جلد 2016 -                   جلد 2016 - صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mariam A Khokhar, Waqqas Ahmad Khokhar, Andrew V Clifton, Graeme E Tosh. Oral health education (advice and training) for people with serious mental illness. 3 2016; 2016
URL: http://cochrane.ir/article-1-891-fa.html
پیشینه
افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی، نه ‌تنها در یک دوره طولانی، دچار زوال کارکرد و عملکرد روز به روز خود می‌شوند، بلکه هم چنین شواهد حکایت از این دارد که این افراد در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های دهانی و درمان‌های دهانی نسبت به جمعیت عمومی هستند. بهداشت بد و ضعیف دهان و دندان، با بیماری‌های قلبی کرونری، دیابت و بیماری‌های تنفسی ارتباط دارد. همچنین بهداشت بد و ضعیف دهان، بر کیفیت زندگی تاثیر دارد و کارکرد روزمره زندگی را مانند خوردن، استراحت، ظاهر فرد، پذیرش اجتماعی و اعتماد به نفس او تحت تاثیر قرار می‌دهد. سلامت دهان و دندان، معمولا در افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی، مهم تلقی نمی‌شود و اولویتی برای آن قائل نمی‌شوند.
اهداف
مطالعه مروری اثرات آموزش سلامت دهان و دندان (توصیه‌ها و آموزش‌های عملی) با یا بدون پایش (مونیتورینگ) در افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی.
روش های جستجو
ما مرکز ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (Cochrane Schizophrenia Group) را جست‌وجو کردیم. داده‌های این مرکز مبتنی بر جست‌وجوی منظم از این پایگاه‌ها است: MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ BIOSIS؛ AMED؛ PubMed؛ PsycINFO و clinical trials registries. هیچ محدودیت زبانی، تاریخی، محدودیت درباره وضعیت انتشار و نوع مدارک برای انتخاب سوابق و مقالات در این بررسی قائل نشدیم.
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب ما همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای بود که در آن‌ها آموزش سلامت دهان و دندان (توصیه‌ها و آموزش عملی) با یا بدون پایش در افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی بررسی شده بود.
گردآوری و تحلیل داده‌ها
ما داده‌ها را به‌طور مستقل استخراج کردیم. برای پیامدهای دوتایی، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آن را براساس قصد درمان محاسبه کردیم. برای داده‌های پیوسته، میانگین تفاوت (MD) بین گروه‌ها و 95% فاصله اطمینان (CI) آن را برآورد کردیم. ما مدل اثر ثابت را برای تجزیه و تحلیل به کار گرفتیم. ما خطر سوگیری (Bias) را برای مطالعات انتخاب شده ارزیابی و جداول «خلاصه یافته‌ها» را با استفاده از GRADE تنظیم و ایجاد کردیم.
نتایج اصلی
ما سه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده با 1358 شرکت‌کننده را انتخاب کردیم. هیچ یک از مطالعات داده‌های قابل استفاده برای پیامدهای کلیدی فراهم نکرده بودند، یعنی یک دندانپزشک در سال گذشته شرکت‌کنندگان را ویزیت نکرده بود، همچنین شرکت‌کنندگان دو بار در روز مسواک نزده بودند و گزارشی از عوارض جانبی مهم به لحاظ کلینیکی و درد مزمن و استفاده از خدمات وجود نداشت. البته داده‌ها درباره ترک زودرس مطالعه و تغییر در نمرات شاخص پلاک (plaque index scores) موجود بود.
آموزش سلامت دهان در مقایسه با مراقیت‌های استاندارد و معمول
وقتی آموزش سلامت دهان با مراقبت‌های استاندارد مقایسه شد، تفاوت آشکاری میان گروه‌ها از نظر تعداد افرادی که مطالعه را ترک کردند، وجود نداشت: (1 RCT؛ n = 50؛ RR: 1.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 6.24؛ شواهد با کیفیت متوسط). درحالی‌که تغییر کلینیکی مهمی در وضعیت دندان‌ها از نظر شاخص پلاک وجود نداشت، با این حال تاثیری دیده شد. اگرچه این تاثیر به لحاظ آماری معنادار و به نفع گروه مداخله بود، با این حال مشخص نبود که این تاثیر به لحاظ کلینیکی مهم است یا نه (1 RCT؛ n = 40؛ MD: 0.50 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 - تا 0.38 - ؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). این داده‌های محدود ممکن است دلالت‌هایی برای بهبود بهداشت دهان و دندان داشته باشند.
مصاحبه انگیزشی+ آموزش سلامت دهان در مقایسه با آموزش سلامت دهان
به نحو مشابهی، وقتی که مصاحبه انگیزشی+ آموزش سلامت دهان با آموزش سلامت دهان به تنهایی مقایسه شد، تفاوت آشکاری برای پیامدهای ترک مطالعه وجود نداشت (1 RCT؛ n = 60؛ MD: 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 تا 27.23؛ شواهد با کیفیت متوسط). درحالی‌که تغییر کلینیکی مهمی در وضعیت دندان‌ها از نظر شاخص پلاک وجود نداشت، با این حال تاثیری به نفع گروه مداخله دیده شد (1 RCT؛ n = 56؛ MD: 0.60 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.02 - تا 0.18 - ؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). این داده‌های محدود و به لحاظ بالینی مبهم و غیرشفاف ممکن است دلالت‌هایی برای بهبود در بهداشت دهان و دندان داشته باشند و ممکن است نداشته باشند.
پایش (مونیتورینگ) در مقایسه با عدم پایش (مونیتورینگ)
برای بررسی این مقایسه، فقط داده‌های ترک زودرس مطالعه موجود بود. ما تفاوتی در تعداد افرادی که خیلی زود مطالعه را ترک کردند، پیدا کردیم و این به نفع گروه «عدم پایش» بود (1 RCT؛ n = 1682؛ RR: 1.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.00 تا 1.14؛ شواهد با کیفیت متوسط). با این حال، این داده‌ها مشکل‌سازند. داده‌ها و وقایع درباره جمعیت کنترل (The control denominator) ضمنی و نامشخص بود. پیگیری فقط به تک‌تک شرکت‌گنندگان وابسته نبود بلکه به مراقبت‌کنندگان حرفه‌ای و سازمان‌ها نیز مربوط می‌شد، به نحوی که تغییر در این افراد و سازمان‌ها باعث می‌شد، پیگیری‌ها بد و ضعیف باشد و این بازتاب خوبی برای مقبولیت پایش برای بیماران نداشت. برای این مقایسه (مقایسه پایش با عدم پایش) هیچ داده‌ای برای «تغییر کلینیکی مهم در شاخص پلاک» وجود نداشت.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
ما شواهدی از این کارآزمایی‌ها نیافتیم که برمبنای آن‌ها آموزش و توصیه درباره سلامت دهان و دندان از نظر پیامدهای معنادار به لحاظ بالینی به افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی کمک کند. پیگیری گایدلاین‌ها و توصیه‌هایی مانند توصیه‌های انجمن بریتانیایی کارگروه ناتوانی و سلامت دهان نیاز است تا شواهد بهتری به‌دست آید. آزمون‌گران پیشگام و خلاق نشان داده‌اند که انجام مطالعات ارزیابی‌کننده درباره توصیه‌های سلامت دهان برای افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی امکان‌پذیر است.
خلاصه به زبان ساده
توصیه‌ها درباره سلامت دهان (آموزش نظری و آموزش عملی) برای افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی
سوال مطالعه مروری
آیا توصیه‌ و مشاوره درباره سلامت دهان و دندان در افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی موثر است؟

پیشینه
افراد مبتلا به مشکلات روانی جدی با افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های دهانی (ابتلای دندان، دهان و لثه‌ها) مواجه هستند. در نتیجه به درمان دندانی بیشتری نسبت به جمعبت عمومی نیاز دارند. سلامت دهان و دندان در حال‌حاضر اولویت کاربران خدمات و متخصصین سلامت روان نیست. البته تخریب، تغییر رنگ، حساسیت دندان و بیماری لثه‌ها می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی روزمره را مانند خوردن، استراحت، ظاهر فرد، احساس پذیرفته‌شدن توسط دیگران و اعتماد به نفس تحت تاثیر قرار دهد. سلامت بد و ضعیف دندان فی‌نفسه کشنده نیست، اما می‌تواند باعث مشکلات دیگری بر سلامت جسمانی مانند بیماری قلبی شود. عارضه جانبی برخی از داروهایی که برای درمان بیماری‌های روانی جدی استفاده می‌شود، بیماری‌های دهانی است.
مشاوره و توصیه متخصصین مراقبت‌های سلامت برای سلامت دهان و دندان، ممکن است موجب ترغیب و تشویق افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی به مسواک زدن منظم دندان‌ها و بررسی و ویزیت (چک‌آپ) منظم با دندان‌پزشک‌شان شود. همچنین این عمل باعث می‌شود تا آن‌ها در صورت وقوع تخریب دردناک و افزایش حساسیت دندان یا بیماری لثه‌ها، درصدد مراقبت از دندان‌هایشان باشند. آموزش و آگاهی‌بخشی با هدف پیشگیری از مشکلات و همچنین ترغیب افراد برای مراقبت بهتر دهان و دندان، لازم است.

ویژگی‎های مطالعه
ما یک جست‌وجوی الکترونیکی را در نوامبر 2015 انجام دادیم تا کارآزمایی‌هایی را شناسایی کنیم که به‌طور تصادفی افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی را برای دریافت مشاوره و توصیه برای سلامت دهان، پایش و مونیتورینگ یا مراقبت‌های استاندارد بررسی کرده بودند. سه مطالعه را یافتیم که استانداردهای لازم را برای ورود به این مطالعه مروری در بر داشتند.

نتایج اصلی
داده‌های موجود در مطالعات انتخاب‌شده نشان می‌دهند شرکت‌کنندگانی که آموزش سلامت دهان را دریافت کرده‌اند نسبت به افرادی که این آموزش‌ها را دریافت نکرده‌اند، به لحاظ آماری نمرات شاخص پلاک بهتری دارند. اما اهمیت و معنای بالینی این نکته روشن نیست. این کارآزمایی‌ها اطلاعاتی درباره موضوعات مهمی مانند تعداد ویزیت‌های دندانپزشکی یا تعداد دفعات مسواک زدن در هرروز و همچنین وقوع عوارض جانبی بالقوۀ آموزش سلامت دهان به ما نمی‌دهد. نویسندگان این مطالعه مروری با توجه به عدم وجود شواهد واقعی از کارآزمایی‌ها درباره آموزش سلامت دهان و دندان در افراد مبتلا به مشکلات روانی جدی، پیشنهاد می‌کنند که پیگیری گایدلاین‌ها و توصیه‌هایی مانند توصیه‌های انجمن بریتانیایی کارگروه ناتوانی و سلامت دهان، منطقی و معقول است.

کیفیت شواهد
کیفیت شواهد در تعداد اندک کارآزمایی‌های موجود پائین تا متوسط بود. درحال حاضر شواهدی با کیفیت خوب از کارآزمایی‌ها برای تصمیم‌گیری دربارۀ اثربخشی کلی مشاوره و توصیه به سلامت دهان در افراد مبتلا به بیماری‌های روانی جدی وجود ندارد. کارآزمایی‌های با کیفیت مطلوب برای گردآوری شواهد بهتر و واقعی‌تر نیاز است.

بن گری (Ben Gray)، پژوهشگر ارشد، بنیاد مک‌پین (http://mcpin.or)

(1064 مشاهده)
متن کامل [PDF 4 kb]   (67 دریافت)    

پذیرش: 1394/8/14 | انتشار: 1395/6/18