پیشینه
بیماری کرون یکی از بیماریهای مزمن عود کننده دستگاه گوارش با عوارض متعدد ناشی از التهاب روده است. گلوتامین نقش کلیدی در حفظ یکپارچگی و انسجام موکوس روده بازی میکند و نشان داده شده که باعث کاهش التهاب و فعالیت بیماری در مدلهای تجربی بیماری کرون میشود.
اهداف
بررسی اثربخشی و ایمنی مکملهای گلوتامین برای القای بهبودی در بیماری کرون
روش های جستجو
ما پایگاههای اطلاعاتی زیر را از آغاز تا نوامبر 2015 جستوجو کردیم: MEDLINE؛ EMBASE، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (Cochrane Central Register of Controlled Trials)، و گروه تخصصی IBD ثبتشده کاکرین. منابع مطالعات هم برای یافتن کارآزماییهای دیگر جستوجو شد. محدودیت زبانی هم وجود نداشت.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) برای گنجاندن در نظر گرفته شدند که مکملهای گلوتامین تجویز شده با هر روشی را با یک دارونما، مقایسه کننده فعال یا عدم مداخله در افراد مبتلا به بیماری کرون مقایسه کرده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل، دادهها را استخراج و کیفیت روششناسی مطالعات انتخابشده را بررسی کردند. از معیار کاکرین برای سنجش سوگیری (Bias) در ارزیابی کیفیت روششناسی استفاده شد. اندازهگیری پیامد اولیه بهبود بالینی یا آندوسکوپیک بود. پیامد ثانویه شامل نفوذپذیری روده، پاسخ بالینی، کیفیت زندگی، میزان رشد در کودکان و عوارض جانبی بودند. خطر نسبی و 95% فاصله اطمینان برای پیامدهای دوتایی محاسبه شد. کیفیت کلی شواهد استفاده شده برای حمایت از پیامد اولیه با استفاده از معیارهای GRADE بررسی شد.
نتایج اصلی
دو کارآزمایی بالینی تصادفیسازی و کنترلشده کوچک (مجموعا با 42 شرکتکننده) معیارهای انتخاب را داشته و در بررسی گنجانده شدند. یک مطالعه (با 18 شرکتکننده) درمان چهار هفتهای با رژیم غذایی پلیمری غنی شده با گلوتامین (دارای 42% آمینواسید) را با رژیم غذایی پلیمری استاندارد (دارای 4% آمینواسید) با گلوتامین پائین در بیماران کودک (زیر هجده سال) در بیماران با کرون فعال مقایسه کرده بود. مطالعه دیگر (با 24 شرکتکننده) تجویز صرفا وریدی مکملهای گلوتامین را با تغذیه صرفا وریدی بدون مکمل در بزرگسالان (بالای هجده سال) مبتلا به تشدید حاد بیماری التهابی روده مقایسه کرده بود. مطالعه کودکان دارای احتمال پائین سوگیری ارزیابی شد. مطالعه در بزرگسالان بیمار در مورد کورسازی کردن، دارای احتمال نامشخص سوگیری و برای بقیه موارد دارای احتمال پائین سوگیری بود. امکان تجمیع دادهها برای متاآنالیزها (mete-analysis) به خاطر تفاوتهای مشهود در جمعیت مورد مطالعه، ماهیت مداخلات و شیوه بررسی پیامدها امکانپذیر نبود. دادههای یک مطالعه تفاوت مشهودی در میزان بهبود کلینیکال پس از چهار هفته نشان نداد. 44 درصد (4/9) از بیماران که رژیم پلیمری غنی شده را با گلوتامین دریافت کرده بودند، در مقایسه با 56% (5/9) بیمارانی که رژیم استاندارد پلیمریک کمگلوتامین دریافت کرده بودند، با بهبود مواجه شده بودند (خطر نسبی (RR)؛ 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.31 تا 2.04). تجزیه و تحلیل GRADE نشان داد که کیفیت کلی شواهد این پیامد به دلیل عدم دقت جدی (9 مورد) پائین بود. در هر دو مطالعه گنجانده شده تفاوت آماری معناداری در تراوایی روده در بیمارانی که مکملهای گلوتامین دریافت کرده بودند و آنهایی که دریافت نکرده بودند، دیده نشد. هیچکدام از مطالعات در پاسخ بالینی، کیفیت زندگی یا رشد در کودکان گزارشی نداده بودند. دادههای عوارض جانبی به خوبی ثبت نشده بود. در مطالعه کودکان هیچ عارضه جدی جانبی گزارش نشد. مطالعه بزرگسالان سه مورد عفونت کاتتر مرکزی را با کشت خون مثبت در گروه گلوتامین، با صفر مورد در گروه کنترل گزارش کرده بود (RR: 7.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.40 تا 122.44).
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر شواهد کافی برای نتیجهگیری قاطع در مورد اثربخشی و ایمنی گلوتامین برای القای بهبودی در بیماری کرون وجود ندارد. دادههای دو مطالعه کوچک پیشنهاد میکنند که مکملهای گلوتامین احتمالا در بیماری کرون فعال موثر نیستند، اما این نتایج باید به دلیل کم بودن تعداد بیماران با احتیاط تفسیر شوند. این مطالعه مروری، برای بررسی اثربخشی و ایمنی گلوتامین برای القای بهبودی در بیماری کرون، نیاز به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده قدرتمند آشکارتری دارد.
خلاصه به زبان ساده
گلوتامین برای درمان بیماری فعال کرون
بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون یک اختلال التهابی مزمن روده است که در دورههایی عدمفعالیت نشان میدهد و دورههایی شعلهور است. بیماری کرون میتواند هر بخشی از دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد. علائم شایع این بیماری شامل درد شکم، اسهال غیرخونی و کاهش وزن است. زمانی که افراد مبتلا به بیماری کرون علائمی از بیماری را نشان دهند به آن فعال گفته میشود و دورههای زمانی که علائم متوقف میشوند بهبودی نامیده میشود.
گلوتامین چیست؟
گلوتامین اسید آمینهای است که نقش مهمی در حفظ یکپارچگی مخاط روده (دیواره رودهها) ایفا میکند و نشان داده شده که باعث کاهش التهاب و فعالیت بیماری در مدلهای حیوانی مبتلا به بیماری کرون میشود. به همین دلیل پیشنهاد شده است که ممکن است گلوتامین، التهاب روده را در افراد مبتلا به بیماری کرون کاهش دهد.
محققان چه چیزی را بررسی کردند؟
محققان بررسی کردند که آیا گلوتامین برای القای بهبودی در افراد مبتلا به بیماری کرون موثر است یا خیر و اینکه آیا این درمان باعث صدمه (عوارض جانبی) میشود؟ محققان منابع پزشکی را تا 15 نوامبر 2015 جستوجو کردند.
محققان چه چیزهایی یافتند؟
محققان دو کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (با 42 شرکتکننده) یافتند که نقش گلوتامین را در درمان بیماری کرون بررسی میکرد. یک مطالعه (با 18 بیمار) چهار هفته درمان با رژیم غذایی پلیمری غنی شده با گلوتامین (ترکیب 42% اسید آمینه) را با یک رژیم غذایی پلیمری استاندارد (ترکیب 4% اسید آمینه) با محتوای گلوتامین کم در کودکان بیمار (زیر 18 سال) مبتلا به بیماری کرون، مقایسه کرده بود. شرکتکنندگان به مصرف رژیم غذایی به صورت خوراکی تشویق شدند. اگر این کار امکانپذیر نبود، رژیم غذایی از طریق یک لوله معده نرم تجویز میشد. مطالعه دیگر (با 24 شرکتکننده) تغذیه کامل وریدی (TPN) حاوی مکملهای گلوتامین را با TPN بدون مکمل گلوتامین در بیماران بزرگسال (> 18 سال) با وخیم شدن ناگهانی بیماری التهابی روده، مقایسه کرده بود. TPN به صورت داخل وریدی از طریق یک کاتتر مرکزی (یک لوله نازک) برای حداقل یک هفته انجام شد. هر دو مطالعه به طور کلی دارای کیفیت بالا بودند. هیچکدام از مطالعات اثرات مفیدی برای گلوتامین نشان ندادند. عوارض جانبی به خوبی در دو مطالعه مستند نشده بود. هیچ عوارض جانبی جدی در مطالعه کودکان گزارش نشده بود. مطالعه در بیماران بزرگسال سه مورد عفونت خون ناشی از کاتتر مرکزی در گروه گلوتامین نسبت به هیچ مورد در گروه کنترل غیرگلوتامینی گزارش کرده بود. در حال حاضر، شواهد کافی برای نتیجهگیری قطعی در رابطه با اثربخشی و مضرات گلوتامین برای درمان بیماری کرون وجود ندارد.