سی و یک مطالعه شامل ۹۵۷۱ شرکتکننده، در ۳۳ مقاله، معیارهای ورود را به مطالعه داشتند. همه مطالعات به زبان انگلیسی منتشر شدند. پانزده مطالعه، کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده، نه مورد، مطالعات کنترل شده قبل‐و‐بعد، چهار مورد، مطالعات کنترل شده نامتعادل با یک کنترل تاریخی، یک مطالعه، کنترل شده نامتعادل با یک پس‐تست (post‐test) تنها، و دو مطالعه، کنترل شده نامتعادل با یافتههای پیش و پس از تست برای گروه مداخله و پس از تست در گروه کنترل بودند. بیست یک مطالعه تاثیرات مداخلات مربوط به سرقت ادبی (plagiarism) و ۱۰ مطالعه مداخلات مربوط به صداقت/اخلاق در پژوهش را ارزیابی کردند. شرکتکنندگان شامل دانشجویان دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دانشگاهیان از طیف وسیعی از رشتههای تحقیقاتی و کشورها بودند، و مطالعات به ارزیابی انواع مختلف پیامدها پرداختند.
قضاوت ما بر این بود که بسیاری از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده دارای خطر بالای سوگیری در حداقل یکی از حوزههای ارزیابی بودند، و در مورد کارآزماییهای غیر تصادفیسازی شده، هیچ تلاشی برای کاهش سوگیریهای بالقوه ذاتی در طراحیهای غیر تصادفیسازی شده صورت نگرفت.
طیف وسیعی از مداخلات را با هدف کاهش سوء رفتار در پژوهش شناسایی کردیم. اغلب مداخلات نوعی از آموزش را در بر داشتند، اما روشها و محتوای آنها تا حد زیادی متفاوت بوده و شامل سخنرانیهای حضوری و آنلاین، ماژولهای تعاملی آنلاین، گروههای بحث، تکالیف و تمرینهای عملی بودند. اکثر مطالعات از معیارهای استاندارد یا معتبر پیامد استفاده نکردند و ترکیب یافتههای حاصل از این مطالعات با چنین مداخلات، پیامدها و شرکتکنندگان گوناگون، غیر ممکن بود. بهطور کلی، شواهدی با کیفیت بسیار پائین وجود دارد که نشان میدهد روشهای مختلف آموزش در صداقت تحقیقات، بر نگرش شرکتکنندگان نسبت به مسائل اخلاقی تاثیرگذار است، اما حداقل (یا کوتاهمدت) تاثیرات را بر دانش آنها بر جای گذاشت. ارائه آموزش در مورد سرقت ادبی و بازنویسی، تاثیرات مختلفی بر نگرش شرکتکنندگان نسبت به سرقت ادبی و اعتماد آنان بر اجتناب از آن داشت، اما به نظر میرسید آموزشهایی که شامل تمرینهای عملی بودند، اثربخشی بیشتری داشتند. آموزش درباره سرقت ادبی، تاثیرات متناقضی را بر دانش شرکتکنندگان در مورد آنها و توانایی تشخیص سرقت ادبی داشت. آموزش فعال، به ویژه اگر در تمرینهای عملی به کار گرفته شده یا از نرمافزار تطبیق متن استفاده کنند، بهطور کلی وقوع سرقت ادبی را کاهش میدهد، هرچند نتایج همسو و سازگار نبودند. اگرچه نتایج با یکدیگر سازگار نیستند، طراحی فرم سهم نویسنده نشریه، بر صداقت اطلاعات عرضه شده در مورد سهم افراد و نسبت مشارکت ذکر شده که دارای معیارهای نویسندگی است، تاثیرگذار بود. هیچ مطالعهای را شناسایی نکردیم که به بررسی مداخلات برای نتایج در سطح سازمانی پرداخته باشد. تعداد حوادث و بزرگی تاثیرات مداخله، بهطور کلی کوچک بودند، بهطوری که شواهد به احتمال زیاد دقیق نیستند. هیچ موردی از حوادث جانبی گزارش نشد.
پزشکان و بیماران باید قادر باشند به گزارشهای پژوهشهای پزشکی اعتماد کنند، زیرا این گزارشها برای کمک به آنها در تصمیمگیری در مورد درمان استفاده میشوند. بنابراین پیشگیری از انجام و انتشار تحقیقات نادرست یا گمراه کننده دارای اهمیت زیادی است. مشکلات موجود با پژوهشها شامل انواع مختلفی از سوء رفتار مانند تغییر نتایج (تحریف (falsification))، ساخت نتایج (جعل (fabrication)) یا کپی کردن کار افراد دیگر (سرقت ادبی (plagiarism)) میشوند. گفته میشود سیستمهای خوبی که تحقیقات قابل اعتماد تولید میکنند، صداقت در پژوهش را نشان میدهند. فعالیتهایی را مانند آموزش مطالعه کردیم که برای کاهش سوء رفتار در پژوهش و تشویق به صداقت طراحی شدهاند. تاثیرات برخی از این فعالیتها بر نگرش، دانش و رفتار محققان مطالعه شده و شواهد حاصل از این مطالعات را گردهم آوردیم.
برخی از مطالعات، تاثیرات مثبتی بر نگرش محققان نسبت به سرقت ادبی نشان دادند. آموزش عملی، مانند استفاده از برنامههای کامپیوتری که میتوانند سرقت ادبی را شناسایی کنند، یا تمرین نوشتاری، گاهی اوقات سرقت ادبی را توسط دانشجویان کاهش داد، اما همه مطالعات، تاثیر مثبتی را نشان ندادند. هیچ مطالعهای را نیافتیم که درباره جعل یا تحریف، انجام شده باشد. نتایج دو مطالعه نشان دادند، روشی که در آن نشریات از نویسندگان درباره جزئیات اینکه هر بخش از یک مطالعه توسط چه کسی انجام شده، میپرسند، پاسخ آنها را تحت تاثیر قرار میدهد.
بسیاری از مطالعات انتخاب شده در این مرور دارای مشکلاتی از قبیل تعداد کم نمونهها بودند یا از روشهایی استفاده کردند که ممکن است در نتایج، سوگیری (bias) ایجاد کنند. روشهای آموزش داده شده در مطالعات (که شامل دورههای آنلاین، سخنرانیها و بحثهای گروهی بودند) اغلب به وضوح شرح داده نشدند. اغلب مطالعات به تست تاثیرات مداخله در طول دورههای زمانی کوتاه پرداختند. بسیاری از مطالعات به جای محققان فعال شامل دانشجویان دانشگاهها بودند.
بهطور خلاصه، شواهد موجود از کیفیت بسیار پائینی برخوردار بودند، به طوری که تاثیر هر نوع مداخله برای پیشگیری از سوء رفتار و ترویج صداقت در پژوهش و انتشار، دارای قطعیت نبودند. با این حال، آموزش عملی در مورد چگونگی اجتناب از سرقت ادبی ممکن است در کاهش سرقت ادبی توسط دانشجویان موثر باشد، اگرچه نمیدانیم این نوع آموزش دارای تاثیرات طولانیمدت است یا خیر.
ما ۳۶ کارآزمایی را وارد کردیم که دادههایی را برای ۱۷,۲۰۶ بزرگسال ارائه کردند: ۹۴۰۲ شرکتکننده ۲۰۰ میلیگرم در روز، سلکوکسیب دریافت کردند و ۷۸۰۴ نفر معین شدند تا tNSAIDها (N = ۱۸۶۹) یا دارونما (N = ۵۹۳۵) را دریافت کنند. سلکوکسیب با دارونما (placebo) (۳۲ کارآزمایی)، ناپروکسن (۶ کارآزمایی) و دیکلوفناک (۳ کارآزمایی) مقایسه شد. مطالعات بین سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۴ منتشر شدند. مطالعات شامل شرکتکنندگان مبتلا به OA زانو، مفصل ران یا هر دو بودند؛ میانگین مدت ابتلا به OA، معادل ۷,۹ سال گزارش شد. بیشتر مطالعات عمدتا شامل شرکتکنندگان سفیدپوست بودند که میانگین سنی آنها ۶۲ (± ۱۰) سال بود؛ اکثر شرکتکنندگان زن بودند. هیچ نگرانی در مورد خطر سوگیری برای سوگیری عملکرد و تشخیص وجود نداشت، اما در اغلب کارآزماییها سوگیری انتخاب ضعیف گزارش شده بود. اکثر کارآزماییها سوگیری فرسایشی (attrition bias) بالایی داشتند و شواهدی از گزارش انتخابی در یک‐سوم از مطالعات وجود داشت.
سلکوکسیب در برابر دارونما
در مقایسه با دارونما، سلکوکسیب درد را در مقیاس ۵۰۰ نقطهای درد «شاخص آرتریت دانشگاههای اونتاریو غربی و مکمستر (Western Ontario and McMaster Universities Arthritis Index; WOMAC)» اندکی کاهش داد، ۳% بهبودی مطلق (۹۵% CI؛ ۲% تا ۵% بهبود) یا ۱۲% بهبودی نسبی (۹۵% CI؛ ۷% تا ۱۸% بهبود) (۴ مطالعه؛ ۱۶۲۲ شرکتکننده). این میزان بهبودی ممکن است از نظر بالینی معنیدار نباشد (شواهد با کیفیت بالا).
در مقایسه با دارونما، سلکوکسیب عملکرد فیزیکی را در مقیاس ۱۷۰۰ نقطهای WOMAC اندکی بهبود داد، محاسبه بهبودی مطلق: ۴%؛ (۹۵% CI؛ ۲% تا ۶% بهبودی)، بهبودی نسبی: ۱۲%؛ (۹۵% CI؛ ۵% تا ۱۹% بهبودی) (۴ مطالعه؛ ۱۶۲۲ شرکتکننده). این میزان بهبودی ممکن است از نظر بالینی معنیدار نباشد (شواهد با کیفیت بالا).
شواهدی از یک تفاوت مهم برای خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی وجود نداشت (Peto OR: ۰,۹۹؛ ۹۵% CI؛ ۰.۸۵ تا ۱.۱۵) (شواهد کیفیت متوسط به دلیل محدودیتهای مطالعه).
نتایج به دست آمده برای تعداد شرکتکنندگانی که دچار هرگونه عوارض جانبی جدی (SAEs) (Peto OR: ۰,۹۵؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۶ تا ۱.۳۶)، عوارض گوارشی (Peto OR: ۱.۹۱؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۴ تا ۱۴.۹۰) و حوادث قلبیعروقی (Peto OR: ۳.۴۰؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۳ تا ۱۵.۸۸) شدند، غیر‐قطعی بودند (شواهد با کیفیت بسیار پائین به دلیل عدم دقت جدی و محدودیتهای مطالعه). با این حال، آژانسهای نظارتی درباره افزایش عوارض قلبیعروقی ناشی از سلکوکسیب هشدار دادهاند.
سلکوکسیب در برابر tNSAIDها
یافتهها در مورد اثر درد بین سلکوکسیب و tNSAIDها در یک مقیاس آنالوگ بصری (VAS)‐۱۰۰ نقطهای، غیر‐قطعی بودند، و ۵% بهبودی مطلق (۹۵% CI؛ ۱۱% بهبودی تا ۲% بدتر شدن)، ۱۱% بهبودی نسبی (۹۵% CI؛ ۲۶% بهبودی تا ۴% بدتر شدن) (۲ مطالعه؛ ۱۱۸۰ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط به دلیل سوگیری انتشار).
در مقایسه با tNSAID، سلکوکسیب عملکرد فیزیکی را در مقیاس WOMAC با ۱۰۰ امتیاز اندکی بهبود بخشید، نشاندهنده ۶% بهبودی مطلق (۹۵% CI؛ ۶% تا ۱۱% بهبودی) و ۱۶% بهبودی نسبی (۹۵% CI؛ ۲% تا ۳۰% بهبودی). این میزان بهبودی ممکن است از لحاظ بالینی معنیدار نباشد (شواهد با کیفیت پائین به دلیل فقدان اطلاعات و تعداد کم شرکتکنندگان) (۱ مطالعه؛ ۲۶۴ شرکتکننده).
بر اساس شواهدی با کیفیت پائین یا بسیار پائین (کاهش به علت دادههای ازدسترفته، خطر سوگیری بالا، تعدادی عوارض و فواصل اطمینان وسیع) نتایج برای خروج بیماران از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (Peto OR: ۰,۹۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۷۴ تا ۱.۲۷)، تعداد شرکتکنندگانی که دچار عوارض جانبی جدی شدند (Peto OR: ۰.۹۲؛ ۹۵% CI؛ ۰.۶۶ تا ۱.۲۸)، عوارض گوارشی (Peto OR: ۰.۶۱؛ ۰.۱۵ تا ۲.۴۳) و حوادث قلبیعروقی (Peto OR: ۰.۴۷؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۷ تا ۱.۲۵) غیر‐قطعی بودند.
در مقایسه سلکوکسیب و دارونما تفاوتهایی در تجزیهوتحلیل جامع بین تجزیهوتحلیل اصلی ما با خطر سوگیری پائین و تمام مطالعات مناسب وجود نداشتند. در مقایسه سلکوکسیب و tNSAIDها، فقط یک پیامد تفاوتی را بین مطالعات با خطر سوگیری پائین و تمام مطالعات واجد شرایط نشان دادند: عملکرد فیزیکی (۶% بهبودی مطلق در خطر سوگیری پائین، عدم وجود تفاوت در تمام مطالعات واجد شرایط).
هیچ مطالعهای در مقایسههای اصلی، کیفیت زندگی را اندازهگیری نکرد. از ۳۶ مطالعه، ۳۴ مورد تأمین بودجه را توسط داروسازان گزارش کرده و در ۳۴ مطالعه یک یا چند نویسنده جزو کارکنان حامی مالی بودند.
سوال مطالعه مروری
ما منافع و آسیبهای سلکوکسیب (celecoxib)، داروی مورد استفاده برای درمان افراد مبتلا به استئوآرتریت، برای بهبود درد، حرکت، کیفیت زندگی و ایمنی دارو را ارزیابی کردیم.
پیشینه
استئوآرتریت یک بیماری مفصلی (بیشتر در زانوها و مفصل ران) است که وقتی غضروف از بین میرود، ایجاد شده و منجر به درد، سفتی و التهاب مفصل میشود که میتواند تحرک را محدود کرده و کیفیت زندگی را کاهش دهد. سلکوکسیب با تأثیری معادل داروهای ضد‐التهابی مرسوم (traditional anti‐inflammatory drugs; tNSAIDs مانند ناپروکسن و دیکلوفناک) و در عین حال مشکلات گوارشی و مشکلات دیگر کمتر به بازار عرضه میشود.
ویژگیهای مطالعه
ما تا اپریل ۲۰۱۷ جستوجو کردیم و ۳۶ کارآزمایی را، شامل ۱۷,۲۰۶ بزرگسال که روزانه ۲۰۰ میلیگرم سلکوکسیب (۹۴۰۲ شرکتکننده) یا یک داروی دیگر (ناپروکسن ‐ ۶ کارآزمایی، یا دیکلوفناک ‐ ۳ کارآزمایی، در مجموع ۱۸۶۹ شرکتکننده) یا یک درمان ساختگی (دارونما ‐ ۳۲ کارآزمایی، ۵۹۳۵ شرکتکننده) دریافت میکردند، وارد کردیم.
بهطور متوسط، شرکتکنندگان در سن ۶۲ سالگی و به مدت ۷,۹ سال مبتلا به استئوآرتریت بودند. شرکتکنندگان مبتلا به استئوآرتریت زانو، مفصل ران یا هر دو بودند؛ بیشتر زن و سفیدپوست بودند.
منابع مالی مطالعات
بیشتر مطالعات (۳۴ مورد از ۳۶) از تولید کنندگان داروهای مورد مطالعه حمایت مالی دریافت کردند، و (۳۴ مورد از ۳۶ مورد) شامل نویسندگانی بودند که برای شرکتهای دارویی کار میکردند.
نتایج کلیدی
سلکوکسیب در مقایسه با دارونما (placebo)، درد را اندکی کاهش داد، عملکرد فیزیکی را بهبود بخشید، و احتمالا تعداد افرادی را که از کارآزماییها به دلیل مشکلات درمانی خارج شدند افزایش نداد. با این حال، بعید است این نتایج از لحاظ بالینی معنیدار باشند. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان میدهد که ما در مورد این که سلکوکسیب باعث ایجاد عوارضی مانند مشکلات گوارشی و قلبی در مقایسه با دارونما میشود یا خیر، اطمینان نداریم. با اینحال، آژانسهای نظارتی دارو از افزایش خطر مشکلات قلبی با سلکوکسیب هشدار دادهاند.
سلکوکسیب و tNSAIDها درد را به یک میزان کاهش میدهند؛ سلکوکسیب در مقایسه با tNSAIDها عملکرد فیزیکی را اندکی بهبود میبخشد. کیفیت شواهدی که سلکوکسیب و tNSAIDها را مقایسه کردند پائین تا بسیار پائین بودند، بنابراین آسیبهای ناشی از مصرف این داروها (از قبیل مشکلات قلبی و گوارشی) نامعلوم است.
هیچکدام از مطالعات با کیفیت بالا کیفیت زندگی را ارزیابی نکردند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد ضعیف بود و نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. از آنجا که میدانیم حمایت مالی از سوی شرکت تولید کننده دارو ممکن است منجر به نتیجهگیری و ماحصل مطلوبتر نسبت به حمایت مالی از منابع دیگر شود، به دلیل دخالت قابلتوجه صنعت دارویی و اطلاعات اندک، در مورد نتایج بهشدت محتاط هستیم.
ما نتوانستیم از سه کارآزمایی که شامل ۱۵,۵۳۹ شرکتکننده (در انتظار ارزیابی) بود دادهای را به دست آوریم؛ Pfizer ارائه اطلاعات را برای دو گزارش که شامل ۱۴,۰۴۲ شرکتکننده میشد، نپذیرفت.
ما نیاز به دسترسی به همه نتایج کارآزماییها داریم تا منافع و آسیبهای سلکوکسیب و دیگر درمانها را بهتر درک کنیم. انجام کارآزماییهای جدید که در مورد منافع و آسیبهای سلکوکسیب در برابر tNSAIDها برای افراد مبتلا به استئوآرتریت تحقیق کنند، دورههای پیگیری طولانیتر، مقایسههای مستقیمتر با دیگر tNSAIDها و منابع مالی غیر‐تجاری داشته باشند، مورد نیاز هستند.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb