پیشینه
بیماران بدحال نیازمند تغییر منظم وضعیت بدن برای بهحداقل رساندن عوارض جانبی استراحت در تخت، بیفعالیتی و عدم تحرک هستند. اما، تاثیر وضعیت رو به پهلو برای بهبود مبادله گاز ریوی، کمک به درناژ ترشحات تراکئوبرونشیال و جلوگیری از موربیدیتی قطعی نیست. به علاوه، مشخص نیست که آیا خطر مشاهده شده به دلیل عدم ثبات همودینامیک و تنفسی در چرخاندن بیمار بدحال، از منفعت تنفسی چرخش پهلو به پهلو، بیشتر است یا خیر. بنابراین، این عدم قطعیت ممکن است باعث اختلافی در انجام وضعیتدهی و نتایج نامبهم بیمار شود.
اهداف
بررسی اثرات وضعیت رو به پهلو در مقایسه با دیگر وضیعتهای قرارگیری بدن بر نتایج (مرگومیر، موربیدیتی و عوارض جانبی بالینی) در بیماران بزرگسال بدحال (عوراض جانبی بالینی شامل موارد زیر است: هیپوکسمی، هیپوتنشن، کاهش انتقال اکسیژن و شاخصهای جهانی اکسیژنرسانی بافتی مختل). استفاده از یک وضعیت روبه پهلو (مثلا سمت چپ یا راست) و استفاده تکراری از وضعیت روبه پهلو (مثلا تغییر وضعیت پهلو) را با یک برنامه تغییر وضعیت بدن بررسی کردیم.
روش های جستجو
برای این کارآزمایی، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL؛ (Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ شماره 5؛ 2015)؛ MEDLINE (از 1950 تا 23 می 2015)؛ (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL (از 1937 تا 23 می 2015)؛ پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته (AMED؛ Allied and Complementary Medicine Database)؛ (از 1984 تا 23 می 2015)؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS؛ Latin American Caribbean Health Sciences Literature)؛ (از 1901 تا 23 می 2015)؛ Web of Science (از 1945 تا 23 می 2015)؛ Index to Theses in Great Britain and Ireland (از 1950 تا 23 می 2015)؛ Trove (از 2009 تا 23 می 2015)؛ previously Australasian Digital Theses Program (از 1997 تا دسامبر 2008)) و پایاننامهها و تزهای Proquest (از 2009 تا 23 می 2015)؛ previously Proquest Digital Dissertations (از 1980 تا 23 می 2015) را جستوجو کردیم. فهرست منابع گزارشهای مربوطه و دو ژورنال پرستاری را به صورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و نیمهتصادفیسازی را گردآوردیم که اثرات وضعیت روبه پهلو را در بزرگسالان بدحال بررسی کرده بودند. مطالعات چرخش دستی و اتوماتیک را قبول کردیم ولی مطالعاتی را که مدت وضعیت قرارگیری بدن 10 دقیقه یا بیشتر بود حذف کردیم. هر کدام از تغییر وضعیت رو به پهلوی بدن را در مقابل حداقل یک مقایسهکننده (وضعیت رو به پهلوی مخالف و یا وضعیت دیگر) برای اثرات درمانی تکی، و برنامه تغییر وضیعت روبه پهلوی بدن (چرخش رو به پهلوی تکراری) را در مقابل دیگر برنامههای تغییر وضعیت برای اثرات درمانی تکراری، بررسی کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
روشهای مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات، بررسی خطر سوگیری (risk of bias) و تجزیه و تحلیل را از پیش مشخص کردیم. دو نویسنده مستقل مطالعه مروری تمام مراحل انتخاب و استخراج داده را انجام دادند و اختلاف نظرها را با توافق حل کردند و مسائل غیرقابل توافق توسط هیئت منصفه سومی حل شد. تجزیه و تحلیل مقایسههای جفت- جفت را در فاصلههای زمانی ترکیبی با کمک توصیههای مبتنی بر متاآنالیز (meta-analysis) مطالعات با خطر سوگیری پایین انجام دادیم.
نتایج اصلی
24 مطالعه در مورد بزرگسالان بدحال گردآوری کردیم. هیچ مطالعهای مرگومیر را به عنوان نتیجه گزارش نکرد. دو کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) وضعیت رو به پهلوی بدن را برای نتایج موربیدیتی ریوی بررسی کردند اما برای متاآنالیز، اطلاعات کافی فراهم نکردند. مجموعهای از 22 کارآزمایی تصادفیسازی، اثرات تغییر وضعیت رو به پهلو را به وسیله اندازهگیری نتایج مداومی که برای تشخیص عوارض قلبیریوی در واحدهای مراقبت ویژه استفاده میشود، بررسی کردند (4 گروه موازی و 18 طراحی مقطعی). اما مطالعات گروه- موازی قابل مقایسه نبودند، و مطالعات مقطعی، دادههای محدودی را به عنوان نتیجه واحدی از خطاهای تجزیه و تحلیل فراهم کردند. 8 مطالعه اطلاعاتی را بهدست آوردند؛ اکثر این مطالعات، به صورت مطالعات تکی با اثرات محدود که غیردقیقاند، هستند. از فشار نسبی اکسیژن شریانی (PaO2) برای تشخیص هیپوکسمی، از دو مطالعه کوچک با شرکتکنندههای مبتلا به بیماری ریوی یکطرفه (n = 19) استفاده کردیم. میانگین تفاوت (MD) بین وضعیتهای روبه پهلو (قرارگیری ریه بیمار به سمت پایین در مقابل قرارگیری ریه سالم به سمت پایین) تقریبا mmHg50 بود (MD؛ mmHg 49.26-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 67.33- تا 31.18-؛ مقدار p < 0.00001). علیرغم میانگین پایین PaO2 بیماری شدید ریه، هیپوکسیمی (میانگین PaO2 < 60 میلی گرم در هفته) به طور مداوم گزارش نشده است. علاوه بر این، دادههای گردآوری شده دارای نقایص روششناسی با خطر نامطلوب تعصب بودند. ما در مورد اعتبار داخلی برای مطالعات دیگر که در این مطالعه مروری وجود داشت، شک و تردید مشابهی داشتیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بر اساس یافتههای موجود در مطالعات گردآوریشده، نویسندگان مطالعه مروری، نتوانستند هیچ توصیه کاربردی و بالینی را ارائه دهند. جستوجوی کنونی نمیتواند عدم قطعیت را درمورد منفعتها یا خطرهای همراه با وضعیتگیری روبه پهلو بیماران بزرگسال بدحال را از بین ببرد. کاستیهای جستوجو شامل موارد زیر میشود: تاثیر وضعیتگیری روبه پهلو در مقایسه با وضعیت نیمهخوابیده برای بیمارانی که با ونتیلاتور نفس میکشند، وضعیت روبه پهلو در مقایسه با وضعیت دمر برای افراد مبتلا به سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) و تغییرات کمتر در وضعیت بدن. برای مشخص کردن اینکه آیا تغییر وضعیت بیمار روی پهلوها منفعتی برای همه، برخی یا تعداد کمی از بیماران بدحال دارد یا خیر، جستوجوی آتی باید انجام شود.
خلاصه به زبان ساده
وضعیت روبه پهلو برای بیماران بزرگسال بدحال
شواهد اثرات چرخش بیمار بدحال از یک پهلو به پهلوی دیگر را وقتی که بیمار روی تخت دراز کشیده، مرور کردیم. همچنین 24 مطالعه پیدا کردیم.
پیشینه
پرستاران برای پیشگیری از زخم بستر و دیگر عوارض عدم تحرک، وضعیت بدن بیماران بدحال را هر دو ساعت تغییر میدهند. همچنین، چرخش از یک پهلو به پهلوی دیگر، به آزاد شدن و درن ترشحات جمعشده در ریه کمک میکند. چرخش روبه پهلوی معمولی کاری نسبتا استاندارد است. اما، اگر در حین تغییر وضعیت، فشار خون یا سطح اکسیژن بیمار به میزان خطرناکی افت کند، اقدام پزشکی فوری نیاز است. اکثر موارد به سرعت تصحیح میشود، اما در برخی از بیماران طول میکشد و بالقوه خطرناک است. میخواهیم مشخص کنیم که آیا تغییر وضعیت روبه پهلو از دیگر استراتژیهای تغییر وضعیت شامل چرخش کمتر، بهتر است یا خیر، و اینکه آیا یک وضعیت روبه پهلو میتواند باعث عوارض جانبی شود یا خیر.
تاریخ جستوجو
این شواهد تا تاریخ می 2015 بهروز هستند.
ویژگیهای مطالعه
کارآزماییهای تصادفیسازی را گردآوری کردیم که شامل بزرگسالان بدحالی است که در واحدهای مراقبت ویژه و دیگر مراکز مراقبتی تحت درمان هستند. مطالعاتی را انتخاب کردیم که شامل تغییر وضعیت روبه پهلو بعد از یک چرخش یا به دنبال چندین چرخش تکراری هستند. مدت هر وضعیت بدن 10 دقیقه یا بیشتر بود. مقایسهها شامل دیگر وضعیتهای روبه پهلو (پهلوی مقابل)، و نیز وضعیت طاقباز (خوابیدن روی پشت)، نیمه خوابیده (تیکه بر پشت با بالاتنه با زاویه 45 درجه) و دمر (خوابیدن روی شکم) بود.
نتایج
24 مطالعه مناسب پیدا کردیم. هیچ مطالعهای مرگومیر را گزارش نکرد. دو مطالعه، موربیدیتی ریوی را به دنبال جراحی قلبی گزارش کردند، اما اطلاعات موجود برای تجزیه و تحلیل ناکافی بود. مطالعات دیگر مقادیری را گزارش کردند که از آنها برای شناسایی عوارض جانبی بالینی استقاده کردیم. اکثر این مطالعات نتایج را طوری گزارش کردند که ترکیب آنها برای مطالعه مروری شواهد ممکن نبود، و طراحی کارآزمایی اغلب غیر مشابه بود. دو مطالعه در مورد بزرگسالان بدحال مبتلا به بیماری یکطرفه ریه را مقایسه کردیم (یکی «ریه خوب» و یکی «ریه بد»). سطوح اکسیژن خون برای «قرارگیری ریوی بد» (قرارگرفتن ریه بیمار به سمت پایینتر) کمتر بود. اما، نمونه کوچک بود، هر دو مطالعه کیفیت پایینی داشتند و در مورد سطوح خیلی پایین اکسیژن خون در مطالعات عدم توافق وجود داشت. بنابراین، باید نتایج با احتیاط مرور شوند.
نتیجهگیری
هیچ شواهد آشکاری از تاثیر تغییر وضعیت روبه پهلو معمولی یا تاثیرات یک چرخاندن برای بیماران بدحال پیدا نکردیم. برای فهمیدن اینکه آیا تغییر وضعیت روبه پهلوی معمولی هنوز برای بیشتر بیماران بدحال توصیه شود یا خیر و اینکه آیا یک وضعیت بدن برای برخی توصیه نشود، به مطالعات با کیفیت خوبی نیاز است.