پیشینه
مداخلات رسانههای جمعی میتواند بهعنوان راهی برای ارائه پیامهای پیشگیرانه بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند. آنها توانایی رسیدن و تغییر دانش، نگرشها و رفتار بخش بزرگی را از جامعه دارند.
اهداف
ارزیابی اثرات مداخلات رسانههای جمعی در جلوگیری از مصرف سیگار در جوانان، و اینکه آیا میتوان مصرف سیگار را در میان جوانان (زیر 25 سال) کاهش داد، آیا نگرشها، نیتها و دانش سیگاری را بهبود میبخشد، خودکارآمدی / عزت نفس، و ادراکات مربوط به سیگار کشیدن، از جمله انتخاب به دنبال مدلهای نقش مثبت را بهبود میبخشد یا خیر.
روش های جستجو
ما ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، را با جستوجوهای اضافی در MEDLINE و Embase در جون 2016 جستوجو کردیم. این یک بهروزرسانی از مطالعه مروری است که اولین بار در سال 1998 منتشر شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی شده، کارآزماییهای کنترلشده بدون تصادفیسازی و مطالعات سری زمانی منقطع که تاثیر کمپینهای رسانههای جمعی را (به عنوان کانالهای ارتباطی نظیر تلویزیون، رادیو، روزنامهها، رسانههای اجتماعی، بیلبوردها، پوسترها، جزوات یا کتابچهها را برای دستیابی به تعداد زیادی از افراد و افرادی که وابسته به تماس فرد با فرد نیستند) بر تأثیر رفتار سیگار کشیدن (بهصورت عینی یا خود گزارشی) جوانان زیر 25 سال ارزیابی کردند. ما رفتار سیگار کشیدن را بهصورت مصرف یا عدم مصرف سیگار یا سایر دخانیات، یا هر دو، و تعداد دفعات مصرف دخانیات تعریف میکنیم. مقایسهکنندههای مناسب عبارت بودند از آموزش یا عدم مداخله.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور جداگانه اطلاعات مربوط به ویژگیها و محتوای مداخلات رسانهای، شرکتکنندگان، پیامدها، روشهای مطالعه و خطرات سوگیری (Bias) را استخراج کردند. ما مطالعات را با استفاده از ترکیب کیفی روایی ترکیب کردیم. ما خطر سوگیری هر مطالعه را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» کاکرین، در کنار حوزههای اضافی برای محاسبه ماهیت مداخله ارزیابی کردیم. ما کیفیت شواهدی را که در پیامدها مشارکت داشتند، با استفاده از GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
ما هشت مطالعه مناسب را که اطلاعات مربوط به کمپین رسانههای جمعی سیگار را گزارش کردند؛ شناسایی کردیم. یکی از این مطالعات برای این بهروزرسانی جدید است. هفت مطالعه از این مطالعات، از طرح کارآزمایی کنترلشده و یک مطالعه از تجزیهوتحلیل سری زمانی منقطع استفاده کردند. خطرات سوگیری در تمام مطالعات انتخاب شده بالا بود و ناهمگونی قابل توجهی در طراحی مطالعه، مداخله و جمعیت مورد ارزیابی وجود داشت. از سه مطالعه (17385 = n)، یک مطالعه مداخله رسانه جمعی را با عدم مداخله مقایسه کرد و دو مطالعه مداخلات رسانه جمعی را به عنوان مکملی برای مداخلات مدرسه ارزیابی کردند، و دریافتند که مداخلات رسانه جمعی رفتار سیگار کشیدن جوانان را کاهش داد.
5 مطالعه باقی مانده (72740 = n) تأثیر قابل توجهی را بر رفتار سیگار کشیدن تشخیص ندادند. این مطالعات شامل سه مطالعه بودند که به مقایسه مداخله رسانههای جمعی با عدم مداخله پرداختند، یک مطالعه به ارزیابی مداخله رسانههای جمعی به عنوان مکمل مداخله مبتنی بر مدرسه پرداخت، و یک مطالعه سری زمانی منقطع مربوط به مداخله رسانههای اجتماعی بود. این سه کمپین که تاثیر قابل توجهی یافتند مبنای تئوریکی خود را توضیح دادند، از تحقیق شکلدهنده در طراحی پیامهای کمپین، و از انتشار پیام با شدت معقول در طول دورههای زمانی گسترده استفاده کردند. با این حال، برخی از کمپینهایی که تاثیری را شناسایی نکردند نیز این ویژگیها را نشان دادند. کمپینهای موثر مایل به مدت زمان طولانیتر (حداقل 3 سال) و شدت بیشتر (زمان تماس بیشتر) برای درسهای مبتنی بر مدرسه (حداقل هشت درس در هر کلاس) و فضای رسانهای (به مدت حداقل 4 هفته در کانالهای چندرسانهای بین 167 و 350 نقطه/موج تلویزیونی و رادیویی) بودند. به نظر میرسد اجرای/پیادهسازی مولفههای ترکیبی مبتنی بر مدرسه (بهعنوان مثال پوسترهای مدرسه) و استفاده از پیامهای رسانهای قابل تکرار که توسط کانالهای متعدد (مانند روزنامهها، رادیو، تلویزیون) ارائه شدند؛ به موفقیت کمپینها کمک میکند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
به دلیل تناقض بین مطالعات هم در طراحی و هم در نتایج، و به علت مشکلات روششناختی در میان مطالعات انتخاب شده، اطمینان در مورد تاثیرات کمپینهای رسانههای جمعی بر رفتار سیگار کشیدن در جوانان بسیار کم است. بدین ترتیب غیر ممکن است که براساس شواهد موجود در این مطالعه مروری، نتیجهگیریهای جدی ارائه شود. مطالعات دقیق روششناختی برای بررسی تاثیر رسانههای اجتماعی و اشکال جدید تکنولوژی به عنوان بخشی از کمپینهای مبارزه با دخانیات برای جوانان مورد نیاز هستند.
خلاصه به زبان ساده
آیا کمپین رسانههای جمعی (تلویزیون، رادیو، روزنامهها، بیلبوردها و کتابچهها) مانع شروع مصرف سیگار توسط جوانان میشود؟
پیشینه
سیگار کشیدن یک اپیدمی دنیای مدرن امروزی است، و جلوگیری از مصرف سیگار توسط جوانان یکی از اولویتهای کلیدی سلامت محسوب میشود، زیرا تجربه کردن سیگار در سنین پائین آغاز میشود. یک روش ممکن برای دستیابی به این هدف رسانههای جمعی است، که پتانسیل دستیابی و تغییر نگرشها، دانش و رفتار بخش بزرگی از جمعیت را دارد.
سوال مطالعه مروری
آیا کمپین رسانههای جمعی میتواند از شروع مصرف سیگار در جوانان جلوگیری کند؟
ویژگیهای مطالعه
هشت مطالعه از 1326 نشریه یافتیم، که 52746 شرکتکننده را دربرداشتند. یکی از این مطالعات برای این نسخه بهروزرسانی شده از مطالعه مروری جدید است. جستوجوی اخیر در جون 2016 انجام شد. تمام مطالعات مربوط به جوانان کمتر از 25 سال بود. هفت مطالعه در ایالات متحده امریکا و یک مطالعه در نروژ انجام شد. روش رسانههای جمعی (برای مثال تلویزیون) و ویژگیهای خاص افرادی که در آن شرکت میکنند (برای مثال سن)، و همچنین طول مدت پیگیری، بین مطالعات متفاوت بود.
نتایج اصلی
سه مطالعه از هشت مطالعه نشان دادند که مداخله در پیشگیری از سیگار کشیدن در جوانان موثر بود. پنج مطالعه باقیمانده هیچ اثری را شناسایی نکردند. گرچه در ویژگیهای بین برنامههای موثر و بیاثر کمی همپوشانی وجود داشت، کمپینهای موثر تمایل داشتند که درسهای مبتنی بر مدرسه (حداقل هشت درس در هر کلاس) و نقاط/امواج رسانهای (به مدت حداقل 4 هفته در کانالهای چندرسانهای بین 167 و 350 مکان تلویزیونی و رادیویی) طولانیتر (حداقل 3 سال) و شدیدتر (زمان تماس بیشتر) باشند. پیادهسازی / اجرای مولفههای ترکیبی مبتنی بر مدرسه (مثلا پوسترهای مدرسه) و استفاده از پیامهای رسانهای قابل تکرار که توسط کانالهای چندگانه ارائه میشوند (مانند روزنامه ها، رادیو، تلویزیون)، به نظر میرسد که کمکی برای کمپینهای موفقیتآمیز باشد.
کیفیت شواهد
کیفیت مطالعات در این مطالعه مروری، به دلیل مشکلات مربوط به گزارشدهی نتایج و مسائل مرتبط با طراحی مطالعه محدود است. مطالعات از نظر طراحی، مداخلاتی که مورد آزمایش قرار دادند، و افرادی که انتخاب شدند متفاوت بودند. مطالعات نتایج متفاوتی یافتند. بهطور خاص، هیچکدام از این مطالعات کورسازی گروهها را گزارش نکردند و در مورد نحوه انجام کارآزماییهایی که به مداخله یا کنترل اختصاص داده شدند نگرانیهایی وجود داشت. بنابراین براساس شواهد موجود در این مطالعه مروری، غیر ممکن است که نتیجهگیریهای جدی ارائه شود. با توجه به افزایش استفاده از رسانههای اجتماعی در میان جوانان فقط دو مطالعه در 10 سال گذشته این موارد را در برگرفته است. مطالعات بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز هستند.