پیشینه
لولهگذاری لاین شریانی در کودکان بیمار به طور مرسوم از طریق لمس کردن (palpation) یا با روش کمکشنوایی داپلر (Doppler auditory assistance) در محل عروق، قبل از کاتتریزاسیون انجام میشود. روشن نیست که آیا استفاده از روش هدایت سونوگرافی بر این روشها مزیتی دارد یا خیر.
اهداف
ارزیابی میزان موفقیت در نخستین تلاش و میزان عوارض جانبی در استفاده از هدایت سونوگرافی برای کارگذاشتن لاین شریانی در کودکان در مقایسه با روشهای مرسوم (معاینه لمسی، کمکشنوایی داپلر)، در تمام مکانهای مستعد برای لولهگذاری شریانی (شریان رادیال سمت چپ یا راست، اولنار، بازویی، شریان ران یا دورسال پدیس).
روش های جستجو
ما CENTRAL؛ (Ovid)؛- MEDLINE و (Ovid)؛- Embase را جستوجو کردیم. همچنین پایگاههای اطلاعاتی مربوط به کارآزماییهای در حال انجام (ClinicalTrials.gov (www.clinicaltrials.gov)، متارجیستری از کارآزماییهای بالینی فعلی (metaRegister of Controlled Trials ؛mRCT)؛ (www.controlled-trials.com)، مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی اتحادیه اروپا (www.clinicaltrialsregister.eu) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO International Clinical Trials Registry Platform) (http://apps.who.int/trialsearch) را جستوجو کردیم. ما تلاش کردیم دیگر کارآزماییهای بالقوه واجد شرایط را با جستوجو در فهرست منابع کارآزماییهای بازیابیشده مورد نظر و دیگر مطالعات مروری سیستماتیک مرتبط شناسایی کنیم. زمان جستوجوی ما تا ژانویه سال 2016 بود.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCT ؛Randomised Controlled Trials) را در نظر گرفتیم که در آنها به مقایسه روش هدایت سونوگرافی در برابر معاینه لمسی یا روش کمکشنوایی داپلر برای هدایت لولهگذاری لاین شریانی در کودکان پرداخته شده بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل به ارزیابی خطر سوگیری (Bias) در کارآزماییهای مورد نظر و استخراج دادهها پرداختند. ما روشهای استاندارد متاآنالیز (meta-analysis) کاکرین و روش GRADE را برای ارزیابی کیفیت شواهد به کار بردیم.
نتایج اصلی
ما پنج RCT را بررسی کردیم که در آنها گزارشی از 444 عمل لولهگذاری شریانی در شرکتکنندگان خردسال آمده بود. در چهار کارآزمایی به مقایسه سونوگرافی در برابر معاینه لمسی و در یک کارآزمایی به مقایسه سونوگرافی در برابر روش کمکشنوایی داپلر پرداخته شده بود.
خطر سوگیری در کل مطالعات متفاوت بود، زیرا برخی از مطالعات فاقد جزئیات مربوط به allocation concealment بودند. امکان انتخاب کورسازی پزشکان در تمام مطالعات مورد نظر وجود نداشت؛ این امر بر سوگیری عملکردی (performance bias) میافزاید که برای نوع مداخله مورد مطالعه در بررسی ما ذاتی است (یعنی در ذات و بطن این نوع مداخله وجود دارد). تنها در دو مطالعه میزان عوارض جانبی گزارش شده بود.
متاآنالیز نشان داد که هدایت سونوگرافی موجب موفقیت بیشتر در نخستین تلاش (خطر نسبی (RR): 1.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 1.34 تا 2.85؛ 404 کاتتر؛ چهار کارآزمایی؛ کیفیت شواهد در حد متوسط) و عوارض کمتر مانند تشکیل هماتوم میشود (RR: 0.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.07 تا 0.60؛ 222 کاتتر؛ دو کارآزمایی؛ کیفیت شواهد در حد متوسط). نتایج به دست آمده نشان میدهند، اما تأیید نمیکنند که مزیت احتمالی روش هدایت سونوگرافی در خصوص میزان موفقیت در نخستین تلاش نسبت به روشهای دیگر، بیشتر در نوزادان و خردسالان به چشم میخورد تا در کودکان بزرگتر. به همین ترتیب، نتایج به دست آمده نشان میدهند، اما تأیید نمیکنند که امکان تأثیر مثبت تجربه و تخصص در استفاده از سونوگرافی برای میزان موفقیت در نخستین تلاش وجود دارد. ما همچنین طی دو تلاش میزان موفقیت اصلاحشده را با هدایت سونوگرافی در مقایسه با انواع دیگر هدایت مشاهده کردیم (RR: 1.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 1.25 تا 2.51؛ 131 کاتتر؛ دو کارآزمایی؛ کیفیت شواهد در حد متوسط). در هیچیک از مطالعات گزارشی از دادههای مربوط به آسیب ایسکمیک دیده نشد. با توجه به فواصل گسترده اطمینان، حجم نمونه نسبتا کم و تعداد محدود عوارض، ما کیفیت شواهد را برای همه پیامدها در حد متوسط ارزیابی کردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما شواهدی را با کیفیت متوسط شناسایی کردیم که نشان میدهند هدایت سونوگرافی برای لولهگذاری شریان رادیال میزان موفقیت را در تلاش اول و دوم بهبود بخشیده و همچنین میزان عوارض جانبی را در مقایسه با روش معاینه لمسی یا روش کمکشنوایی داپلر کاهش میدهد. میزان موفقیت بهبودیافته در نخستین تلاش ممکن است در شیرخواران و خردسالانی بارزتر باشد که در آنها لولهگذاری لاین شریانی در مقایسه با کودکان بزرگتر چالشبرانگیزتر است.
خلاصه به زبان ساده
استفاده از سونوگرافی برای کارگذاشتن کاتترهای شریانی در کودکان.
پیشینه
کاتتر شریانی، یک لوله نازک یا لاین است که میتوان آن را در سرخرگ قرار داد. از کاتترهای شریانی برای پایش فشار خون بیمار در طول عمل جراحی پیچیده و در طول اقامت بیمار در بخش مراقبتهای ویژه استفاده میشود. متخصصان بیهوشی و کارکنان بخش آی. سی. یو. به کمک تصویربرداری سونوگرافی (تصویر ایجادشده با امواج صوتی از بافت نرم) میتوانند ساختارهای پیرامونی را مشاهده کنند. سونوگرافی میتواند پزشکان را یاری دهد تا بهدقت شریان را مکانیابی کرده و کاتتر را در مکان موردنظر کار بگذارند؛ بهویژه هنگامی که جراحان با کودکان سر و کار دارند، سونوگرافی میتواند نیاز به نیدلاستیکهای متعدد را رفع کند. این امر، احتمال بروز هماتوم (تجمع موضعی خون خارج از عروق خونی) یا صدمه به عروق را در مقایسه با روشهای دیگر مانند لمس شریان (حس کردن نبض زیر پوست) یا کمکشنوایی داپلر (گوش دادن به تغییر در دانگ بالای صدا در محل دقیق شریان) کاهش میدهد. هدف ما یافتن پاسخ این پرسش بود که آیا استفاده از سونوگرافی مزیتی بر لمس شریان یا کمکشنوایی داپلر دارد یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
زمان شواهد موجود به ژانویه سال 2016 برمیگردد. ما پنج مطالعه واجد شرایط را یافتیم. چهار مورد از آنها به مقایسه سونوگرافی در برابر لمس شریان و یک مورد نیز به مقایسه سونوگرافی در برابر روش کمکشنوایی داپلر اختصاص داشت.
نتایج اصلی
در این مطالعه مروری، کودکان در محدوده سنی یک ماه تا 18 سال را در نظر گرفتیم. ما دریافتیم که استفاده از سونوگرافی میزان موفقیت لولهگذاری را طی نخستین تلاش افزایش داده و از تشکیل هماتوم کاسته است. همچنین سونوگرافی باعث افزایش میزان موفقیت طی دو تلاش شده است. این احتمال وجود دارد که سونوگرافی برای نوزادان و خردسالان بیش از کودکان بزرگتر مفید باشد. چنانچه پزشک در استفاده از سونوگرافی تجربه لازم را داشته باشد، احتمالا این روش مفیدتر است.
کیفیت شواهد
ما متوجه نوسان خطر سوگیری در مطالعات موردنظر شدیم. ما کیفیت شواهد را در سطح متوسط ارزیابی کردیم؛ عمدتا به این دلیل که شمار مطالعات محدود بود. به همین دلیل، ما نتوانستیم تأثیر سن و تخصص را بر استفاده از سونوگرافی تأیید کنیم.
نتیجهگیری
شواهد نشان میدهند که استفاده از روش سونوگرافی بر دیگر روشهای کارگذاشتن کاتتر شریانی، بهویژه در نوزادان و خردسالان برتری دارد.