داروهای بی‌حسی طی بی‌حسی عمومی، طبق پاسخ سمپاتیک یا سوماتیک (جسمی) به محرک‌های عمل عیارسنجی می‌شوند. اکنون اندازه‌گیری عمق بی‌حسی با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (electroencephalography; EEG) امکان‌پذیر است. در انتروپی (entropy)، که یک کنترل بر پایه EEG است، می‌توان با استفاده از نواری از الکترودها که روی پیشانی قرار داده می‌شوند، عمق بی‌حسی را ارزیابی کرد و حین عمل نیز می‌تواند راهنمایی برای تجویز داروهای بی‌حسی باشد.

هدف اولیه این مرور، بررسی اثربخشی پایش انتروپی در سرعت بخشیدن بازگشت به حالت اولیه (ریکاوری) پس از بی‌حسی عمومی بود. هم‌چنین خواستار ارزیابی میزان مورتالیتی طی ۲۴ ساعت، ۳۰ روز و یک سال پس از بی‌حسی عمومی با پایش انتروپی بودیم.

اهداف ثانویه عبارت بودند از بررسی اثربخشی پایش انتروپی بر: پیشگیری از به یاد آوردن وقایع حین عمل با بی‌حسی عمومی پس از جراحی (هوشیاری)، کاهش میزان داروهای بی‌حسی استفاده شده، کاهش هزینه بی‌حسی با کاهش زمان تا رسیدن به آمادگی جهت ترخیص از واحد مراقبت پس از بی‌حسی (postanaesthesia care unit; PACU).

در منابع زیر به پژوهش پرداختیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین در (CENTRAL؛ شماره ۱۰؛ ۲۰۱۴)؛ MEDLINE via Ovid SP (از ۱۹۹۰ تا سپتامبر ۲۰۱۴) و EMBASE via Ovid SP (از ۱۹۹۰تا سپتامبر ۲۰۱۴). مجددا در ژانویه ۲۰۱۶ در CENTRAL و MEDLINE و EMBASE از طریق Ovid SP به جست‌وجو پرداختیم. یک مطالعه جدید و مناسب را به لیست «مطالعات در صف انتظار» اضافه کرده و اطلاعات آن را در نسخه به‌روز مرور به یافته‌های اصلی این مرور اضافه خواهیم کرد.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را که در بزرگسالان و کودکان (بزرگ‌تر از دو سال) انجام شده بودند انتخاب کردیم که در یک بازوی درمانی آنها از پایش انتروپی و در بازوی دیگر از عملکرد استاندارد (افزایش ضربان قلب، فشار متوسط شریانی، اشک‌ریزش، پاسخ به محرک‌های آزار دهنده جراحی) برای تعیین دوز داروی بی‌حسی استفاده شده بود. هم‌چنین کارآزمایی‌هایی با یک بازوی درمانی سوم را وارد کردیم که در آنها از یک کنترل EEG دیگر، یعنی شاخص دو‐طیفی (Bispectral index; BSI) برای ارزیابی عمق بی‌حسی استفاده شده بود.

از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به استخراج اطلاعات متدولوژی کارآزمایی‌ها و نیز داده‌های مربوط به پیامدها در کارآزمایی‌هایی که واجد شرایط برای ورود به مطالعه بودند، پرداختند. تمامی آنالیزها به قصد درمان (intention‐to‐treat) انجام گرفتند. در مواردی که ناهمگونی وجود داشت، از یک مدل اثر‐تصادفی استفاده کردیم. در ارزیابی کیفیت کلی شواهد برای هر پیامدی که در داده‌های تجمیع شده RCTها وجود داشت، به علت وجود محدودیت‌های جدی مطالعه (خطر سوگیری (bias)، غیر‐مستقیم بودن شواهد، ناهمگونی جدی، عدم‐دقت تاثیر یا سوگیری انتشار بالقوه) سطح کیفیت را از «کیفیت بالا» تا یک درجه (یا در مواردی که محدودیت‌های بسیار جدی وجود داشت، تا دو درجه) کاهش دادیم.

ما ۱۱ RCT با (۹۶۲ شرکت‌کننده) شناسایی کردیم. هشت RCT (با ۷۶۲ شرکت‌کننده) بزرگسالان (۱۸ تا ۸۰ سال)، دو RCT (با ۱۲۸ شرکت‌کننده) کودکان، کودکان درگیر (دو تا ۱۶ سال) و یک RCT (با ۷۲ شرکت‌کننده) بیماران ۶۰ تا ۷۵ سال را بررسی کرده بود. طبق برآورد ما، از این ۱۱ مطالعه وارد شده، سه مورد خطر پائین سوگیری و هشت RCT باقی‌مانده خطر سوگیری نامشخص یا پُر‐خطر داشتند.

شش RCT با (۳۸۳ شرکت‌کننده) زمان تا به دست آوردن هوشیاری را پس از قطع داروی بی‌حسی، که از پیامدهای اولیه بود، تخمین زده بودند، در گروه انتروپی یک کاهش زمانی در مقایسه با گروه عملکرد استاندارد وجود داشت (تفاوت میانگین (MD): ۵,۴۲‐؛ ۹۵% فاصله اطمینان (CI): ۸.۷۷‐ تا ۲.۰۸‐؛ شواهد با کیفیت متوسط). در رابطه با این پیامد یک ناهمگونی وجود داشت، وقتی تجزیه‌وتحلیل زیر‐گروه را انجام دادیم، مشخص شد این مساله به علت مطالعاتی است که شرکت‌کنندگان آنها تحت جراحی‌های ماژور و طولانی قرار گرفته بودند (پیوند بای‌پس عروق کرونر با استفاده از پمپ، جراحی اورولوژیک ماژور). MD برای زمان تا به دست آوردن هوشیاری برای چهار مطالعه با پروسیجرهای گردشی (ambulatory procedures) معادل ۳.۲۰‐ دقیقه بود (۹۵% CI؛ ۳.۹۴‐ تا ۲.۴۵‐). هیچ کارآزمایی‌ای دیگر پیامد اولیه یعنی مورتالیتی طی ۲۴ ساعت، ۳۰ روز و یک سال با استفاده از پایش انتروپی گزارش نکرده بود.

هشت کارآزمایی (۷۹۷ شرکت‌کننده) به یاد آوردن وقایع حین عمل را پس از جراحی (هوشیاری) که از پیامدهای ثانویه بود، در گروه‌های انتروپی و عملکرد استاندارد مقایسه کرده بودند. هوشیاری فقط در یک بیمار با گروه عملکرد استاندارد گزارش شده بود که به دست آوردن یک تخمین معنی‌دار را از مزیت پایش انتروپی مشکل می‌کند، شواهد با کیفیت متوسط.

تمامی ۱۱ RCT میزان عامل بی‌حسی استفاده شده بین گروه‌های انتروپی و عملکرد استاندارد را مقایسه کرده بودند. شش RCT مقدار پروپوفول (propofol)، چهار RCT مقدار سووفلوران (sevoflurane) و یک مطالعه نیز مقدار ایزوفلوران (isoflurane) استفاده شده را بین گروه‌ها مقایسه کرده بودند. آنالیز سه مطالعه (۱۶۶ شرکت‌کننده) نشان داد MD مصرف پروپوفول بین گروه انتروپی و گروه کنترل ۱۱,۵۶‐ میکروگرم/کیلوگرم/دقیقه است (۹۵% CI؛ ۲۴.۰۵‐ تا ۰.۹۲)، شواهد با کیفیت پائین. آنالیز دو مطالعه دیگر (۱۵۶ شرکت‌کننده) نشان می‌داد که MD مصرف سووفلوران در گروه انتروپی در مقایسه با گروه کنترل ۳.۴۲‐ میلی‌لیتر بود (۹۵% CI؛ ۶.۴۹‐ تا ۰.۳۵‐)، شواهد با کیفیت متوسط.

هزینه بی‌حسی عمومی را که از پیامدهای ثانویه بود، هیچ کارآزمایی گزارش نکرده بود.

سه کارآزمایی (۱۷۰ شرکت‌کننده) MD زمان تا رسیدن به آمادگی را جهت ترک PACU، بین گروه انتروپی در مقایسه با گروه کنترل تخمین زدند (MD: ‐۵,۹۴ دقیقه؛ ۹۵% CI؛ ۱۶.۰۸‐ تا ۴.۲۰؛ شواهد با کیفیت پائین). در نتایج ناهمگونی وجود داشت که مربوط به تفاوت در تکنیک بی‌حسی (بی‌حسی عمومی بر پایه پروپوفول) در یک مطالعه بود. دو مطالعه دیگر از بی‌حسی عمومی مبتنی بر ماده فرار (volatile‐based) استفاده کرده بودند. در این دو مطالعه MD تفاوت در زمان تا رسیدن به آمادگی جهت ترک PACU معادل ۴.۱۷‐ دقیقه بود (۹۵% CI؛ ۶.۸۴‐ تا ۱.۵۱‐).

شواهد مربوط به زمان تا بازگشت به هوشیاری، یادآوری وقایع حین عمل و کاهش مصرف عامل بی‌حسی استنشاقی کیفیتی متوسط داشتند. کیفیت شواهد مربوط به کاهش میزان مصرف عامل داخل‐وریدی (پروپوفول) و نیز زمان تا به دست آوردن آمادگی جهت ترک PACU پائین بود. از آنجایی که داده‌ها محدود بودند، لازم است جهت اثبات مزایای بی‌حسی با پایش انتروپی، مطالعات بیشتر با تعداد بالاتری از شرکت‌کنندگان انجام شوند.

برای ارزیابی تاثیر پایش انتروپی بر مسائل مهمی چون مورتالیتی در کوتاه‌‐مدت و طولانی‐مدت و نیز هزینه بی‌حسی عمومی، به مطالعات بیشتری نیاز است.