طب سوزنی (acupuncture) اغلب برای پیشگیری از میگرن استفاده می‌شود اما اثربخشی آن هنوز محل بحث است. ما یک نسخه به‌روز شده را از مطالعه مروری کاکرین که در سال 2009 به اجرا درآمده بود، ارائه می‌کنیم.

بررسی اینکه آیا طب سوزنی 1) نسبت به درمان پروفیلاکتیک (prophylactic)/ مراقبت‌های روتین به‌تنهایی، اثربخش‌تر است؟؛ 2) نسبت به طب سوزنی ساختگی (sham) (پلاسبو) اثربخش‌تر است؟؛ 3) به اندازه درمان پروفیلاکتیک با داروها در کاهش فراوانی سردرد در بزرگسالان مبتلا به میگرن اپیزودیک اثربخش است؟

ما در پایگاه کارآزمایی‌های بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ شماره 1؛ 2016)؛ MEDLINE via Ovid (از 2008 تا ژانویه 2016)؛ Ovid EMBASE (از 2008 تا ژانویه 2016)؛ و Ovid AMED (از 1985 تا ژانویه 2016) به جست‌وجو پرداختیم. ما برای دستیابی به منابع اخیراً منتشر شده تا آپریل 2016؛ PubMed را چک کردیم. ما برای دستیابی به کارآزمایی‌های منتشرنشده و در حال انجام تا فوریه 2016، در پلت‌فرم بین‌المللی ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform) به جست‌وجو پرداختیم.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی را با حداقل طول دوره 8 هفته‌ای که به مقایسه یک مداخله بر پایه طب سوزنی با یک مداخله کنترلی غیرطب سوزنی (عدم درمان پروفیلاکتیک یا مراقبت‌های روتین به‌تنهایی)، یک مداخله بر پایه طب سوزنی ساختگی، یا داروی پروفیلاکتیک در شرکت‌کنندگان مبتلا به میگرن اپیزودیک پرداخته بودند، وارد مطالعه مروری کردیم.

2 نویسنده مطالعه مروری مقبولیت مطالعات را برای ورود به مطالعه مروری بررسی کردند؛ اطلاعات مربوط به شرکت‌کنندگان، مداخلات، روش‌ها و نتایج را استخراج و خطر سوگیری (Bias) و کیفیت مداخله بر پایه طب سوزنی را ارزیابی کردند. پیامد اولیه عبارت بود از «فراوانی میگرن (ترجیحاً روزهای مبتلا به میگرن، روزهای توام با حملات یا سردرد در صورتی که روزهای توام با میگرن اندازه‌گیری یا گزارش نشده باشند) بعد از درمان و در دوره پیگیری». پیامد ثانویه عبارت بود از «واکنش به درمان» (response) (حداقل 50% کاهش در فراوانی). پیامدهای مربوط به ایمنی عبارت بودند از «تعداد شرکت‌کنندگانی که به دلیل بروز عوارض جانبی از ادامه درمان کناره‌گیری کرده بودند» و «تعداد شرکت‌کنندگانی که حداقل 1 عارضه جانبی را گزارش کرده بودند». ما اندازه اثر تجمیع شده را با استفاده از یک مدل اثر ثابت محاسبه کردیم. ما شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی کرده و جداول مربوط به خلاصه یافته‌ها را طراحی کردیم.

22 کارآزمایی شامل 4985 شرکت‌کننده در مجموع (با میانه 71، در یک بازه 1715 تا 30 نفری) با معیارهای ورود مطابقت داشتند. ما 5 کارآزمایی منتخب قبلی را به دلیل اینکه شامل افرادی بودند که برای یک دوره زمانی کمتر از 12 ماه مبتلا به میگردن بودند، از این نسخه به‌روز شده حذف و 5 کارآزمایی جدید را وارد مطالعه مروری کردیم. 5 کارآزمایی دارای یک گروه کنترلی بدون طب سوزنی (درمان حملات به تنهایی یا مراقبت روتین غیرمنظم (non-regulated routine care)) بودند، 15 کارآزمایی دارای گروه کنترلی طب سوزنی ساختگی (sham-acupuncture)، و 5 کارآزمایی دارای گروه مقایسه دریافت‌کننده درمان دارویی پروفیلاکتیک بودند. در مقایسه با گروه‌های کنترل غیرطب سوزنی و گروه‌های دریافت‌کننده درمان دارویی پروفیلاکتیک، از آنجایی که کورسازی امکان‌پذیر نبود خطر اجرا و سوگیری تشخیصی وجود داشت. در مجموع کیفیت شواهد متوسط بود.
مقایسه با عدم استفاده از طب سوزنی
استفاده از طب سوزنی نسبت به عدم استفاده از طب سوزنی با کاهش متوسطی در «فراوانی سردرد بعد از درمان» رابطه داشت (4 کارآزمایی؛ 2199 شرکت‌کننده؛ میانگین تفاوت استاندارد (SMD): 0.56؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.48 - تا 0.65 - )؛ یافته‌ها به لحاظ آماری ناهمگون بودند (I² = %57؛ شواهد با کیفیت متوسط). «فراوانی سردرد بعد از اتمام دوره درمان» در 41% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی و 17% از شرکت‌کنندگانی که طب سوزنی دریافت نکرده بودند به اندازه حداقل 50% کاهش یافت (خطر نسبی (RR) تجمیع شده: 2.40؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.76 تا 2.08؛ 4 مطالعه؛ 2519 شرکت‌کننده) به طوری که تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول پیامد مثبت اضافی (NNTB) برابر 4 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 6 تا 3)؛ هیچ نشانه‌ای مبنی بر ناهمگونی آماری وجود نداشت (%I² = 7؛ شواهد با کیفیت متوسط). تنها، کارآزمایی با دوره پیگیری بعد از درمان (12 ماه بعد از تصادفی‌سازی)، یک مزیت کوچک اما معنی‌دار به دست داد (RR: 2.16؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.45 تا 1.35؛ تعداد افراد مورنیاز جهت درمان (NNT): 7؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 25 تا 4؛ 377 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
مقایسه با طب سوزنی ساختگی
استفاده از طب سوزنی نسبت به نوع ساختگی، هم «بعد از اتمام دوره درمان» (12 کارآزمایی، 1646 شرکت‌کننده) و هم «در دوره پیگیری» (10 کارآزمایی، 1534 شرکت‌کننده) با کاهش اندک اما معنی‌داری در فراوانی سردرد رابطه داشت (شواهد با کیفیت متوسط). میانگین تفاوت استاندارد بعد از درمان 0.18 - (95% فاصله اطمینان (CI): 0.08 - تا 0.28 - ؛ %I² = 47) و در دوره پیگیری 0.19 - (95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 - تا 0.30 - ؛ %I² = 59) بود. فراوانی سردرد بعد از درمان در 50% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی و 41% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی ساختگی (RR تجمیع‌ شده: 1.23؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.36 تا 1.11؛ %I² = 48؛ 14 کارآزمایی؛ 1825 شرکت‌کننده) و در دوره پیگیری در 53% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی و 42% از دریافت‌کنندگان طب سوزنی ساختگی (RR تجمیع ‌شده: 1.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.39 تا 1.13؛ I² = 61%؛ 11 کارآزمایی؛ 1683 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) حداقل به میزان حداقل 50% با کاهش همراه بود. تعداد افراد موردنیاز جهت درمان تا حصول پیامد مثبت اضافی به ترتیب 11 (95% فاصله اطمینان (CI): 20.00 تا 7.00 ) و 10 (95% فاصله اطمینان (CI): 18.00 تا 6.00) بودند. «تعداد افرادی که به دلیل بروز عوارض جانبی از ادامه درمان کناره‌گیری کردند» (نسبت شانس (OR) بروز: 2.84؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 18.71 تا 0.43؛ 7 کارآزمایی؛ 931 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین) و «تعداد شرکت‌کنندگانی که بروز عوارض جانبی را گزارش کردند» (OR بروز: 1.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.56 تا 0.85؛ 4 کارآزمایی؛ 1414 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) بین گروه‌های ساختگی و دریافت‌کننده طب سوزنی اختلاف معنی‌داری نداشتند.
مقایسه با درمان دارویی پروفیلاکتیک
استفاده از طب سوزنی نسبت به داروی پروفیلاکسی «بعد از اتمام دوره درمانی» فراوانی میگرن را به طور معنی‌داری بیشتر کاهش داد (میانگین تفاوت استاندارد (SMD): 0.25 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10 - تا 0.39 - ؛ 3 کارآزمایی؛ 739 شرکت‌کننده)، اما این معنی‌داری «در طول دوره پیگیری» پایدار نبود (SMD: 0.13 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 0.28 - ؛ 3 کارآزمایی؛ 744 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). بعد از 3 ماه فراوانی بروز سردرد در 57% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی و 46% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده داروهای پروفیلاکتیک (RR تجمیع‌شده: 1.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.44 تا 1.08) و بعد از 6 ماه در 59% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی و 54% از شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده داروهای پروفیلاکتیک (RR تجمیع‌یافته: 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.26 تا 0.97؛ شواهد با کیفیت متوسط) حداقل به میزان 50% کاهش یافته بود. یافته‌ها در تمامی تجزیه و تحلیل ‌ها در میان کارآزمایی‌ها سازگار بودند (I² = 0%). احتمال کمتری وجود داشت که شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده طب سوزنی نسبت به شرکت‌کنندگان دریافت‌کننده داروهای پروفیلاکتیک به دلیل بروز عوارض جانبی از ادامه درمان کناره‌گیری کرده (OR بروز: 0.27؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 0.08؛ 4 کارآزمایی؛ 451 شرکت‌کننده) و عوارض جانبی را گزارش کنند (OR بروز: 0.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 0.10؛ 5 کارآزمایی؛ 931 شرکت‌کننده) (شواهد با کیفیت متوسط).

شواهد در دسترس پیشنهاد می‌کنند که افزودن طب سوزنی به درمان نشانه‌دار حملات (symptomatic treatment of attacks) فراوانی سردردها را کاهش می‌دهد. بر خلاف یافته‌های قبلی، شواهد به‌روز شده نیز پیشنهاد می‌کنند که این روش درمانی نسبت به ساختگی اثربخش هستند، اما این اثر محدود است. کارآزمایی‌های در دسترس نیز پیشنهاد می‌کنند که طب سوزنی ممکن است حداقل به اندازه درمان با داروهای پروفیلاکتیک اثربخش باشد. با توجه به سایر روش‌های درمان میگرن، به مطالعات بلند مدت با طول دوره بیشتر از 1 سال نیاز است.