پیشینه
نئوپلاسمهای بدخیم ردههای سلولی لنفوئیدی و میلوئیدی شامل لنفوما، لوکمیا و میلوما به عنوان بدخیمیهای خونی شناخته میشوند. گزنیههای درمانی مختلف و تکمیلی مثل مدیتیشن یا یوگا با درمان تمامی جنبههای این بیماری شامل علائم فیزیکی و سایکولوژیکی در حال معروف شدن هستند. اما در مورد تاثیر مدیتیشن و چگونگی تاثیر آن بر زندگی بیماران مبتلا به بیماریهای خونی هنوز شواهد خوبی وجود ندارد.
اهداف
هدف این مطالعه مروری، بررسی مزایا و مضرات مدیتیشن بهعنوان درمان کمکی برای مراقبت استاندارد در افراد بزرگسال مبتلا به بدخیمیهای خونی است.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین ((CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) شماره 8؛ 2015)، MEDLINE (از 1950 تا آگوست 2015)، پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام، متارجیستری از کارآزماییهای بالینی (mRCT؛ metaRegister of Controlled Trials)، (http://www.controlled-trials.com/mrct/)، مجموعه مقالات کنفرانسهای سالانه، انجمن خونشناسی آمریکا، انجمن سرطانشناسی بالینی آمریکا، انجمن خونشناسی اروپا، کنگره اروپایی (American Society of Hematology; American Society of Clinical Oncology; European Hematology Association; European) برای طب وحدتگرا (integrative medicine)، و پیشرفتهای جهانی در سلامت و دارو را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) را گردآوری کردیم که از مدیتیشن برای بیماران بزرگسال مبتلا به بدخیمیهای خونی استفاده کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل، اطلاعات را از مطالعات مناسب استخراج و خطر سوگیری (Bias) را مطابق با معیار تعریف شده، بررسی کردند. کیفیت زندگی و افسردگی را ارزیابی کردیم. نتایج دیگری از قبیل بقای کلی، پرخاشگری، خستگی، کیفیت خواب و عوارض جانبی، به دلیل اینکه کارآزماییهای گردآوری شده آنها را بررسی نکرده بودند، ارزیابی نشد.
نتایج اصلی
فقط یک کارآزمایی کوچک را که آن هم به صورت چکیده منتشر شده بود، گردآوری کردیم. این مطالعه تاثیر مدیتیشن را بر بیماران مبتلا به لوکمی حاد که به تازگی بستری شده بودند، بررسی کرد. 95 شرکتکننده در مطالعه آورده شدند، اما فقط در طول پیگیری 6 ماهه 42 نفر باقی ماندند. هیچ اطلاعاتی در مورد سن متوسط و جنس جمعیت مورد مطالعه ارائه نشده است. به دلیل اطلاعات ناکافی (انتشار چکیده مقاله)، سوگیری اصطکاکی زیادی وجود داشت و سوگیری گزارشدهی، اجرایی و تشخیصی (reporting, performance and detection Bias)، بالا بود. بنابراین، خطر سوگیری را بهطور کلی بالا در نظر گرفتیم. مطابق با معیار GRADE، به دلیل ناکافی بودن اطلاعات در مورد جمعیت مطالعه و اندازه نمونه کوچک، کیفیت کلی شواهد را برای تمامی نتایج، خیلی پائین در نظر گرفتیم.
به دلیل اینکه چکیده مقاله، هیچ اطلاعاتی در مورد تعداد و نتایج به جز مقادیر P در اختیارمان نگذاشت، نمیتوانیم اطلاعات بیشتری را فراهم کنیم.
مدیتیشن میتواند برای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماریهای خونی مفید باشد (امتیاز بیشتر شرکتکنندهها در گروه مدیتیشن نسبت به گروه کنترل) (شواهد با کیفیت پائین). سطح افسرگی در گروه مدیتیشن، هم در گروه مدیتیشن روحی و هم در مدیتیشن غیرروحی، نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد (شواهد با کیفیت پائین). تاثیر مدیتیشن بر بقای کلی، خستگی، پرخاشگری، کیفیت خواب و عوارض جانبی هنوز مشخص نیست، به دلیل اینکه این نتایج در کارآزماییهای گردآوری شده ارزیابی نشدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای تخمین تاثیرات مدیتیشن برای بیمارانی که از بدخیمیهای خونی رنج میبرند، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با کیفیت بالایی مورد نیاز است. در حال حاضر، اطلاعات کافی در مورد تاثیرات مدیتیشن در بیماران مبتلا به بیماریهای خونی برای نتیجهگیری دردسترس نیست.
خلاصه به زبان ساده
مدیتیشن برای بیماران بزرگسال مبتلا به بدخیمیهای خونی
پیشینه
سرطانهای مغز استخوان، بافت لنفاوی و خونی بهعنوان بدخیمیهای خونی در نظر گرفته میشوند. شایعترین بدخیمیهای خونی، لنفوما، لوکمیا و میلوما هستند اما شامل سندرمهای میلودیسپلاستیک یا بیماریهای میلوپرولیفرتیو نیز میشود. در هرکدام از این بیماریها، تقسیمبندیهایی وجود دارد. گزینههای درمانی زیادی بسته به نوع و شدت سرطان وجود دارد. رایجترین درمانها، شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این دو است. در برخی از موارد، پیوند مغز استخوان پیشنهاد میشود (پیوند سلولهای مغز استخوان خود فرد یا فرد دیگر در بیماری که تحت شیمیدرمانی شدید قرار گرفته است). بیمارانی که از سرطانهای خونی رنج میبرند، میتوانند علائم جدی داشته باشند و درمانهای آنها با عوارض جانبی شدیدی همراه است.
زندگی با سرطان و تحت درمانهای قوی قرار گرفتن، اغلب با مشکلات فیزیکی و سایکولوژی مثل خستگی، پرخاشگری و افسردگی همراه است. حتی بعد از درمان کامل، برخی بیماران تحت تاثیر بیماریشان میگیرند و یافتن گزینههای درمانی مختلف میتواند به آنها برای کنار آمدن با بیماریشان کمک کند.
میدیتیشن هزاران سال است که در فرهنگهای مختلف انجام میشود و ریشه در سنتهای باستانی شرق دارد. مدیتیشن را میتوان با وضعیتهای مختلفی انجام داد. برای مثال، فرد میتواند روی دم و بازدم خود، روی یک شی یا روی یک جفت کلمه (مانترا) تمرکز کند. برخی از انواع مدیتیشن بر اساس اعتقادات روحی است. درمان با استفاده از مدیتیشن، درمان شناختی مبتنی بر تفکر نامیده میشود و میتواند باعث بهبودهایی در اضطراب، کیفیت زندگی و پرخاشگری در بیماران سرطانی شود. اما ارزیابی نظاممندی در مورد چگونگی اثر مدیتیشن بر زندگی بیماران مبتلا به بیماریهای خونی صورت نگرفته است.
اهداف
تاثیرات مدیتیشن را بر بیماران بزرگسال مبتلا به بدخیمیهای خونی ارزیابی کردیم. نتایج مهم شامل موارد زیر میشد: کیفیت زندگی، بقای کلی، افسردگی، پرخاشگری، خستگی کیفیت خواب و عوارض جانبی. ما اثرات مدیتیشن را به همراه مراقبت استاندارد برای بیماران مبتلا به لوکمی حاد که تازه تشخیص داده شدند، نسبت به صرفا مراقبت استاندارد، مرور کردیم.
نتایج اصلی
یک کارآزمایی با 91 بیمار بزرگسال گردآوری کردیم، که از آنها فقط 42 بیمار ارزیابی شدند. این کارآزمایی برای بیماران، 5 جلسه 1 ساعته مدیتیشن بین پذیرش و ترخیص بیمارانی که به تازگی برایشان تشخیص لوکمی حاد میلوئیدی یا لنفوئیدی داده شده بود، در نظر گرفت. هیچ اطلاعاتی در مورد سن و جنس شرکتکنندهها داده نشد. تمامی شرکتکنندهها برای شیمیدرمانی القایی اولیه بستری شدند. به دلیل اینکه این کارآزمایی به صورت چکیده منتشر شد، قادر به تفسیر دقیق نتایج نبودیم.
شرکتکنندههایی که مدیتیشن انجام داده بودند، سلامت فیزیکی بهتری داشتند و سطح افسرگی آنها کاهش یافته بود.
کیفیت شواهد
اکثر نتایج از پیش تعیین شدهی ما (بقای کلی، پرخاشگری، خستگی، کیفیت خواب و عوارض جانبی) در کل گزارش نشد. نتایج کیفیت زندگی و افسردگی به دلیل خطر بالای سوگیری (42 بیمار از 91 بیمار شرکتکننده) و عدم دقت زیاد، بسیار پائین بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد کافی برای تعیین تاثیرگذاری مدیتیشن بر بیماران مبتلا به بیماریهای خونی وجود نداشت، از اینرو، نقش مدیتیشن در درمان بدخیمیهای خونی نامشخص باقی میماند. برای ارزیابی تاثیرات مثبت مدیتیشن، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بزرگتر و با کیفیت بالاتری مورد نیاز است.
این شواهد تا آگوست 2015 بهروزرسانی شده است.