پیشینه
بیماری عروق کرونر قلب (CHD) شایعترین علت مرگومیر در جهان است. با این حال، با کاهش میزان مرگومیر ناشی از CHD، تعداد فزایندهای از مردم با این بیماری زندگی میکنند و ممکن است برای مدیریت علائم و پیشآگهی خود نیاز به پشتیبانی داشته باشند. هدف توانبخشی قلبی (CR) مبتنی بر ورزش، بهبود سلامت و پیامدهای آن در افراد مبتلا به CHD است. این مطالعه مروری، بهروزرسانی مطالعه مروری نظاممند کاکرین است که در سال 2011 منتشر شده است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و مقرون بهصرفه بودن CR مبتنی بر ورزش (آموزش ورزش به تنهایی یا در ترکیب با مداخلات روانی اجتماعی یا آموزشی) بر مرگومیر، ابتلا و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQL) در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب (CHD) در مقایسه با مراقبت معمول.
یافتن پیشبینیکنندههای بالقوه در مورد اثربخشی CR مبتنی بر ورزش در بیماران مبتلا به CHD در سطح مطالعه.
روش های جستجو
ما جستوجوهای قبلی کاکرین را، با جستوجو در پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) ((کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library) شماره 6؛ 2014) از دسامبر 2009 تا جولای 2014 بهروزرسانی کردیم. ما همچنین (MEDLIN (Ovid؛ (EMBASE (Ovid؛ (CINAHL (EBSCO و Science Citation Index Expanded (از دسامبر 2009 تا جولای 2014) را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) را درباره مداخلات مبتنی بر ورزش با حداقل 6 ماه پیگیری که با گروه کنترل بدون ورزش مقایسه شده بودند، انتخاب کردیم. جمعیت مورد مطالعه شامل مردان و زنان از تمام سنین بود که سابقه سکته قلبی (MI)، پیوند بایپس عروق کرونر (CABG) یا مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI) داشته یا کسانی که مبتلا به آنژین صدری (angina pectoris)، یا بیماری عروق کرونر قلبی بودهاند. ما RCTهایی را انتخاب کردیم که در آنها حداقل یکی از نتایج زیر گزارش شده باشد: مرگومیر، MI، ریواسکولاریزیشن (revascularisations)، بستری شدن در بیمارستان، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQL) یا هزینهها.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری، به طور جداگانه، تمام منابع شناسایی شده را برای گنجاندن بر اساس معیارهای ورود و خروج فوق غربالگری کردند. یکی از نویسندگان، دادهها را از کارآزماییهای انتخاب شده استخراج و وجود خطر سوگیری (Bias) را ارزیابی کرد. نویسنده دوم، دادهها را بررسی کرد. ما متاآنالیزها (meta-analysis) را بر اساس طول مدت پیگیری کارآزماییها طبقهبندی کردیم. به عنوان مثال، کوتاهمدت: 6 تا 12 ماه، میانمدت: 13 تا 36 ماه، و طولانیمدت: بیشتر از 3 سال.
نتایج اصلی
این مطالعه مروری، شامل 63 کارآزمایی بود که 14486 فرد مبتلا به بیماری عروق کرونری قلب را تصادفیسازی کرده بود. در آخرین بهروزرسانی، 16 کارآزمایی جدید (3872 شرکتکننده) شناسایی شد. جمعیت، عمدتا متشکل از بیماران پس از سکته قلبی (MI) و پس از ریواسکولاریزیشن بوده و میانگین سنی بیماران در کارآزماییها در بازه زمانی 47.5 تا 71.0 سال قرار داشت. کمتر از 15% از بیماران بهکار گرفته شده را زنان تشکیل دادند. بهطور کلی، کارآزماییها گزارش ضعیفی ارائه کردند. گرچه شواهدی مبنی بر بهبود در کیفیت گزارشات اخیر وجود داشت.
از آنجایی که ما تفاوت قابلتوجهی در تاثیر CR مبتنی بر ورزش بر پیامدهای بالینی در طول پیگیری مشاهده نکردیم، بر گزارش یافتههای ترکیب شده تمام کارآزماییها در طولانیترین مدت پیگیری آنها (میانه 12 ماه) تمرکز کردیم. CR مبتنی بر ورزش در مقایسه با گروه کنترل بدون ورزش، مرگومیر قلبی عروقی را کاهش داد (27 کارآزمایی، خطر نسبی (RR): 0.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 تا 0.86). هیچ کاهشی در مرگومیر کلی با استفاده از CR وجود نداشت (47 کارآزمایی؛ RR: 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 1.04). خطر کلی بستری شدن در بیمارستان با استفاده از CR کاهش یافت (15 کارآزمایی؛ RR: 0.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 0.96). اما تاثیر قابل توجهی بر خطر سکته قلبی (MI)؛ (36 کارآزمایی؛ RR: 0.90؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.04)، CABG (29 کارآزمایی؛ RR: 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 1.16) یا PCI (18 کارآزمایی؛ RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 1.04) نداشت.
شواهد کمی از ناهمگونی آماری بین کارآزماییها برای تمام پیامدهای رویدادها و شواهدی از سوگیری ناشی از مطالعه کوچک برای MI و بستری شدن در بیمارستان وجود داشت، اما این سوگیری درباره پیامدهای دیگر دیده نشد. پیشبینی کنندههای پیامدهای بالینی در طولانیترین زمان پیگیری مطالعات، با استفاده از متارگرسیون تکمتغیری بررسی شد. نتایج نشان میدهد که مزایا در پیامدها مستقل از شرکتکنندگان دارای CHD ترکیبی (نسبت بیماران با MI)، نوع CR (ورزش به تنهایی در مقابل توانبخشی جامع) دوز ورزش، مدت زمان پیگیری، تاریخ انتشار کارآزمایی، تنظیمات (مرکزی در مقابل خانگی)، محل مطالعه (قاره)، حجم نمونه یا خطر سوگیری بود.
با توجه به ناهمگونی موجود در اندازهگیری پیامدها و روشهای گزارش، متاآنالیز برای HRQL، انجام نشد. در پنج مورد از 20 کارآزمایی که HRQL را با استفاده از اندازههای معتبر گزارش داده بودند، شواهدی مبتنی بر بهبود قابلتوجه در بیشتر یا همه خردهمقیاسهای CR مبتنی بر ورزش نسبت به گروه کنترل در پیگیری وجود داشت. چهار مطالعه ارزیابی اقتصادی مبتنی بر کارآزمایی، نشان داد که CR مبتنی بر ورزش، یک روش مقرون به صرفه برای استفاده بالقوه از منابع از نظر دستیابی به سالهای زندگی تعدیل شده برای کیفیت است.
کیفیت شواهد برای پیامدهای گزارش شده در این مطالعه مروری با استفاده از روش GRADE درجهبندی شد. کیفیت شواهد بهطور گستردهای با پیامدها متغیر بود و بین پائین تا متوسط قرار داشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مطالعه مروری بهروزرسانی شده کاکرین، از نتیجهگیریهای نسخه قبلی این مطالعه مروری مبنی بر اینکه در مقایسه با گروه کنترل بدون ورزش، CR مبتنی بر ورزش خطر مرگومیر قلبی عروقی را کاهش میدهد اما خطر مرگومیر کلی را کاهش نمیدهد، پشتیبانی میکند. ما کاهش معنیداری را در خطر بستری شدن در بیمارستان با استفاده از CR مشاهده کردیم. اما خطر MI یا ریواسکولاریزیشن کاهش نداشت. ما شواهد بیشتری را در حمایت از بهبود HRQL با CR مبتنی بر ورزش شناسایی کردیم. کارآزماییهای اخیر، با احتمال بیشتری دارای گزارشدهی بهتر بوده و شامل بیماران مسن و زنان هستند. با این حال، جمعیت مطالعه شده در این بررسی هنوز هم عمدتا از افرادی تشکیل شده که پس از MI یا ریواسکولاریزیشن در معرض خطر کمتری قرار دارند. انجام RCTهای بیشتر برای ارزیابی تاثیر CR مبتنی بر ورزش در گروههای CHD با خطر بالاتر و همچنین افرادی با آنژین پایدار، مورد نیاز است. این کارآزماییها باید شامل اندازههای معتبر پیامد HRQL، گزارش صریح پیامدهای رویدادهای بالینی از جمله مرگومیر و بستری شدن در بیمارستان و مقرون به صرفه بودن، باشند.
خلاصه به زبان ساده
توانبخشی مبتنی بر ورزش برای بیماری عروق کرونری قلب
پیشینه
بیماری عروق کرونر قلب (CHD) شایعترین علت مرگومیر در جهان است. با این حال، با کاهش میزان مرگومیر در اثر CHD، تعداد فزایندهای از مردم با CHD زندگی میکنند و ممکن است برای مدیریت علائم و کاهش احتمال بروز مشکلات در آینده مانند حملات قلبی نیاز به پشتیبانی داشته باشند. هدف، بازتوانی قلبی مبتنی بر ورزش، بهبود سلامت و پیامد افراد مبتلا به CHD است.
ویژگیهای مطالعه
ما متون علمی را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (آزمایشهایی که به صورت تصادفی شرکتکنندگان را به یکی از دو یا چند گروه درمان اختصاص میدهد) جستوجو کردیم که به بررسی اثر درمانهای مبتنی بر ورزش در مقایسه با ورزش نکردن در افرادی مبتلا به CHD از همه سنین پرداخته بودند. این جستوجو تا جولای 2014 بهروز است.
نتایج اصلی
این آخرین بهروزرسانی، 16 کارآزمایی (3872 شرکتکننده) را شناسایی کرد. ما در مجموع 63 کارآزمایی را انتخاب کردیم که 14486 فرد مبتلا به CHD را، عمدتا بازماندگان حمله قلبی و کسانی که جراحی بایپس قلبی یا آنژیوپلاستی (angioplasty) (روشی که در آن شریانها یا رگهای تنگ یا مسدود شده را گشاد میکند) داشتند، مطالعه کرده بودند. یافتههای این بهروزرسانی با ویرایش قبلی (2011) این مطالعه مروری کاکرین همخوانی داشت و مزایای مهم توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش را در مقایسه با ورزش نکردن، که شامل کاهش خطر مرگ ناشی از علت قلبی عروقی، بستری شدن در بیمارستان و بهبود کیفیت زندگی مربوط به سلامت، است، نشان میدهد. بین مطالعات، تنوع قابلتوجهی در گزارش کیفیت مرتبط با سلامت درباره پیامد زندگی وجود داشت. بدنه کوچکی از شواهد اقتصادی شناسایی شد که نشان میدهد توانبخشی قلبی مبتنی بر ورزش، مقرون به صرفه است. شواهد بیشتری برای درک اثر آموزش ورزش در افراد مبتلا به CHD که دارای خطر بیشتری بوده و نیز در کسانی که مبتلا به آنژین صدری هستند (درد قفسه سینه)، مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
اگرچه گزارش روشها در کارآزماییهای اخیر بهبود یافته، فقدان گزارش، ارزیابی کیفیت کلی روششناسی و امکان خطر سوگیری شواهد را دشوار ساخته است.