پیشینه
زمانبندی جراحی برای تنگی شریان کاروتید که بهتازگی علامتدار شده، همچنان بحثبرانگیز باقی مانده است. خونرسانی مجدد مغزی زودهنگام ممکن است از یک عود ایسکمیک ناتوانکننده یا کشنده جلوگیری کند؛ اما ممکن است خطر تغییرات هموراژیک یا جابهجا شدن یک لخته را افزایش دهد. این بررسی، شواهد تصادفیسازی و کنترلشدهای را ارزیابی کرده که اهمیت افزایش خطر عارضههای راجعه را در برابر بالا رفتن مزیت مداخله سریعتر، سنجیده بودند.
اهداف
ارزیابی خطرات و مزایای انجام خونرسانی مغزی بسیار سریع (در عرض دو روز) در مقایسه با درمان تأخیری (بعد از دو روز) برای افراد مبتلا به تنگی شریان کاروتید تازه علامتدار شده.
روش های جستجو
ما مرکز ثبت کارآزماییهای گروه استروک در کاکرین (Cochrane Stroke Group)؛ را در ژانویه 2016؛ پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials؛ کتابخانه کاکرین؛ (The Cochrane Library)؛ شماره 1؛ 2016)، MEDLINE (از 1948 تا 26 ژانویه 2016)؛ EMBASE (از 1974 تا 26 ژانویه 2016)؛ LILACS (از 1982 تا 26 ژانویه 2016)؛ و مراکز ثبت کارآزماییها (از آغاز تا 26 ژانویه 2016) را جستوجو کردیم. ما همچنین در مجموعه مقالات کنفرانسها و ژورنالها و فهرست منابع جستوجو انجام دادیم. هیچ محدودیت زبانی وجود نداشت. ما با همکاران و شرکتهای داروسازی برای شناسایی مطالعات بیشتر و کارآزماییهای منتشرنشده تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
همه کارآزماییهای کامل و حقیقتاً تصادفیسازی شدهای که خونرسانی مغزی بسیار سریع (در عرض دو روز) را با درمان تأخیری (بعد از دو روز) برای افراد مبتلا به تنگی شریان کاروتید تازه علامتدار شده، مقایسه کرده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما بهطور مستقل کارآزماییها را براساس معیار ذکرشده برای ورود به مطالعه انتخاب کرده، خطر سوگیری (Bias) را برای هر کارآزمایی، ارزیابی و استخراج دادهها را به انجام رساندیم. ما از استراتژی تجزیه و تحلیل به قصد درمان (intention-to-treat) استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما یک کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (RCT ؛Randomised Controlled Trials) شامل 40 شرکتکننده را انتخاب کرده و زمانبندی جراحی را برای افراد مبتلا به تنگی شریان کاروتید تازه علامتدار شده بررسی کردیم. در این مطالعه، جراحی بسیار سریع با جراحی انجامشده پس از 14 روز از آخرین عارضه علامتدار، مقایسه شده بود. کیفیت کلی این شواهد، به علت تعداد کم شرکتکنندگان از فقط یک کارآزمایی و نبود دادههای پیامد، بسیار پائین بود. ما هیچ اختلاف معناداری میان اثرات جراحی بسیار سریع یا تأخیری در کاهش خطر ترکیبی سکته مغزی و مرگومیر طی 30 روز پس از جراحی (نسبت شانس (OR): 3.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.38 تا 29.23؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا خطر ترکیبی مرگومیر و سکته مغزیبعد از عمل (OR: 0.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 1.58؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) نیافتیم. تا امروز هیچ نتیجهای برای تأیید زمانبندی مطلوب برای جراحی در دسترس نیست.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر شواهدی با کیفیت بالا برای پشتیبانی از خونرسانی مجدد مغزی بسیار سریع یا تأخیری بعد از یک سکته مغزی ایسکمیک تازه وجود ندارد. بنابراین کارآزماییهای تصادفیسازی بیشتری برای مشخص کردن اینکه کدام بیماران باید تحت عمل خونرسانی بسیار فوری قرار بگیرند، موردنیاز هستند. مطالعات آینده باید شرکتکنندگان را براساس گروه سنی، جنسیت، مرحله ایسکمی و درجه تنگی طبقهبندی کنند. اکنون یک RCT در حال انجام است که زمانبندی خونرسانی مجدد مغزی را بررسی میکند.
خلاصه به زبان ساده
زمانبندی درمان برای افراد مبتلا به نشانههای جدید تنگی شریان گردن (کاروتید)
پیشینه
سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق میافتد که جریان خون در بخشی از مغز مسدود شود. این عارضه میتواند به وسیله یک بیماری در شریان گردن (کاروتید) ایجاد شود که ممکن است باعث تنگی شدید در این شریان و منجر به تشکیل لخته خون و انسداد عروق خونی کوچکتر پائیندست شود. باز کردن شریان کاروتید با جداسازی ناحیه بیمار توسط جراحی یا به وسیله وارد کردن یک لوله (استنت) برای گشودن شریان، میتواند جریان خون کافی را دوباره برقرار کند.
تردید نسبت به این موضوع وجود دارد که آیا باید درمان را به صورت فوری انجام داد یا چند روز صبر کرد. درمان اولیه میتواند جریان خون را بهبود بخشیده و از سکتههای مغزی جدید پیشگیری میکند. با این حال، درمان اولیه ممکن است خطر بیشتر ایجاد یک سکته مغزی یا خونریزی مرتبط را به همراه داشته باشد.
سوال مطالعه مروری
ما اثربخشی انجام درمان بسیار سریع (در عرض دو روز) را با درمان تأخیری (بعد از دو روز) برای افراد مبتلا به نشانههای جدید ناشی از تنگی شریان کاروتید مقایسه کردیم.
ویژگیهای مطالعه
جستوجوها تا 26 ژانویه 2016 بهروزرسانی شدند. ما فقط یک کارآزمایی تصادفیسازی یافتیم که تأثیر زمان جراحی را ارزیابی کرده بود. این مطالعه شامل مجموع 40 شرکتکننده با سن 47 تا 84 سال بود.
نتایج اصلی
ما نمیتوانیم با توجه به شواهد محدود موجود بگوییم که زمان جراحی، یک عامل مهم در تعیین پیامد برای بیماران مبتلا به نشانههای جدید ناشی از تنگی شریان کاروتید است.
کیفیت شواهد
شواهد کافی درباره بهترین زمان برای درمان جراحی در افراد مبتلا به نشانههای جدید ناشی از تنگی شریان کاروتید وجود نداشت. کیفیت کلی این شواهد به دلیل تعداد کم شرکتکنندگان از فقط یک کارآزمایی و نبود دادههای پیامد، بسیار پائین بود. مطالعات بیشتری با تعداد بالاتری از بیماران موردنیاز هستند.