فیبریلاسیون دهلیزی (atrial fibrillation; AF)، شایع‌ترین آریتمی در بالین است که منجر به موربیدیتی و مورتالیتی می‌شود. غربالگری برای AF در بیماران بدون علامت به عنوان راهی برای کاهش بار (burden) بیماری با تشخیص افرادی که از درمان آنتی‌کوآگولاسیون پروفیلاکتیک پیش از شروع نشانه‌ها بهره می‌برند، ارائه شده است. با این حال، برای اینکه غربالگری یک مداخله موثر باشد، باید تشخیص AF را بهبود بخشد و مزایایی را برای کسانی ارائه دهد که در غربالگری شناسایی می‌شوند.

این مطالعه مروری با هدف پاسخ به سوالات زیر انجام شد.

آیا غربالگری سیستماتیک در مقایسه با روش معمول (routine practice)، تشخیص AF را افزایش می‌دهد؟ چه ترکیبی از غربالگری جمعیت، استراتژی و آزمایش برای شناسایی AF، در مقایسه با روش معمول، موثرتر است؟ کدام مسائل مربوط به بی‌خطری (safety) و عوارض جانبی ممکن است با برنامه‌های غربالگری فردی در ارتباط باشند؟ مداخله در جمعیت مورد نظر تا چه اندازه قابل قبول است؟ چه هزینه‌هایی با غربالگری سیستماتیک برای AF مرتبط است؟

پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ (MEDLINE (Ovid و (EMBASE (Ovid را تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۵ جست‌وجو کردیم. دیگر بانک‌های پژوهشی مرتبط، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی و وب‌سایت‌ها را تا دسامبر ۲۰۱۵ جست‌وجو کردیم. هم‌چنین فهرست منابع مطالعات شناسایی شده را که به‌طور بالقوه با مطالعات مرتبط بودند، جست‌وجو کرده، و برای کسب اطلاعات در مورد مطالعات منتشر شده یا منتشر نشده بیشتر که ممکن بود مرتبط باشند، با نویسندگان مسوول تماس گرفتیم. محدودیت‌هایی را برای زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که غربالگری را برای AF با روش معمول در افراد ۴۰ سال و بیشتر که واجد شرایط بودند، مقایسه کردند. دو نویسنده مطالعه مروری (PM و CT) به‌طور جداگانه کارآزمایی‌ها را برای گنجاندن در مطالعه مروری انتخاب کردند.

دو نویسنده (PM و CT) به‌طور جداگانه خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و اطلاعات را استخراج ‌کردند. از نسبت شانس (OR) و ۹۵% فاصله اطمینان (CI) برای ارائه نتایج برای پیامد اولیه، که یک متغیر دو حالتی (dichotomous) بود، استفاده کردیم. از آنجایی‌که فقط یک مطالعه را برای ورود شناسایی کردیم، هیچ متاآنالیزی (meta‐analysis) را انجام ندادیم. از روش درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد و از GRADEPro برای تهیه جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» استفاده کردیم.

یک کارآزمایی خوشه‌ای‐تصادفی‌سازی و کنترل شده معیارهای ورود را به این مطالعه مروری داشت. این مطالعه، غربالگری سیستماتیک (دعوت از افراد برای انجام نوار قلب (ECG)) و انجام غربالگری فرصت‌طلب (opportunistic screening) (لمس نبض در طول مشاوره پزشک عمومی (GP) به هر دلیل، که اگر نبض نامنظم بود، به دنبال آن یک ECG گرفته شود) را در مقابل روش معمول (یافته‌های طبیعی مورد بر اساس تظاهرات بالینی) در افراد ۶۵ سال یا بیشتر مقایسه کرد.

نتایج نشان می‌دهند که هم غربالگری سیستماتیک و هم غربالگری فرصت‌طلب در افراد بالای ۶۵ سال، موثرتر از روش معمول هستند (به ترتیب: OR: ۱,۵۷؛ ۹۵% CI؛ ۱.۰۸ تا ۲.۲۶؛ و OR:۱.۵۸؛ ۹۵% CI؛ ۱.۱۰ تا ۲.۲۹؛ هر دو با شواهدی با کیفیت متوسط). هیچ تفاوتی را در اثربخشی غربالگری سیستماتیک و غربالگری فرصت‌طلب (OR: ۰.۹۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۲ تا ۱.۳۷؛ شواهد با کیفیت پائین) مشاهده نکردیم. یک تجزیه‌وتحلیل زیر گروه نشان داد که غربالگری سیستماتیک و غربالگری فرصت‌طلب در مردان (OR: ۲.۶۸؛ ۹۵% CI؛ ۱.۵۱ تا ۴.۷۶؛ و OR:۲.۳۳؛ ۹۵% CI؛ ۱.۲۹ تا ۴.۱۹؛ به ترتیب) نسبت به زنان (OR:۰.۹۸ ؛ ۹۵% CI؛ ۰.۵۹ تا ۱.۶۲؛ و OR: ۱.۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۴ تا ۱.۹۳؛ به ترتیب) موثرتر بودند. عوارض جانبی مرتبط با غربالگری گزارش نشدند.

هزینه مازاد به ازای هر مورد که با غربالگری فرصت‌طلب تشخیص داده شد، برابر با GBP ۳۳۷ در مقایسه با GBP ۱۵۱۴ برای غربالگری سیستماتیک بود. همه هزینه‌ها بر اساس داده‌های حاصل از فقط یک کارآزمایی استوار بود، که در بریتانیا بین سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ انجام شد.

شواهد نشان می‌دهد که غربالگری سیستماتیک و غربالگری فرصت‌طلب برای AF، نرخ تشخیص موارد جدید را در مقایسه با روش معمول افزایش می‌دهند. اگرچه این رویکردها تاثیرات قابل مقایسه‌ای بر نرخ کلی تشخیص AF دارند، به‌طور کلی از دید ارائه دهنده خدمات سلامت، هزینه‌های غربالگری سیستماتیک به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از هزینه غربالگری فرصت‌طلب است. مطالعات کمی تاثیرات غربالگری را در دیگر سیستم‌های سلامت و در گروه‌های سنی جوان مورد بررسی قرار داده‌اند؛ بنابراین، در رابطه با انتقال این نتایج به مجموعه و جمعیتی فراتر از آنچه که مطالعه در آن انجام شد، باید احتیاط کرد.

برای بررسی اثربخشی استراتژی‌های غربالگری جایگزین و ارزیابی تاثیرات مداخله بر خطر وقوع سکته مغزی در جمعیت غربالگری شده در مقابل جمعیت غربالگری نشده، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.