جستجو در مقالات منتشر شده
دوره ۲۰۱۶، شماره ۰ - ( ۱۱-۱۳۹۵ )
هدف اصلی ما، ارزیابی اثربخشی نسبی سیلانت‌های دندانی (یعنی فیشور سیلانت (fissure sealant)) در مقایسه با وارنیش‌های فلوراید، یا فیشور سیلانت‌ها به علاوه وارنیش‌های فلوراید در مقایسه با وارنیش‌های فلوراید به‌تنهایی، برای پیشگیری از بروز پوسیدگی‌های دندان در سطوح اکلوزال دندان‌های دائمی کودکان و نوجوانان بود.
اهداف ثانویه عبارت بودند از ارزیابی اینکه اثربخشی مداخله تحت تاثیر نوع ماده سیلانت و طول مدت پیگیری قرار می‌گیرد یا خیر، ثبت و گزارش داده‌های مربوط به عوارض جانبی مرتبط با سیلانت‌ها و وارنیش‌های فلوراید، و ارائه گزارش از هزینه‐اثربخشی سیلانت‌های دندان در مقابل وارنیش فلوراید در پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان.
۱۱ کارآزمایی را با ۳۳۷۴ شرکت‌کننده پنج تا ۱۰ سال درزمان شروع کارآزمایی وارد کردیم. از زمان به‌روزرسانی سال ۲۰۱۶، سه کارآزمایی جدید هستند. دو کارآزمایی هیچ داده‌ای را برای آنالیز ارائه نکردند.
سیلانت در مقابل وارنیش فلوراید
فیشور سیلانت‌های مبتنی بر رزین در مقابل وارنیش فلوراید
هفت کارآزمایی این مقایسه را ارزیابی کردند (پنج مطالعه داده‌های خود را ارائه دادند). ما مطمئن نیستیم که سیلانت‌های مبتنی بر رزین ممکن است بهتر از وارنیش فلوراید، یا vice versa، برای پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان‌های مولر اول دائمی در دو تا سه سال پیگیری باشند (OR: ۰,۶۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۳۷ تا ۱.۱۹؛ I۲ = ۸۴%؛ ۴ مطالعه، ۱۶۸۳ کودک ارزیابی شدند). یک مطالعه که پوسیدگی، دندان‌های از دست رفته و سطوح دائمی پر شده (decayed, missing and filled permanent surfaces; DMFS) و افزایش پوسیدگی، دندان‌های از دست رفته و دندان‌های دائمی پر شده (decayed, missing and filled permanent teeth; DMFT) را در دو سال اندازه‌گیری کرد، فواید کمی را برای فیشور سیلانت نشان داد (DMFS؛ MD: ‐۰,۰۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۵‐ تا ۰.۰۳‐؛ DMFT؛ MD: ‐۰.۰۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۴‐ تا ۰.۰۲‐؛ ۵۴۲ شرکت‌کننده)، اگرچه ممکن است از نظر بالینی مهم نباشد. یک مطالعه کوچک، در معرض خطر بالای سوگیری، فوایدی را برای سیلانت پس از چهار سال (RR: ۰.۴۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۱ تا ۰.۸۴؛ ۷۵ کودک) و در نه سالگی (RR: ۰.۴۸؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۹ تا ۰.۷۹؛ ۷۵ فرزند) در پیشگیری از بروز پوسیدگی گزارش کرد. هر یک از این نتایج را با قطعیت بسیار پائین ارزیابی کردیم.
سیلانت‌های مبتنی بر گلاس آینومر در مقابل وارنیش فلوراید
سه کارآزمایی این مقایسه‌ها را ارزیابی کردند: یک کارآزمایی با گلاس آینومر پخته شده به صورت شیمیایی و دو کارآزمایی با گلاس آینومر اصلاح شده با رزین. مطالعات از نظر بالینی متنوع بودند، بنابراین متاآنالیز را انجام ندادیم. به‌طور کلی، مطالعات هیچ مزیتی را از یک مداخله نسبت به مداخله دیگر در یک، دو و سه سال نشان ندادند، اگرچه یک مطالعه که شامل آموزش سلامت دهان و دندان نیز می‌شد، مزایای استفاده از سیلانت را به جای وارنیش برای کودکان در معرض خطر بالای پوسیدگی نشان داد. این شواهد را با قطعیت بسیار پائین ارزیابی کردیم.
سیلانت به علاوه وارنیش فلوراید در مقابل وارنیش فلوراید به‌تنهایی
یک کارآزمایی split‐mouth که ۹۲ کودک را در پیگیری دو‐سال آنالیز کرد، به نفع فیشور سیلانت مبتنی بر رزین به همراه وارنیش فلوراید در مقایسه با وارنیش فلوراید رای داد (OR: ۰,۳۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۷ تا ۰.۵۵) که نشان‌دهنده یک تاثیر بالینی معنی‌دار بود با کاهش ۷۷% پوسیدگی پس از دو سال؛ با این حال، این شواهد را با قطعیت بسیار پائین ارزیابی کردیم.
عوارض جانبی
پنج کارآزمایی (۱۸۰۱ شرکت‌کننده) (چهار مورد با استفاده از مواد سیلانت مبتنی بر رزین و یکی با استفاده از گلاس آینومر اصلاح‌شده با رزین) گزارش کردند که استفاده از سیلانت‌ها یا وارنیش‌های فلوراید طی یک تا نه سال عارضه جانبی ایجاد نکردند. دیگر مطالعات به عوارض جانبی اشاره نکردند.
سیلانت‌ها یا وارنیش‌های فلوراید: کدام درمان برای پیشگیری از بروز پوسیدگی در دندان‌های پشتی دائمی کودکان و نوجوانان بهتر است؟
چرا این سوال مهم است؟
پوسیدگی دندان (cavity یا caries) عبارت است از ایجاد یک سوراخ کوچک در دندان. این وضعیت به این دلیل اتفاق می‌افتد که باکتری‌هایی (جانداران زنده کوچک) که در دهان زندگی می‌کنند، از قند موجود در غذایی که می‌خوریم، تغذیه می‌کنند. باکتری‌ها حین تغذیه اسیدی را تولید می‌کنند که به دندان‌ها حمله می‌کند. اگر پس از غذا خوردن دندان‌ها را به‌طور منظم تمیز نکنیم، یا اگر فردی مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین زیادی مصرف کند، حملات اسیدی مکرر می‌تواند سوراخ‌هایی را در سطح سخت خارجی دندان (مینای دندان) ایجاد کند. در صورت عدم درمان این سوراخ‌ها، می‌توانند عمیق‌تر شده و به لایه دندان زیر سطح (عاج (dentine)) آسیب برسانند.
بسیاری از افراد در سراسر جهان در مقطعی از زندگی خود دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. در بیشتر نوجوانان و کودکان بالای شش سال، پوسیدگی به سطوح جونده دندان‌های دائمی در پشت دهان آسیب می‌رساند.
برای پیشگیری از بروز پوسیدگی، دندانپزشکان می‌توانند سیلانت دندان یا وارنیش فلوراید را مستقیما روی دندان‌های عقبی قرار دهند. سیلانت دندانی پوششی است که از مواد چسبنده‌ای مانند رزین یا گلاس آینومر ساخته شده و دندانپزشکان یک بار آن را روی دندان‌ها می‌زنند. این سیلانت‌ها شیارهای دندانی را که تمایل به تجمع غذا روی آنها دارند، بسته و از آنها در برابر اسید محافظت می‌کنند. در مقام مقایسه، وارنیش فلوراید خمیر چسبناکی است حاوی سطوح بالایی از فلوراید؛ فلوراید یک ماده معدنی است که به‌طور طبیعی در دندان‌ها وجود داشته و از آنها در برابر آسیب محافظت می‌کند. وارنیش‌های فلوراید باید دو تا چهار بار در سال توسط دندان‌پزشک روی دندان‌ها زده شوند.
شواهد حاصل از مطالعات تحقیقاتی را بررسی کردیم تا دریابیم که سیلانت‌ها یا وارنیش‌های فلوراید، یا ترکیبی از آنها، برای پیشگیری از بروز پوسیدگی در دندان‌های پشتی دائمی کودکان و نوجوانان موثر هستند یا خیر.
شواهد را چگونه شناسایی و ارزیابی کردیم؟
متون علمی پزشکی را برای شناسایی مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده (مطالعات بالینی که در آن افراد به‌طور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند) جست‌وجو کردیم، زیرا این مطالعات قوی‌ترین شواهد را در مورد تاثیرات یک درمان ارائه می‌دهند. سپس نتایج را با هم مقایسه کرده، و شواهد حاصل از همه مطالعات را خلاصه کردیم. در نهایت، سطح قطعیت شواهد را بررسی کردیم. برای این منظور، عواملی را از قبیل نحوه انجام مطالعات، حجم نمونه مطالعات، و سازگاری یافته‌ها در طول مطالعات در نظر گرفتیم. بر اساس ارزیابی‌های ما، قطعیت شواهد را در سطوح بسیار پائین، پائین، متوسط یا بالا طبقه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد ۱۱ مطالعه را پیدا کردیم که شامل ۳۳۷۴ کودک بین پنج و ۱۰ سال در زمان شروع مطالعات بودند. کودکان به‌طور تصادفی به درمان با سیلانت یا وارنیش فلوراید، یا هر دو، تقسیم شدند. آنها بین یک و نه سال دنبال شدند. مطالعات، تعداد کودکانی را که در عاج دندان‌های عقبی خود پوسیدگی داشتند، در گروه‌های مختلف درمانی مقایسه کردند.
شواهد از قطعیت بسیار پائینی برخوردار بودند، بنابراین نمی‌توانیم به یافته‌های خود اطمینان داشته باشیم.
با ترکیب داده‌های چهار مطالعه که سیلانت‌های رزین را با وارنیش فلوراید مقایسه کردند، متوجه شدیم که هیچ یک از مداخلات برتر از دیگری نبودند.
سه مطالعه تکی که سیلانت‌های ساخته شده از گلاس آینومر را با وارنیش فلوراید مقایسه کردند، قابل ترکیب نبوده و نتایج متفاوتی داشتند.
یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از سیلانت و وارنیش فلوراید ممکن است بهتر از استفاده از وارنیش فلوراید به‌تنهایی باشد.
پنج مطالعه گزارش دادند که استفاده از سیلانت‌ها یا وارنیش‌های فلوراید عوارض جانبی ایجاد نکردند. دیگر مطالعات اشاره‌ای نکردند که عوارض جانبی رخ داده یا خیر.
این نتایج چه معنایی دارند؟
در حال حاضر نمی‌دانیم برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در دندان‌های عقبی کودکان بهتر است از سیلانت استفاده کنیم یا وارنیش فلوراید. ما می‌دانیم که هر دو مداخله برای کاهش پوسیدگی دندان موثر هستند، اما شواهد فعلی نشان نمی‌دهند که کدام یک برتر از دیگری است.
در حال حاضر چهارده مطالعه در حال انجام هستند. یافته‌های آنها می‌توانند شواهد را در نسخه‌های بعدی این مرور بهبود بخشند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا مارچ ۲۰۲۰ به‌روز است.
دوره ۲۰۱۷، شماره ۰ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
ما ۳۸ کارآزمایی را وارد کردیم که در مجموع شامل ۷۹۲۴ کودک بودند؛ هفت کارآزمایی برای این به‌روزرسانی جدید بودند (۱۶۹۳ شرکت‌کننده). پانزده کارآزمایی، اثرات سیلانت بر پایه رزین (resin‐based sealant) را در برابر عدم استفاده از آن ارزیابی کردند (۳۶۲۰ شرکت‌کننده در ۱۴ مطالعه با ۵۷۵ جفت دندان در یک مطالعه)؛ سه کارآزمایی به ارزیابی سیلانت گلاس آینومر (glass ionomer sealant) در مقایسه با عدم استفاده از آن پرداختند (۹۰۵ شرکت‌کننده)؛ و ۲۴ کارآزمایی، یک نوع سیلانت را در مقابل نوع دیگر آن ارزیابی کردند (۴۱۴۶ شرکت‌کننده). کودکان ۵ تا ۱۶ سال سن داشتند. کارآزمایی‌ها پیشینه مواجهه شرکت‌کنندگان کارآزمایی را با فلوراید یا شیوع پوسیدگی آنها را در ابتدای مطالعه به ندرت گزارش کردند.
سیلانت بر پایه رزین در مقابل عدم استفاده از آن: سیلانت‌های بر پایه رزین نسل دوم، سوم و چهارم از بروز پوسیدگی‌های نخستین مولار دائمی در کودکان ۵ تا ۱۰ ساله پیشگیری کردند (در ۲۴ ماه پیگیری: OR: ۰,۱۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۰۸ تا ۰.۱۹؛ ۷ کارآزمایی (۵ کارآزمایی در دهه ۱۹۷۰ منتشر شدند؛ ۲ کارآزمایی در دهه ۲۰۱۰)؛ ۱۵۴۸ کودک تصادفی‌سازی شدند؛ ۱۳۲۲ کودک ارزیابی شدند؛ شواهد با کیفیت متوسط). اگر فرض کنیم که ۱۶% از سطوح کنترل دندان طی ۲۴ ماه پیگیری پوسیده شدند (۱۶۰ دندان پوسیده در هر ۱۰۰۰ دندان)، پس استفاده از سیلانت بر پایه رزین، نسبت سطوح پوسیده شده را به ۵.۲% کاهش داد (۹۵% CI؛ ۳.۱۳% تا ۷.۳۷%). به‌طور مشابه، با فرض اینکه ۴۰% از سطوح کنترل دندان پوسیده باشند (۴۰۰ دندان پوسیده در هر ۱۰۰۰ دندان)، پس استفاده از سیلانت بر پایه رزین، نسبت سطوح پوسیده را به ۶.۲۵% کاهش خواهد داد (۹۵% CI؛ ۳.۸۴% تا ۹.۶۳%). اگر ۷۰% از سطوح کنترل دندان پوسیده باشند، ۱۹% از سطوح پوسیده در گروه سیلانت خواهد بود (۹۵% CI؛ ۱۲.۳% تا ۲۷.۲%). این تاثیر پیشگیری از پوسیدگی در دوره پیگیری طولانی‌تر حفظ شد، اما کیفیت و کمیّت شواهد کاهش یافت (به‌عنوان مثال در ۴۸ تا ۵۴ ماه پیگیری: OR: ۰.۲۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۶ تا ۰.۲۸؛ ۴ کارآزمایی؛ ۴۸۲ کودک ارزیابی شدند؛ RR: ۰.۲۴؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۲ تا ۰.۴۵، ۲۰۳ کودک ارزیابی شدند). اگر چه مطالعات به‌طور کلی به خوبی انجام شدند، کورسازی ارزیابی پیامد را در همه کارآزمایی‌ها برای پوسیدگی، در معرض خطر بالای سوگیری ارزیابی کردیم (امکان کورسازی ارزیابی پیامد در مطالعات سیلانت وجود ندارد چرا که ارزیابان پیامد می‌توانند سیلانت را دیده و شناسایی کنند).
سیلانت گلاس آینومر در مقابل عدم استفاده از آن: توسط سه مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج در ۲۴ ماه متناقض بودند (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
نوعی از سیلانت در مقابل نوع دیگر: اثربخشی نسبی انواع مختلف سیلانت‌ها ناشناخته هستند (شواهد با کیفیت بسیار پائین). ما ۲۴ کارآزمایی را وارد کردیم که مستقیما دو نوع مختلف را از مواد سیلانت با هم مقایسه کردند. مقایسه‌ها با توجه به نوع سیلانت ارزیابی شده، پیامدهای انتخاب شده و مدت پیگیری متفاوت بودند.
عوارض جانبی: فقط در چهار کارآزمایی عوارض جانبی مورد ارزیابی قرار گرفت. هیچ موردی از عوارض جانبی گزارش نشد.
نقش سیلانت‌ها در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های دائمی
سوال مطالعه مروری
آیا سیلانت‌ها می‌توانند از پوسیدگی دندان‌های دائمی پیشگیری کنند و اثرات انواع مختلف سیلانت‌ها چه هستند؟
پیشینه
اگرچه کودکان و نوجوانان دندان‌های سالم‌تری نسبت به گذشته دارند، در بعضی از افراد و مکان‌ها، پوسیدگی دندان یک مشکل به حساب می‌آید. پوسیدگی دندان در جوانان اغلب روی سطوح جونده دندان‌های خلفی رخ می‌دهد. روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان شامل مسواک زدن، استفاده از مکمل‌های فلوراید (مانند قرص)، فلوراید که مستقیما روی دندان‌ها به‌کار می‌رود و سیلانت‌های دندانی هستند. به‌منظور پیشگیری از رشد باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان‌ها در شیارهای دندان‌های خلفی می‌شوند، از سیلانت‌های دندانی استفاده می‌شود. سیلانت‌ها توسط دندانپزشکان یا اعضای تیم مراقبت از دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع اصلی سیلانت‌های استفاده شده عبارت بودند از سیلانت‌های بر پایه رزین و سیلانت‌های گلاس آینومر.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد ۳۸ مطالعه را انتخاب کردیم که شامل ۷۹۲۴ فرد جوان (۵ تا ۱۶ ساله) بوده و برای پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان از سیلانت‌های دندانی مختلف استفاده کردند. در این مطالعات جوانان نماینده جمعیت عمومی بودند.
این مطالعه مروری شامل مطالعاتی بود که از طریق جست‌وجوی متون تا ۳ آگوست ۲۰۱۶ به‌دست آمدند. تمام مطالعات را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) ارزیابی کردیم زیرا متخصصان دندان که نتایج را اندازه‌گیری کردند، میتوانستند ببینند که از سیلانت استفاده شده یا خیر.
نتایج اصلی
پانزده مطالعه سیلانت‌های بر پایه رزین را با عدم استفاده از آنها مقایسه کردند و دریافتند کودکانی که سیلانت را روی دندان‌های خلفی خود استفاده کردند نسبت به کودکانی که از سیلانت استفاده نکردند، دچار پوسیدگی کمتری در دندان‌های خلفی خود شدند. ما توانستیم داده‌های به‌دست آمده را از هفت مطالعه از این مطالعات ترکیب کنیم (از جمله دو مطالعه که از سال ۲۰۱۰ منتشر شدند)، که شامل کودکان ۵ تا ۱۰ سالهای بودند که از سیلانت‌ها استفاده کردند. این نشان داد که اگر ۴۰% از دندان‌های خلفی در طول ۲۴ ماه دچار پوسیدگی شوند، استفاده از سیلانت آن را به ۶% کاهش می‌دهد. منافع مشابهی برای سیلانت‌های بر پایه رزین تا چهار سالگی نشان داده شد. به‌نظر می‌رسد که این تاثیر تا نه سالگی همچنان ادامه دارد، اما شواهد کمی در این زمینه وجود داشت.
نتایج مربوط به مقایسه استفاده از سیلانت گلاس اینومر با عدم استفاده از آن و مقایسه یک نوع از مواد سیلانت با نوع دیگر ناقص و بی‌نتیجه بودند.
چهار مطالعه مشکلات احتمالی استفاده از سیلانت‌ها را ارزیابی کردند؛ هیچ کدام گزارش نشدند.
کیفیت شواهد
شواهدی را با کیفیت متوسط یافتیم که نشان دادند استفاده از سیلانت بر پایه رزین در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثرتر از عدم استفاده از آن است و پوسیدگی را بین ۱۱% و ۵۱% بیشتر از کودکانی که از سیلانت استفاده نکردند، کاهش می‌دهد (دو سال پس از قرار دادن سیلانت اندازه‌گیری شد). «کیفیت متوسط» به این معنی است که به‌طور منطقی از این یافته مطمئن هستیم، اگرچه ممکن است پژوهش‌های آینده آن را تغییر دهند. اغلب مطالعات واردشده در این تجزیه‌وتحلیل، در دهه ۱۹۷۰ انجام شدند. از آنجایی که شواهد موجود کیفیت بسیار پائینی دارند، نمی‌توانیم در مورد مقایسه‌های دیگر موجود در مطالعه مروری نتیجه‌گیری کنیم. انجام مطالعات بیشتر با مدت زمان پیگیری طولانی‌تر مورد نیاز است.
| صفحه ۱ از ۱ |
