صرع (epilepsy) یک اختلال نورولوژیکی است که هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد. تشنجهای صرعی، نتیجه فعالیت الکتریکی بیش از حد و غیر‐طبیعی سلولهای کورتیکال در مغز هستند. در پاسخ به این انتقاد که مراقبت از صرع برای کودکان تاثیر کمی بر پیامدهای طولانی‐مدت بر جای میگذارد، مدیران و متخصصان حوزه مراقبت سلامت (healthcare)، استراتژیها و مدلهای خدماتی مختلفی را برای پرداختن به نارساییهای موجود، توسعه دادهاند.
این یک نسخه بهروز شده از مرور کاکرین است که پیش از این در سال ۲۰۱۸ منتشر شد.
نه مطالعه را از هشت مداخله در این مرور وارد کردیم، که از هفت برنامه خود‐مدیریتی متمایز برای آموزش یا مشاوره به کودکان مبتلا به صرع و والدین آنها، و یک مدل جدید مراقبتی، گزارشی را ارائه دادند. بر اساس پیامدهای عمدتا گزارش شده توسط خود بیماران، هر برنامه فوایدی را برای بهزیستی (well‐being) کودکان مبتلا به صرع نشان داد؛ با این حال، تمام مطالعات وارد شده دارای نواقصی در روششناسی خود بودند. هیچ برنامه واحدی با نمونههای مختلف مطالعه مورد ارزیابی قرار نگرفت، و در هیچ موردی، بین مطالعات پیامدهای مشابه اندازهگیری نشدند و به یک روش گزارش نشدند، به این ترتیب مانع از انجام متاآنالیز احتمالی شد، حتی اگر مداخلات به اندازه کافی مشابه به نظر میرسیدند که در متاآنالیز گنجانده شوند.
بر اساس راهنمایی ارائه شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای بررسیهای سیستماتیک مداخلات، پیامدهایی را انتخاب کردیم که دادههای آنها ممکن است برای تصمیمگیری در مورد انتخاب مداخلات مهم باشند. شواهدی را با قطعیت متوسط یافتیم مبنی بر اینکه یکی از مداخلات آموزشی دفعات تشنج را کاهش میدهد. شواهدی با قطعیت پائین به دست آمد که دو مداخله آموزشی دیگر شدت تشنج، کنترل تشنج، و نرخ درمان قطعی تشنج را کاهش دادند. شواهد برای همه پیامدهای دیگر (پایبندی به مصرف دارو، دانش، خود‐کارآمدی و خود‐ادراکی از صرع بر کیفیت زندگی) مختلط بود.
پیشینه
صرع اختلالی است که بر سیستم عصبی کودکان و بزرگسالان تاثیر میگذارد. تشنجهای (fits) صرعی، نتیجه فعالیت الکتریکی بیش از حد و غیر‐طبیعی در مغز است، که فراوانی غیر‐قابل پیشبینی دارند. اکثر تشنجها با داروها و انواع دیگری از درمانها به خوبی کنترل میشوند، اما صرع میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در شرایط اجتماعی، مدرسه، و کار شده، و زندگی مستقل بیمار را دشوار سازد. افراد مبتلا به تشنجها دارای مشکلات جسمانی (به عنوان مثال شکستگی، کبودی و افزایش اندکی در خطر مرگومیر ناگهانی) و همچنین مشکلات اجتماعی به دلیل برچسب خوردن بیماری هستند. افراد مبتلا به صرع و خانواده آنها ممکن است کمبود حمایت اجتماعی یا تجربه انزوای اجتماعی، خجالت، ترسو و تبعیض را داشته باشند و برخی والدین ممکن است احساس گناهکار بودن کنند. خود‐مدیریتی صرع به طیف وسیعی از رفتارها و فعالیتهای سلامت اشاره میکند که فرد میتواند یاد بگیرد و با کنترل تشنجهای خود مطابقت دهد و به این ترتیب بهزیستی (well‐being) خود را بهبود ببخشد. این رویکرد نیاز دارد به مشارکت بین فرد و ارائهدهندگان خدمات (به عنوان مثال کلینیکهای تخصصی سرپایی صرع، خدمات ارتباطی مبتنی بر پرستار بین پزشکان خانواده و پزشکان متخصص در بیمارستان، تیمهای تخصصی صرع در سطح اجتماع)، همچنین ارائه خدمات هدفمند برای گروههای خاص (به عنوان مثال کودکان، نوجوانان، و خانوادهها).
ویژگیهای مطالعه
بانکهای اطلاعات علمی را برای یافتن مطالعات انجام شده با حضور کودکان و نوجوانان مبتلا به صرع جستوجو کردیم که به بررسی تاثیرات خود‐مدیریتی صرع پرداختند. هدف ما، بررسی چندین پیامد بود تا ببینیم افراد مبتلا به صرع و خانوادههای آنها عموما تا چه اندازه با این وضعیت کنار میآیند.
تاریخ جستوجو
شواهد منتشر شده را تا ژانویه ۲۰۲۰ وارد کردیم.
نتایج کلیدی
این مرور هفت برنامه خود‐مدیریتی آموزش‐محور یا مشاوره‐محور را برای کودکان و نوجوانان مبتلا به صرع، به علاوه یک روش جدید را برای ارائه مراقبتهای پرستاری، مقایسه کردند. به نظر میرسد که هر استراتژی برخی از پیامدهای مورد مطالعه را بهبود میبخشد، اگرچه هیچ مداخلهای تمام پیامدهای اندازهگیری شده را بهبود نبخشید. مطالعات همچنین مشکلاتی در روشهای انجام خود داشتند، که باعث شد نتایج کمتر قابل اعتماد باشند. در حالی که هیچ یک از مداخلات آسیبی را وارد نکردند، تاثیر آنها محدود بود. شواهد کافی برای حمایت از هر نوع استراتژی به عنوان بهترین راهبرد برای کودکان مبتلا به صرع وجود ندارد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد ضعیف بود زیرا تمام مطالعات وارد شده مشکلاتی را در نحوه اجرای خود نشان دادند.
شواهد واضح و روشنی دال بر اثربخشی مداخلات مراقبتی برای بزرگسال مبتلا به صرع وجود ندارد.
این مرور، به مقایسه اثربخشی طیفی از مداخلات پرداخت که شامل مداخلات انجام شده توسط پرستاران آموزش دیده برای صرع و استراتژیهای خود‐مدیریتی در بهبود پیامدهای مربوط به بزرگسالان مبتلا به صرع میشد. هفت نوع مداخله مختلف و مشخص و شواهد متفاوتی را که از آنها حمایت کرده بودند، ارزیابی کردیم. در حالی که مطالعات وارد شده مزیت اندکی از مداخله پرستار متخصص صرع و آموزش خود‐مدیریتی نشان دادند، برای انواع دیگر مداخلات شواهدی حاکی از اثربخشی وجود نداشت. کیفیت روششناسی برخی مقالات بررسی شده پائین و طبیعت مداخلاتی که انجام شده و نحوه انجام آنها بسیار متفاوت بود. اینکه بتوانیم بر اساس این شواهد، نوع خاصی از مداخله را برای مراقبت از افراد بزرگسال مبتلا به صرع تایید کنیم، امکانپذیر نیست.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb