پیشینه
این مطالعه مروری یکی از مطالعات ششگانه درباره گزینههای اولیه مدیریت طبی برای بیماران مبتلا به رینوسینوزیت مزمن است.
رینوسینوزیت مزمن بیماری شایعی است که مشخصه آن، التهاب مخاط بینی و سینوسهای پارانازال است که به گرفتگی بینی، ترشحات بینی، درد/ فشار در ناحیه صورت و از دست دادن حس بویایی منجر میشود. این وضعیت ممکن است همراه با پولیپ بینی یا بدون آن رخ دهد. از کورتیکواستروئیدهای موضعی (داخل بینی) به طور گسترده برای درمان رینوسینوزیت مزمن استفاده میشود. طرفداران این روش، بر این باورند که التهاب جزء اصلی این وضعیت است.
اهداف
بررسی تأثیرات کورتیکواستروئیدهای داخل بینی در افراد مبتلا به رینوسینوزیت مزمن.
روش های جستجو
متخصص گوش و حلق و بینی در کاکرین (The Cochrane ENT) وظیفه جستوجوی اطلاعات را در این مراکز به این شرح بر عهده داشت: مرکز ثبت تخصصی گوش و حلق و بینی در کاکرین (Cochrane ENT Trials Register)؛ پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) (شماره 8، 2015)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و سایر منابع برای کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده.
تاریخ جستوجو: 11 آگوست 2015.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) با دوره پیگیری حداقل سه ماهه که کورتیکواستروئیدهای داخل بینی (مانند بکلومتازون دیپروپیونات، تریامسینولون استوناید، فلونیزولید، بودزونید) را با دارونما یا بدون درمان، در بیماران مبتلا به رینوسینوزیت مزمن مقایسه کرده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
روشهای روششناسی استاندارد مورد نظر کاکرین را به کار بردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: کیفیت زندگی سلامتمحور (HRQL) مرتبط با یک بیماری خاص، شدت بیماری طبق گزارش بیمار و شایعترین عوارض جانبی یعنی خونریزی از بینی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: HRQL عمومی، درجه و نمره آندوسکوپیک پولیپ بینی، درجه و نمره سیتی اسکن و عوارض جانبی ناشی از التهاب و ناراحتی موضعی. برای ارزیابی کیفیت شواهد برای هر پیامد از GRADE استفاده کردیم. این مورد به صورت ایتالیک نشان داده شده است.
نتایج اصلی
تعداد 8 RCT را با جمعا 2738 شرکتکننده بررسی کردیم. در 14 مطالعه شرکتکنندگانی با پولیپ بینی و در 4 مطالعه شرکتکنندگانی بدون پولیپ بینی حضور داشتند. تنها یک مطالعه به کودکان اختصاص داشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بیشتر شواهد موجود از مطالعات انجام شده درباره بیماران مبتلا به رینوسینوزیت مزمن از پولیپ بینی به دست آمده بود. اطلاعات اندکی درباره کیفیت زندگی (شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود دارد. برای شدت بیماری، به نظر میرسد که همه نشانهها بهبود یافته باشند (شواهد با کیفیت پایین). تأثیر مثبت متوسط برای گرفتگی بینی و تأثیر مثبت کوچک برای آبریزش بینی (شواهد با کیفیت متوسط) مشاهده شد. خطر ابتلا به خونریزی از بینی افزایش یافته است (شواهد با کیفیت بالا)، اما این دادهها تمام سطوح شدت را در بر گرفته بودند. لکههای کوچک خون نگرانی عمدهای برای بیماران تلقی نمیشود. مشخص نیست که آیا تفاوت در خطر ابتلا به التهاب موضعی وجود دارد یا خیر (شواهد با کیفیت پائین).
خلاصه به زبان ساده
استروئیدهای داخل بینی در مقایسه با دارونما یا بدون مداخله برای درمان رینوسینوزیت مزمن
سوال مطالعه مروری
شواهد مربوط به منافع و مضرات استروئیدهای داخل بینی را در افراد مبتلا به رینوسینوزیت مزمن بررسی کردیم.
پیشینه
رینوسینوزیت مزمن بیماری شایعی است که مشخصه آن التهاب بینی و سینوسهای پارانازال (گروهی از فضاهای پر از هوا در پشت بینی، چشمها و گونهها) است. بیماران مبتلا به رینوسینوزیت مزمن دستکم دو یا بیش از دو نشانه زیر را به مدت حداقل 12 هفته از خود بروز میدهند: گرفتگی بینی، ترشح از بینی یا آبریزش بینی، درد یا فشار در ناحیه صورت و یا کاهش حس بویایی (hyposmia). برخی از افراد نیز پولیپ بینی دارند که مشخصه آن بروز تورمهای انگورمانند در دیواره بینی نرمال داخل مسیر بینی و سینوسها است. از کورتیکواستروئیدهای موضعی (داخل بینی) با هدف کاهش التهاب به منظور بهبود علائم بیماری استفاده میشود.
ویژگیهای مطالعه
در این مطالعه ما تعداد 18 RCT را جمعا با 2738 شرکتکننده بررسی کردیم. بیشتر مطالعات انجام شده نسبتا کوچک بودند. در گروه مداخله تعداد شرکتکنندگان فقط 9 یا 10 بیمار بود. بزرگترین مطالعه جمعا 748 نفر را شامل شده بود. اکثر این مطالعات در مراکز ارجاع سوم در شمال اروپا، ایالات متحده و کانادا انجام شدند. چهارده مطالعه صرفا شامل شرکتکنندگان مبتلا به رینوسینوزیت مزمن با پولیپ بینی و چهار مطالعه نیز شامل شرکتکنندگان بدون پولیپ بینی بود. فقط یک مطالعه به کودکان اختصاص داشت. مطالعات، شامل طیفی از انواع، دوزها و روشهای تجویز کورتیکواستروئیدهای داخل بینی (مثلا اسپری، قطره) میشدند.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
در یک مطالعه ( شامل20 شرکتکننده) اختلاف آماری معناداری در کیفیت زندگی سلامتمحور مرتبط با یک بیماری خاص گزارش نشد. در گزارش دیگر به اندازهگیری کیفیت عمومی زندگی سلامتمحور پرداخته شده بود و فایده آماری معنادار فقط در مقیاس خرد برای سلامت عمومی گزارش شده بود. در هر دو مطالعه شرکتکنندگان با رینوسینوزیت مزمن بدون پولیپ بینی حضور داشتند. کیفیت شواهد بسیار پائین بود (ما اطمینان بسیار اندکی به برآورد اثربخشی آن داریم: تأثیر حقیقی احتمالا به طور چشمگیری متفاوت از برآورد ما از میزان اثربخشی خواهد بود).
شدت بیماری در یک مطالعه اندازهگیری شد (رینوسینوزیت مزمن بدون پولیپ بینی، 134 شرکتکننده) که در آن هیچ تفاوت مهمی یافت نشد. در مطالعه دیگری (رینوسینوزیت مزمن با پولیپ بینی) از افزایش احتمال بهبود در گروه کورتیکواستروئیدهای داخل بینی گزارش شده بود. کیفیت شواهد پائین بود (اعتماد ما به برآورد اثربخش آن محدود است: تأثیر واقعی ممکن است بسیار متفاوت با برآورد ما از میزان اثربخشی باشد).
هنگامی که همه نشانهها (گرفتگی بینی، آبریزش بینی، از دست دادن حس بویایی، درد/ فشار در ناحیه صورت) به طور جداگانه اندازهگیری شدند، تأثیر مثبت در گروه کورتیکواستروئیدهای داخل بینی مشاهده شد. کیفیت شواهد برای گرفتگی بینی، آبریزش بینی و از دست دادن حس بویایی در حد متوسط، و برای درد/ فشار در ناحیه صورت در حد پائین بود (شواهد با کیفیت متوسط به این معنا است که ما تا حدی ـ به طور متوسط ـ به برآورد اثربخشی آن اطمینان داریم: تأثیر حقیقی احتمالا به برآورد ما از میزان اثربخشی نزدیک خواهد بود، اما این احتمال نیز وجود دارد که تفاوت عمدهای با آن داشته باشد).
استفاده از کورتیکواستروئیدهای داخل بینی افزایش خطر ابتلا به خونریزی بینی را به دنبال داشت (شواهد با کیفیت بالا). با این حال، مشخص نبود که آیا تفاوتی در خطر ابتلا به التهاب موضعی (بینی یا گلو) وجود دارد یا خیر (شواهد با کیفیت پایین).
در هیچ یک از این مطالعات برای بررسی وضعیت بعدی بیماران به اندازه کافی زمان صرف نشده بود، بنابراین دادههای معنادار درباره خطر پوکی استخوان یا توقف رشد در کودکان به دست نیامد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بیشتر شواهد موجود از مطالعات انجام شده درباره بیماران مبتلا به رینوسینوزیت مزمن با پولیپ بینی به دست آمده بود. اطلاعات اندکی درباره کیفیت زندگی وجود دارد و کیفیت این شواهد بسیار پایین است. برای شدت بیماری، به نظر میرسد که همه نشانهها بهبود یافته باشند (شواهد با کیفیت پایین). تأثیر مثبت به میزان متوسط برای گرفتگی بینی و تأثیر مثبت به میزان اندک برای آبریزش بینی (شواهد با کیفیت متوسط) مشاهده شد. خطر اپیستاکسی افزایش یافته بود (شواهد با کیفیت بالا)، اما این دادهها تمام سطوح شدت را در بر گرفته بودند. لکههای کوچک خون نگرانی عمدهای برای بیماران تلقی نمیشود. مشخص نیست که آیا تفاوت در خطر ابتلا به التهاب موضعی وجود دارد یا خیر (شواهد با کیفیت پایین).