گلیومای منتشر ساقه مغز بیماری تخریب‌کننده‌ای با پیش‌آگهی بد است. بیشترین درمان پرتودهی استفاده شده در این شرایط، پرتودهی جدا از هم (fractionated) مرسوم است. از این‌رو، هیچ مطالعه مروری نظام‌مند یا متاآنالیزی (meta-analysis) که منفعت‌ها یا عوارض پرتودهی را در افراد مبتلا به گلیومای منتشر ساقه مغز بررسی کند، وجود ندارد.

بررسی اثرات پرتودرمانی جدا از هم مرسوم (با یا بدون شیمی‌درمانی) در مقابل دیگر درمان‌ها (شامل روش‌های پرتودرمانی مختلف) برای گلیوماهای منتشر ساقه مغز تازه تشخیص داده شده در کودکان و افراد جوان با سن صفر تا 21 سال.

برای این مطالعه مروری، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ MEDLINE/PubMed و EMBASE را تا 19 آگوست 2015 جست‌وجو کردیم. مجموعه مقالات کنفرانس‌های جامعه بین‌المللی برای انکولوژی کودکان (SIOP؛ Society for Paediatric Oncology)؛ سمپوزیوم بین‌المللی نوروانکولوژی (ISPNO؛ International Symposium on Paediatric Neuro-Oncology)؛ جامعه نوروانکولوژی (SNO؛ Society of Neuro-Oncology) و انجمن اروپایی نوروانکولوژی (EANO؛ European Association of Neuro-Oncology) را از اول ژانویه 2010 تا 19 آگوست 2015 اجمالا بررسی کردیم. مراکز ثبت کارآزمایی شامل مرکز ثبت شماره کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده استاندارد بین‌المللی (ISRCTN ؛International Standard Randomised Controlled Trial Number)؛ پلت‌فرم بین‌المللی ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP ؛World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform)؛ و مرکز ثبت موسسه ملی سلامت (National Institutes of Health) را نیز تا تاریخ 19 آگوست 2015 جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیت زبانی اعمال نکردیم.

تمامی کارآزمایی‌های تصافی‌سازی و کنترل‌شده (RCT)، کارآزمایی‌های نیمه‌تصادفی‌سازی (QRCT)، یا کارآزمایی‌های بالینی و کنترل شده (CCT) که پرتودرمانی جدا از هم مرسوم (با یا بدون شیمی‌درمانی) را با دیگر درمان‌ها (شامل روش‌های پرتودرمانی مختلف) برای گلیومای منتشر ساقه مغز تازه تشخیص داده شده در کودکان و افراد جوان با سن صفر تا 21 ساله مقایسه کرده‌اند.

دو نویسنده مطالعه مروری مستقلا مطالعات را برای انتخاب بررسی، اطلاعات را استخراج و خطر سوگیری (risk of bias) هر کارآزمایی مناسب را بررسی کردند و بررسی GRADE مطالعات گردآوری شده را انجام دادند. تجزیه و تحلیل را بر اساس راهبردهای کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات انجام دادیم.

دو RCT پیدا کردیم که متناسب با معیارهای انتخاب‌مان بود. این دو کارآزمایی مقایسه‌های مختلفی را انجام داده بودند.
یک RCT چندنهادی شامل 130 شرکت‌کننده می‌شد و پرتودرمانی تفکیکی (دوره 6 هفته‌ای با پروتکل دو بار در روز cGy 117 برای هر تفکیک تا دوز کلی cGy 7020) را با پرتودهی مرسوم (دوره 6 هفته‌ای با پروتکل روزانه cGy 180 برای هر تفکیک تا دوز کلی cGy 5400) مقایسه می‌کرد. متوسط بقای کلی (OS) در گروه مرسوم 8.5 ماه و در گروه تفکیکی 8.0 ماه بود. هیچ شواهد واضحی از اثر بر OS یا بقای بدون رخداد (event-free)؛ (EFS) در شرکت‌کننده‌هایی که پرتودرمانی تفکیکی دریافت می‌کردند، در مقایسه با پرتودرمانی مرسوم، پیدا نکردیم (OS: نسبت خطر (HR): 1.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.53؛ EFS؛ HR: 1.26؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83 تا 1.90). پاسخ رادیولوژیکی (خطر نسبی (RR): 0.94؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.63) و انواع مختلف سمیت در هر دو گروه مشابه بود. در مورد دیگر نتایج هیچ اطلاعاتی وجود نداشت. بر اساس رویکرد GRADE، کیفیت شواهد را برای OS و EFS پائین (یعنی جست‌وجوی بیشتر به احتمال زیادی بر اطمینان تخمین تاثیرگذاری اثر خواهد گذاشت و احتمالا تخمین را تغییر می‌دهد) و برای پاسخ رادیولوژیکی و سمیت (یعنی ما در مورد تخمین بسیار نامطمئن هستیم) خیلی پائین درنظر گرفتیم.
دومین RCT شامل 71 شرکت‌کننده بود و پرتودرمانی تفکیکی (Gy 39 در 13 تفکیک در عرض 2.6 هفته، Gy 3 در هر تفکیک) را با پرتودرمانی مرسوم (Gy 54 در 30 تفکیک در عرض 6 هفته، Gy 1.8 در هر تفکیک) مقایسه کرده بود. این کارآزمایی برای گروه تفکیکی، OS متوسط 7.8 ماه و برای گروه مرسوم 9.5 ماه را گزارش کرد. این کارآزمایی برای گروه تفکیکی، بقای بدون پیشرفت (PFS) 6.3 ماه و برای گروه مرسوم 7.3 ماه را همچنین گزارش کرد. هیچ شواهد واضحی از اثر بر OS؛ (HR 1.03؛ 95% CI: 0.53 تا 2.01) یا PFS؛ (HR: 1.19؛ 95% CI: 0.63 تا 2.22) در شرکت‌کننده‌هایی که پرتودرمانی تفکیکی دریافت می‌کردند در مقایسه با شرکت‌کننده‌هایی که پرتودرمانی مرسوم دریافت می‌کردند، پیدا نکردیم. اصلی‌ترین عوارض جانبی دیده شده، اریتم موضعی و پوسته‌ریزی خشک به خصوص در پشت لاله گوش بود. سمیت‌های دیگری نیز بود، اما از لحاظ آماری تفاوت چشم‌گیری بین گروه‌های درمانی وجود نداشت. در مورد شواهد دیگر اطلاعات وجود نداشت. کیفیت شواهد را برای OS، متوسط (مثلا جست‌وجوی بیشتر احتمالا اثری بر اطمینان تخمین تاثیرگذاری خواهد داشت و احتمالا تخمین را تغییر می‌دهد) و برای PFS و سمیت‌ها، پائین درنظر گرفتیم. شایان توجه است که اندازه نمونه در این RCT کوچک بود، که می‌تواند باعث توان آماری کم برای یک نتیجه مرتبط بالینی شود.

بر اساس شواهد موجود نمی‌توانیم نتیجه مشخصی از این مطالعه مروری بگیریم. برای تعیین نقش پرتودرمانی در مدیریت گلیومای منتشر ساقه مغز تازه تشخیص داده شده در کودکان و افراد جوان به جست‌وجوی بیشتری نیاز است. RCTهای بیشتری با توان کافی باید انجام شود و همه نتایج مرتبط باید مدنظر قرار گیرند. به‌علاوه، به همکاری چند مرکزی بین‌المللی نیاز است. با در نظر گرفتن سود بالقوه پرتودرمانی تفکیکی برای کاهش بار درمانی و افزایش کیفیت مدت زندگی باقی مانده، پیشنهاد می‌کنیم که باید توجه بیشتری به پرتودرمانی تفکیکی شود.