از ماساژ و ماساژ آروماتراپی (aromatherapy) برای تسکین نشانه‌های مرتبط با سرطان استفاده می‌شود. ادعاهایی در رابطه با تاثیر این درمان‌ها از جمله کاهش درد، اضطراب، افسردگی، و استرس مطرح شده‌اند. مطالعات دیگر چنین مزایایی را نشان نداده‌اند.

ارزیابی تاثیرات ماساژ با یا بدون آروماتراپی بر درد و دیگر نشانه‌های مرتبط با سرطان.

بانک‌های اطلاعاتی و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی زیر را تا آگوست ۲۰۱۵ جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ ۲۰۱۵، شماره ۷)؛ MEDLINE (Ovid)؛ EMBASE (Ovid) ؛ PsycINFO (Ovid)؛ CINAHL (EBSCO)؛ PubMed Cancer Subset؛ SADCCT، و ICTRP سازمان جهانی بهداشت (WHO). هم‌چنین، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی بالینی را برای یافتن مطالعات در حال انجام جست‌وجو کردیم.

مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCT) که تاثیرات آروماتراپی یا ماساژ درمانی، یا هر دو، را در افراد مبتلا به سرطان در هر سنی گزارش کردند. هیچ محدودیتی را از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم. مقایسه کننده‌ها عبارت بودند از ماساژ (فقط با استفاده از روغن حامل یا carrier oil) در برابر عدم انجام ماساژ، ماساژ با آروماتراپی (با استفاده از روغن حامل به اضافه روغن‌های ضروری) در برابر عدم انجام ماساژ، و ماساژ با آروماتراپی (با استفاده از روغن حامل به اضافه روغن‌های ضروری) در برابر ماساژ بدون آروماتراپی (فقط با استفاده از روغن حامل).

حداقل دو نویسنده مرور مطالعاتی را انتخاب کردند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و داده‌های مربوط به درد و دیگر نشانه‌های مرتبط با سرطان را با استفاده از فرم‌های استاندارد شده استخراج کردند. شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بررسی کرده و دو جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را ایجاد کردیم.

تعداد ۱۹ مطالعه (۲۱ گزارش) را با شواهدی با کیفیت بسیار پائین با مجموع ۱۲۷۴ شرکت‌کننده وارد کردیم. تعداد ۱۴ مطالعه (۱۶ گزارش) را در یک سنتز کیفی (qualitative synthesis) و پنج مطالعه را در یک سنتز کمّی (quantitative synthesis) (متاآنالیز) وارد کردیم. سیزده مطالعه (۱۴ گزارش، ۵۹۶ شرکت‌کننده) ماساژ را با عدم استفاده از ماساژ مقایسه کردند. شش مطالعه (هفت گزارش، ۵۶۱ شرکت‌کننده) ماساژ آروماتراپی را با عدم استفاده از ماساژ مقایسه کردند. دو مطالعه (۱۱۷ شرکت‌کننده) ماساژ با آروماتراپی و ماساژ بدون آروماتراپی را مقایسه کردند. چهارده مطالعه با خطر بالای سوگیری (bias) مرتبط با حجم نمونه و ۱۵ مطالعه با خطر پائین سوگیری برای کورسازی (blinding) نسبت به ارزیابی پیامد مواجه بودند. به‌طور کلی، مطالعات را در معرض خطر نامشخص سوگیری قضاوت کردیم. پیامدهای اولیه مد نظر، شامل درد و نشانه‌های روان‌شناختی بودند. دو مطالعه دیسترس جسمانی، بثورات پوستی، و ضعف عمومی را به عنوان عوارض جانبی گزارش کردند. تعداد ۱۷ مطالعه باقی‌مانده عوارض جانبی را گزارش نکردند. به دلیل عدم دقت مشاهده شده، غیر مستقیم بودن، عدم تعادل میان گروه‌ها در بسیاری از مطالعات و محدودیت‌های موجود در طراحی مطالعه، کیفیت شواهد را بر اساس رویکرد GRADE برای همه پیامدها به سطح بسیار پائین کاهش دادیم.

گروه ماساژ در برابر گروه بدون ماساژ

نتایج را برای درد و اضطراب آنالیز کردیم، اما سطح کیفیت شواهد بسیار پائین بود، زیرا اکثر مطالعات در ابعاد کوچک انجام شدند و به دلیل گزارش‌دهی ضعیف، در معرض خطر نامشخص یا بالای سوگیری قرار داشتند. درد در کوتاه‌‌مدت (مقیاس آنالوگ بصری ‐ شدت درد موجود (Present Pain Intensity‐Visual Analogue Scale)) برای گروه ماساژ در مقایسه با گروه بدون ماساژ بیشتر بود (یک RCT؛ n = ۷۲، تفاوت میانگین (MD): ۱,۶۰‐؛ ۹۵% فاصله اطمینان (CI): ۲.۶۷‐ تا ۰.۵۳‐). داده‌های مربوط به تسکین اضطراب (State‐Trait Anxiety Inventory‐state) تفاوت معنی‌داری را از نظر اضطراب میان گروه‌ها نشان ندادند (سه RCT؛ ۹۸ = n؛ MD ترکیبی: ۵.۳۶‐؛ ۹۵% CI؛ ۱۶.۰۶‐ تا ۵.۳۴). تجزیه‌وتحلیل زیر گروه برای اضطراب نشان داد که تسکین اضطراب برای کودکان گروه ماساژ در مقایسه با گروه بدون ماساژ بیشتر بود (یک RCT؛ n = ۳۰؛ MD: ‐۱۴.۷۰؛ ۹۵% CI؛ ۱۹.۳۳‐ تا ۱۰.۰۷‐)، اما اندازه این تاثیر از نظر بالینی معنی‌دار تلقی نشد. علاوه بر این، این مرور هیچ تفاوتی را در تاثیرات ماساژ بر افسردگی، اختلال خلق‌وخو، دیسترس روان‌شناختی، تهوع، خستگی، دیسترس نشانه جسمانی، یا کیفیت زندگی در مقایسه با عدم استفاده از ماساژ نشان نداد.

گروه ماساژ با آروماتراپی در برابر گروه بدون ماساژ

نتایج مربوط به درد، اضطراب، نشانه‌های مربوط به پستان، و کیفیت زندگی را آنالیز کردیم اما کیفیت شواهد بسیار پائین بود زیرا مطالعات عموما در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند. اندیکاسیون‌هایی از مزیت مداخله در گروه ماساژ آروماتراپی وجود داشت، اما بعید است که این مزیت به معنای مزیت بالینی باشد. تسکین درد در میان‌‌مدت و طولانی‌مدت (میان‌‌مدت: یک RCT؛ n = ۸۶؛ MD: ۵,۳۰؛ ۹۵% CI؛ ۱.۵۲ تا ۹.۰۸؛ طولانی‌مدت: یک RCT؛ n = ۸۶؛ MD: ۳.۸۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۹ تا ۷.۴۱)، اضطراب (دو RCT؛ n = ۲۵۳؛ MD ترکیبی: ۴.۵۰‐؛ ۹۵% CI؛ ۷.۷۰‐ تا ۱.۳۰‐)، و نشانه‌های طولانی‌مدت مربوط به پستان در افراد مبتلا به سرطان پستان (یک RCT؛ n = ۸۶؛ MD: ‐۹.۸۰؛ ۹۵% CI؛ ۱۹.۱۳‐ تا ۰.۴۷‐) برای گروه ماساژ آروماتراپی بیشتر بود، اما نتایج از نظر بالینی معنی‌دار تلقی نشد. نمره کیفیت زندگی در میان‌‌مدت برای گروه ماساژ آروماتراپی در مقایسه با گروه بدون ماساژ کمتر (بهتر) بود (یک RCT؛ n = ۳۰؛ MD: ‐۲.۰۰؛ ۹۵% CI؛ ۳.۴۶‐ تا ۰.۵۴‐).

گروه ماساژ با آروماتراپی در برابر گروه ماساژ بدون آروماتراپی

با توجه به شواهد محدود موجود، نتوانستیم تاثیر افزودن آروماتراپی را به ماساژ بر تسکین درد، نشانه‌های روان‌شناختی از جمله اضطراب و افسردگی، دیسترس نشانه جسمانی یا کیفیت زندگی ارزیابی کنیم.

شواهدی در مورد اثربخشی بالینی ماساژ برای تسکین نشانه در افراد مبتلا به سرطان وجود نداشت. اکثر مطالعات بسیار کوچک‌تر از آن بودند که بتوانند قابل اعتماد باشند و پیامدهای کلیدی گزارش نشدند. انجام مطالعه بیشتر در مورد آروماتراپی و ماساژ باید این نگرانی‌ها را برطرف کند.