶). انجام تستها برای تفاوتهای بین نوع زیر‐گروه جراحی برای بروز PE امکانپذیر نبود.
در مقایسه با پروفیلاکسی دارویی به تنهایی، استفاده از ترکیب روشهای IPC و پروفیلاکسی دارویی بروز PE علامتدار را از ۲,۹۲% به ۱.۲۰% رساند (OR: ۰.۳۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۳ تا ۰.۶۴؛ ۱۰ مطالعه؛ ۳۵۴۴ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). بروز DVT معادل ۶.۲% در گروه پروفیلاکسی دارویی و ۲.۹% در گروه ترکیبی بود که تفاوتی را بین این دو گروه نشان نداد (OR: ۰.۴۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۸ تا ۱.۰۳؛ ۱۱ مطالعه؛ ۲۸۶۶ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). زمانی که IPC به آنتیکوآگولاسیون افزوده شد، عوارض جانبی به صورت افزایش خونریزی برای IPC دیده نشد (خونریزی: OR: ۰.۸۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۰ تا ۲.۱۴؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین؛ خونریزی عمده: OR: ۱.۲۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۵ تا ۴.۱۸؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین؛ ۳ مطالعه؛ ۲۴۴ شرکتکننده).
تفاوتی در نوع زیر‐گروههای جراحی برای بروز PE (P = ۰,۶۸) یا برای DVT دیده نشد (P = ۰.۱۰).
پیشینه
ترومبوز ورید عمقی (deep vein thrombosis; DVT) و آمبولی ریوی (pulmonary embolism; PE) مجموعا تحت عنوان ترومبوآمبولی وریدی (venous thromboembolism; VTE) نامیده میشوند و زمانی رخ میدهد که لخته خونی درون وریدهای پا تشکیل میشود (DVT) و به سمت ریه میرود (PE). این موارد عوارض احتمالی بستری شدن در اثر تروما یا جراحی است. این عوارض مدت اقامت را در بیمارستان طولانی کرده و با ناتوانی طولانیمدت و مرگومیر همراه است. بیماران تحت جراحی جایگزینی مفصل ران یا زانو یا جراحی برای سرطان کولورکتال در معرض خطر ترومبوآمبولی وریدی قرار دارند. کند شدن جریان خون وریدی، افزایش لخته شدن خون و آسیب دیواره رگهای خونی، از عوامل موثر هستند. درمان بیش از یکی از این علل ممکن است پیشگیری را بهبود بخشد. فشردهسازی پنوماتیک متناوب مکانیکی پا (pneumatic leg compression; IPC) باعث کاهش جریان خون (استاز وریدی) میشود در حالی که داروهایی مانند آسپرین و آنتیکوآگولانتها (هپارین با وزن مولکولی پائین) باعث کاهش لخته شدن خون میشود. این داروها به عنوان پروفیلاکسی دارویی شناخته میشوند (داروهای مورد استفاده برای پیشگیری از لخته شدن خون). با این حال، این داروها همچنین میتوانند خطر خونریزی را افزایش دهند. این مرور، یک نسخه بهروز از مروری است که ابتدا در سال ۲۰۰۸ منتشر شد.
ویژگیهای مطالعه و نتایج کلیدی
ما ۲۲ کارآزمایی را با ۹۱۳۷ شرکتکننده وارد این مرور کردیم (تا می ۲۰۱۶). میانگین سنی شرکتکنندگان، که گزارش شد، ۶۵,۲ سال بود. اکثر شرکتکنندگان یک پروسیجر یا شرایط پر‐خطر داشتند. شرایط مستعد کننده جراحی ارتوپدی در ۱۲ مطالعه و اورولوژی، قلب و قفسه سینه، جراحی مغز و اعصاب، تروما، جراحی عمومی، زنان یا سایر انواع شرکتکنندگان در مطالعات باقیمانده بود.
در مقایسه با IPC به تنهایی، IPC علاوه بر داروها تفاوتی در نرخ بروز (نرخ موارد جدید) PE (۱۲ مطالعه با مجموع ۳۰۱۷ شرکتکننده) نشان نمیدهند. نرخ بروز DVT برای IPC همراه با داروها، در مقایسه با IPC به تنهایی، کاهش یافت (۱۱ مطالعه با مجموع ۲۹۳۴ شرکتکننده). با این حال اضافه کردن دارو به IPC، خطر ابتلا به خونریزی را نسبت به IPC به تنهایی از ۰,۶۶% به ۴.۰% افزایش داد. خونریزی عمده از یک الگوی مشابه تبعیت کرد، با افزایش از ۰.۱% به ۱.۵%. تجزیهوتحلیل بیشتر با در نظر گرفتن زیر‐گروههای مختلف شرکتکنندگان (شرکتکنندگان ارتوپدی و غیر‐ارتوپدی) هیچ تفاوت کلی در DVT نشان نمیدهد در حالی که بررسی تفاوتها بین زیر‐گروهها برای PE امکانپذیر نبود.
در مقایسه با دارو به تنهایی، ترکیب IPC و داروها نرخ بروز PE را کاهش داد (۱۰ مطالعه با ۳۵۴۴ شرکتکننده). بروز DVT بین دارو و گروه ترکیبی IPC و دارو (۱۱ مطالعه با ۲۸۶۶ شرکتکننده) متفاوت نبود. تفاوتی در نرخ خونریزی مشاهده نشد (سه مطالعه با ۲۴۴ نفر). تجزیهوتحلیل بیشتر با توجه به زیر‐گروههای مختلف شرکتکنندگان، هیچ تفاوت کلی را در نرخ بروز PE و DVT بین شرکتکنندگان ارتوپدی و غیر‐ارتوپدی نشان نداد.
کیفیت شواهد
یافتههای این مرور شواهدی را با کیفیت متوسط نشان میدهد و با توصیههای فعلی دستورالعملها همخوانی دارد که از استفاده از ترکیب IPC و پروفیلاکسی دارویی در مقایسه با IPC یا پروفیلاکسی دارویی به تنهایی، برای کاهش شیوع DVT و PE در بیماران بستری در بیمارستان حمایت میکنند. شواهد با کیفیت متوسط نشان میدهد که افزودن پروفیلاکسی دارویی به IPC، در مقایسه با IPC به تنهایی افزایش خطر خونریزی را به همراه دارد، یک عارضه جانبی که اگر IPC به پروفیلاکسی دارویی افزوده شود، دیده نمیشود (شواهد با کیفیت بسیار پائین)، همانطور که از یک روش فیزیکی برای پیشگیری از لختههای خونی انتظار میرود. کیفیت شواهد از حد بالا به متوسط یا بسیار پائین کاهش یافت که به دلیل خطر سوگیری و عدم دقت و غیر‐مستقیم بودن بین مطالعات است.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb