در حال حاضر، شواهد کمی پیرامون طول درمان و نوع داروی آنتی‌کوآگولاسیون استفاده‌ شده برای ادامه درمان به‌ منظور پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی راجعه (venous thromboembolism; VTE) در بیماران مبتلا به VTE بدون علت شناخته‌ شده که درمان ضد‐انعقادی اولیه را دریافت کردند، در دسترس است.

مقایسه اثربخشی و ایمنی گزینه‌های درمانی خوراکی در دسترس (آسپرین، وارفارین، آنتی‌کوآگولانت‌های خوراکی مستقیم (direct oral anticoagulants; DOAC)) به‌منظور ادامه درمان ترومبوپروفیلاکسی در بزرگسالان مبتلا به اولین VTE بدون علت شناخته‌ شده، برای پیشگیری از عود مجدد VTE پس از اتمام یک دوره درمان دارویی ضد‐انعقادی اولیه خوراکی اولیه قابل قبول، به شکلی که در مطالعات منفرد توصیف شد.

برای این مرور، متخصص اطلاعات عروقی در کاکرین (CIS) پایگاه ثبت تخصصی (مارچ 2017) همچنین پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی کنترل شده کاکرین (CENTRAL ،2017، شماره 2) را جست‌وجو کرد. همچنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها (مارچ 2017) و فهرست منابع مقالات مرتبط را جست‌وجو کردیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای را در این مرور گنجاندیم که در آنها بیماران مبتلا به اولین اپیزود از VTE علامت‌دار و تائید‌ شده به‌ صورت عینی و بدون محرک مشخص که ابتدا با آنتی‌کوآگولانت‌ها درمان شده بودند، برای ادامه درمان پروفیلاکسی (آنتاگونیست‌های ویتامین K ((vitamin K antagonist; VKA)، داروهای آنتی‌پلاکتی، یا DOAC) در مقابل عدم تجویز پروفیلاکسی یا دارونما، تصادفی‌سازی شدند. همچنین کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که نوعی از درمان ادامه درمان پروفیلاکسی را در مقایسه با نوع دیگری از آن ارزیابی کردند.

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را انتخاب، کیفیت را ارزیابی، و داده‌ها را استخراج کردند. اختلافات را با بحث و تبادل نظر حل کردیم.

شش مطالعه با مجموع 3436 شرکت‌کننده، معیارهای ورود را داشتند. پنج مطالعه ادامه درمان پروفیلاکسی را در مقایسه با دارونما (placebo) مقایسه کردند: سه مورد وارفارین را با دارونما، و دو مورد آسپرین را با دارونما مقایسه کردند. یک مطالعه نوعی از ادامه درمان پروفیلاکسی (ریواروکسابان) را با نوع دیگری از آن (آسپرین) مقایسه کردند. برای تجویز ادامه درمان پروفیلاکسی در مقایسه با دارونما، سطح کیفیت شواهد مربوط به VTE عود کننده و مورتالیتی به هر علتی را به متوسط کاهش دادیم، زیرا نگرانی ناشی از احتمال سوگیری (bias) انتخاب و عملکرد در مطالعات منفرد وجود داشت. به دلیل نگرانی از وجود خطر سوگیری در مطالعات اشاره شده در بالا، همراه با نگرانی ناشی از عدم دقت، سطح کیفیت شواهد را برای تمام پیامدهای دیگر در این مرور به پائین کاهش دادیم. برای ادامه درمان پروفیلاکسی در مقایسه با دیگر درمان‌های پروفیلاکسی، کیفیت شواهد را برای VTE عود کننده و خونریزی عمده، به دلیل نگرانی در مورد عدم قطعیت، به سطح پائین کاهش دادیم. خطر سوگیری در مطالعه منفرد پائین بود.

متاآنالیزها نشان داد که ادامه درمان پروفیلاکسی مفیدتر از دارونما در پیشگیری از مرگ‌ومیر ناشی از VTE (نسبت شانس (OR): 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 6.98؛ 1862 شرکت‌کننده؛ 4 مطالعه؛ P = 0.98؛ کیفیت شواهد پائین)، عود VTE (OR: 0.63؛ 95% CI؛ 0.38 تا 1.03؛ 2043 شرکت کننده؛ 5مطالعه؛ P = 0.07؛ شواهد با کیفیت متوسط)، خونریزی شدید (OR: 1.84؛ 95% CI؛ 0.87 تا 3.85؛ 2043 شرکت‌کننده؛ 5 مطالعه؛ P = 0.86؛ کیفیت شواهد متوسط)، مورتالیتی به هر علتی (OR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.57؛ 2043 شرکت‌کننده؛ 5 مطالعه؛ P = 0.99؛ شواهد با کیفیت متوسط)، خونریزی غیر‐عمده مرتبط از نظر بالینی (OR: 1.78؛ 95% CI؛ 0.59 تا 5.33؛ 1672 شرکت‌کننده؛ 4 مطالعه؛ P = 0.30؛ شواهد با کیفیت پائین)، سکته مغزی OR: 1.15؛ 95% CI؛0.39 تا 3.46؛ 1224 شرکت‌کننده؛ 2 مطالعه؛ P = 0.80؛ شواهد با کیفیت پائین) یا انفارکتوس میوکارد (OR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.35 تا 2.87؛ 1495 شرکت‌کننده؛ 3 مطالعه؛ P = 1.00؛ شواهد با کیفیت پائین) نبود.

یک مطالعه نشان داد که داروی جدید خوراکی ریواروکسابان با عود کمتر VTE نسبت به تجویز آسپیرین همراه بود (OR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.15 تا 0.54؛ 1389 شرکت‌کننده؛ P = 0.0001؛ شواهد با کیفیت متوسط). داده‌ها نشان‌گر عدم تفاوت واضح در میزان بروز خونریزی عمده بین ریواروکسابان و آسپیرین (OR: 3.06؛ 95% CI؛ 0.37 تا 25.51؛ 1389 شرکت‌کننده؛ P = 0.30؛ شواهد با کیفیت متوسط) و همچنین در بروز خونریزی غیر ‐عمده مرتبط از نظر بالینی (OR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.37 تا 1.94؛ 1389 شرکت‌کننده؛ 1 مطالعه؛ P = 0.69؛ شواهد با کیفیت متوسط) بود. داده‌های مربوط به مورتالیتی ناشی از VTE، مورتالیتی به هر علتی، سکته مغزی، و انفارکتوس میوکارد برای شرکت‌کنندگان مبتلا به VTE با علت نامشخص هنوز در دسترس نیست و در نسخه‌های آینده مرور وارد خواهند شد.

در حال حاضر شواهد برای نتیجه‌گیری قطعی در مورد اثربخشی و ایمنی ادامه درمان ترومبوپروفیلاکسی در پیشگیری از عود VTE پس از درمان اولیه با آنتی‌کوآگولاسیون خوراکی میان شرکت‌کنندگان مبتلا به VTE بدون علت مشخص، ناکافی است. پیش از نتیجه‌گیری قطعی، انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌ شده با کیفیت خوب در سطح گسترده مورد نیاز است.