در این مرور هشت مطالعه (۳۳۴ شرکتکننده، ۹ منبع) را مورد بررسی قرار دادیم. دوازده مطالعه در حال انجام هستند و در نسخههای آینده این مرور در صورت لزوم بررسی خواهند شد. ما قادر به دستیابی به متن کامل ۱۲ مطالعه دیگر نشدهایم از این رو آنها را به عنوان «در انتظار طبقهبندی» مشخص کردهایم. چهار مورد از مطالعات به دلیل تصادفیسازی در معرض خطر پائین سوگیری (bias) قرار داشت؛ دو مورد از مطالعات به دلیل پنهانسازی تخصیص در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشتند. چهار مورد از مطالعات به دلیل کورسازی شرکتکنندگان و کارکنان در معرض خطر پائین سوگیری بودند. سه مطالعه را به دلیل کورسازی ارزیابان پیامدها دارای خطر پائین سوگیری بررسی کردیم. بیشتر مطالعات را در معرض خطر بالای سوگیری گزارشدهی انتخابی ارزیابی کردیم.
ما نتایج مطالعات را برای چهار مقایسه اصلی به شرح زیر ارائه میکنیم.
سوماتریپتان (sumatriptan) در برابر دارونما (placebo) (۱ مطالعه موازی؛ ۱۰۲ شرکتکننده)
دادههای سوماتریپتان کاهش خطر AMS را در مقایسه با دارونما نشان داد (خطر نسبی (RR): ۰,۴۳؛ ۹۵% CI؛ ۰.۲۱ تا ۰.۸۴؛ ۱ مطالعه؛ ۱۰۲ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین). هیچ یک از مطالعات وارد شده مواردی از HAPE؛ HACE یا حوادث جانبی مرتبط با آن را نشان نداد.
منیزیم سیترات (magnesium citrate) در برابر دارونما (۱ مطالعه موازی؛ ۷۰ شرکتکننده)
RR تخمینی برای AMS، قرصهای منیزیمسیترات در برابر دارونما، ۱,۰۹ بود (۹۵% CI؛ ۰.۵۵ تا ۲.۱۳؛ ۱ مطالعه؛ ۷۰ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین). علاوه بر این، RR تخمینی برای مدفوع شل، ۳.۲۵ بود (۹۵% CI؛ ۱.۱۷ تا ۸.۹۹؛ ۱ مطالعه؛ ۷۰ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین). تنها مطالعه وارد شده مواردی را از HAPE یا HACE گزارش نکرد.
اسپیرونولاکتون (spironolactone) در برابر دارونما (۲ مطالعه موازی؛ ۲۰۵ شرکتکننده)
تخمین تجمعی RR برای AMS به دلیل ناهمگونی چشمگیر بین مطالعات وارد شده (I² = ۷۲%) انجام نشد. RR از مطالعات مجزا ۰,۴۰؛ (۹۵% CI؛ ۰.۱۲ تا ۱.۳۱) و ۱.۴۴؛ (۹۵% CI؛ ۰.۷۹ تا ۲.۰۱؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) بود. هیچ عارضهای از HAPE یا HACE گزارش نشد. حوادث جانبی بررسی نشدند.
استازولامید (acetazolamide) در برابر اسپیرونولاکتون (۱ مطالعه موازی؛ ۲۳۲ شرکتکننده)
دادههای مربوط به استازولامید در مقایسه با اسپیرونولاکتون کاهش خطر AMS را با استفاده از استازولامید نشان داد (RR: ۰,۳۶؛ ۹۵% CI؛ ۰.۱۸ تا ۰.۷۰؛ ۲۳۲ شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین). هیچ عارضهای از HAPE یا HACE گزارش نشد. حوادث جانبی بررسی نشدند.
پیشینه
بیماری ارتفاعزدگی (high altitude illness; HAI) اصطلاحی است که برای معرفی بعضی از علائم مغزی و ریوی استفاده میشود که ممکن است حین صعود به ارتفاعات بالای ۲۵۰۰ متری (حدود ۸۲۰۰ فوت) به آن دچار شوند. علائم مربوط به HAI، عموما با سردرد، تهوع، استفراغ و خستگی همراه است (اغلب بیماری حاد کوهی نامیده میشود)، اما در افراد مختلف عمدتا روی مغز (خوابآلودگی، گیجی یا بیهوشی) یا روی ریهها (سرفه، تنگی نفس) تاثیر میگذارد. در این مرور پنج کلاس دارویی را که برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمتر استفاده شده، ارزیابی کردیم.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا می ۲۰۱۷ بهروز است. هشت مطالعه را با ۳۳۴ شرکتکننده در رابطه با پنج کلاس متفاوت داروهایی که گاهی اوقات برای پیشگیری از HAI توصیه میشوند پیدا کردیم. این داروها شامل داروهایی هستند که عملکردی مشابه سروتونین را در مکانهای مشخص شده نشان میدهند (آگونیستهای انتخابی گیرنده هیدروکسیتامین(۱)‐۵؛ (selective ۵‐hydroxytryptamine(۱) receptor agonists))، داروهایی که فعالیت آنزیم کلسیم را تنظیم میکنند (آنتاگونیست ان‐متل‐دی‐آسپارتات (N‐methyl‐D‐aspartate; NMDA))، داروهایی که قطر رگهای خونی را افزایش میدهند (آنتاگونیست اندوتلین ۱)، داروهایی که مانع پرتاب (آغاز عمل) نورون (سلول عصبی) و ایجاد تشنج (داروهای ضد‐انعقاد) میشوند، همچنین داروهایی که میزان سدیم و آب بدن را تنظیم میکنند (اسپیرونولاکتون (spironolactone)). همه مطالعات در مناطق کوهستانی مرتفع انجام شدند. شرکتکنندگان بین ۱۶ تا ۶۵ سال سن داشتند. فقط یک مطالعه شامل افرادی بود که در معرض خطر بالای این بیماری به دلیل سابقه HAI بودند. در چهار کارآزمایی، مداخلات بین یک تا سه روز پیش از صعود (۵۰%) و در سه کارآزمایی، مداخلات کمتر از ۲۴ ساعت پیش از صعود (۳۷,۵%) انجام شد. شرکتکنندگان در تمامی این مطالعات به ارتفاع نهایی بین ۳۵۰۰ و ۵۸۹۵ متری از سطح دریا رسیدند. فقط در یکی از هشت مطالعه وارد شده اطلاعات شفافی در باره منبع مالی (۱۲.۵%) وجود ندارد. بیستوچهار مطالعه دیگر به عنوان مطالعات در حال انجام (۱۲) یا در انتظار طبقهبندی (۱۲؛ امکان دسترسی به متن کامل وجود ندارد) دستهبندی شدند.
نتایج کلیدی
ارزیابی مداخلات دارویی کمتر استفاده شده، نشان میدهد که در ارتباط با این مداخلات شواهد کمی وجود دارد. در اکثر مقایسههای انجام شده، فقط از یک مطالعه واحد شواهدی به دست آوردیم. مزایای بالینی و آسیبهای مرتبط با مداخلات بالقوه مانند سوماتریپتان (sumatriptan) هنوز مشخص نیست.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد از پائین تا بسیار پائین متغیر بودند. مطالعات متعددی دارای کاستیهای کیفیتی بودند، مانند داشتن فقط حجم نمونههای کوچک، در نتیجه ارائه نتایج نامطمئن بود. اکثر داروهای بررسی شده نیاز به پژوهش بیشتری دارند تا اثربخشی و ایمنی آنها را مشخص کند.
صفحه ۱ از ۱ |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز همکار کاکرین ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Cochrane Iran Associate Centre
Designed & Developed by : Yektaweb